Niềm tin vào Boeing sụt giảm sau sự cố Boeing 737 MAX-9

Sự cố ngày đầu tháng 1/2024 khiến Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) phải tạm thời đình chỉ hầu hết phi đội 737 MAX-9 của Boeing. Mặc dù sau đó, FAA đã cho phép máy bay bay trở lại nhưng cơ quan này đã áp đặt các hạn chế đối với Boeing, bao gồm cả việc tạm dừng mở rộng dây chuyền sản xuất cho đến khi vấn đề kiểm soát chất lượng được giải quyết.

>> Boeing bất ổn từ thượng tầng

Giám đốc điều hành của Boeing, Dave Calhoun, thừa nhận sự cần thiết phải cải tiến, cam kết thực hiện một kế hoạch hành động toàn diện để giải quyết những lo ngại của FAA.

Theo Politico, FAA cũng đã kiểm tra quy trình sản xuất máy bay và phát hiện “nhiều trường hợp các công ty bị cáo buộc không tuân thủ các yêu cầu kiểm soát chất lượng sản xuất”. Họ yêu cầu Boeing phát triển kế hoạch "khắc phục các vấn đề về kiểm soát chất lượng mang tính hệ thống".

Trước đây, làn sóng phản đối về vấn đề an toàn tại Boeing đã bắt đầu từ 5 năm trước sau hai vụ tai nạn chết người cách nhau 5 tháng. Vào tháng 12 năm 2018, một chiếc máy bay Boeing 737 MAX đã bị rơi ở Indonesia, khiến 189 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, trong khi vào tháng 3 năm 2019, một chiếc máy bay khác cùng mẫu đã rơi ở Ethiopia khiến 157 người thiệt mạng.

Những chiếc Boeing 737 MAX đã bị cấm bay trên toàn thế giới trong gần hai năm, nhưng cuối cùng đã được phép bay sau những cải tiến về thiết kế, phần mềm và đào tạo phi hành đoàn.

Nhưng 5 năm sau, những sự cố an toàn lặp đi lặp lại với Boeing lại làm dấy lên mối lo ngại mới. Wouter Dewulf, nhà kinh tế vận tải hàng không tại Đại học Antwerp, cho biết: “Niềm tin vào Boeing gần như đã cạn kiệt và sẽ phải mất thời gian để hoàn toàn lấy lại niềm tin vào thương hiệu Boeing. "Nếu không phải Boeing, tôi sẽ không đi” từng là khẩu hiệu chất lượng của Boeing. Điều này dường như không còn giá trị nữa", ông cho biết.

>> Boeing mở rộng bay kiểm thử ecoDemonstrator cho mục tiêu giảm phát thải

Bà Marina Efthymiou, Phó giáo sư về quản lý hàng không tại Trường Kinh doanh của Đại học Thành phố Dublin, cho biết mối quan ngại của công chúng về sự an toàn của Boeing là rất chính đáng.

Hàng không vốn là một ngành rất an toàn và các tai nạn rất hiếm xảy ra do các quy định an toàn quốc tế nghiêm ngặt. Nhưng theo bà Marina, những sự cố xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn như vậy là điều đáng lo ngại. “Nó đã diễn ra trong nhiều năm. Và quy mô của nó có thể chỉ ra rằng có những vấn đề và mối lo ngại đối với văn hóa an toàn trong nội bộ, điều đó càng trở nên nghiêm trọng hơn”, bà cho biết.

Mọi chuyện càng trở nên phức tạp hơn khi tuần trước, cựu nhân viên Boeing John Barnett -  người tố giác những vấn đề trong sản xuất của Boeing - được phát hiện đã chết trong một vụ tự sát ở Nam Carolina, tờ Politico trích lời chính quyền địa phương cho biết. Barnett, người đã làm việc tại Boeing hơn 30 năm trước khi rời công ty vào năm 2017, là người đã nêu lên mối lo ngại về các tiêu chuẩn sản xuất của công ty.

Hiện tại, theo hiệp ước xuyên Đại Tây Dương, EASA công nhận các phê duyệt an toàn của FAA đối với máy bay Boeing. Nhưng sau những sự cố mới nhất, Luc Tytgat, quyền Giám đốc điều hành của EASA, nói với Reuters vào tuần trước rằng cơ quan này đã sẵn sàng đình chỉ việc công nhận các phê duyệt an toàn của Hoa Kỳ, nếu cần thiết.

Theo bà Marina Efthymiou, việc dừng hàng loạt máy bay Boeing ở châu Âu khó có thể xảy ra. Nhưng nếu điều đó xảy ra, nó sẽ gây ra những hậu quả to lớn, cả trên toàn cầu và ở cấp độ châu Âu.

Sự chậm trễ hiện tại trong việc giao máy bay và các vấn đề về nguồn cung đang diễn ra đã có tác động đến hoạt động và tài chính đối với ngành công nghiệp hàng không thế giới, nhưng những rắc rối đó sẽ còn khủng khiếp hơn nếu Boeing lâm nguy.

Tác động sẽ là sự ảnh hưởng đến giá vé, kế hoạch mở rộng đội bay và việc phát triển đường bay sẽ bị hạn chế do sự chậm trễ của nguồn cung ứng máy bay. Nhưng nỗi buồn của người Mỹ có thể tạo cơ hội cho đối thủ Airbus.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết: "Tôi thích đi Airbus hơn Boeing. Gia đình tôi cũng vậy. Bà nói thêm với Politico: “Sau đó là sự thiếu niềm tin của thị trường đối với Boeing và cũng là mối lo ngại đáng kể của các cổ đông khi giá cổ phiếu đang giảm rất nhanh… Cơ quan quản lý đang theo dõi khi họ không thể chấp nhận một sai lầm khác”.