Gửi bình luận
Việc Mỹ và Trung Quốc tạm hoãn thuế quan khiến nhiều quốc gia cân nhắc chiến thuật đàm phán thương mại cứng rắn hơn.
Lập trường cứng rắn của Trung Quốc trong đàm phán thuế quan với Mỹ đã khiến một số quốc gia nhận ra rằng họ cần có thái độ cứng rắn hơn trong các cuộc đàm phán thương mại riêng với chính quyền Trump.
Thỏa thuận tạm ngưng thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc đã tạo khuôn khổ cho những vòng đàm phán kéo dài và đầy khó khăn giữa Washington và Bắc Kinh, khi Trung Quốc vẫn phải đối mặt với mức thuế nhập khẩu trung bình gần 50% từ Mỹ nếu tính cả các mức thuế trước đây, mặc dù hai bên đã đồng ý mức thuế 30% tại Geneva, Thụy Sĩ.
Tuy nhiên, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng giảm thuế quan từ mức 145% trước đó áp lên Trung Quốc đã khiến nhiều chính phủ bất ngờ, vì trước đó họ vẫn tuân thủ yêu cầu của Mỹ là đàm phán thay vì trả đũa các mức thuế quan.
Sau khi chiến thuật đàm phán cứng rắn của Trung Quốc giúp nước này đạt được một thỏa thuận thuận lợi dù chỉ mang tính tạm thời, các quốc gia đã chọn cách tiếp cận ngoại giao và bắt đầu đặt câu hỏi liệu đây có phải là hướng đi đúng đắn hay không.
Ông Stephen Olson, nghiên cứu viên cao cấp thỉnh giảng tại Viện ISEAS – Yusof Ishak ở Singapore, nhận định: “Điều này làm thay đổi động lực đàm phán. Nhiều quốc gia sẽ nhìn vào kết quả đàm phán ở Geneva và kết luận rằng ông Trump đã bắt đầu nhận ra mình đã đi quá xa.”
Hiện tại, mức thuế mới vẫn giữ ở 10%, nhưng sẽ tự động tăng nếu không có thỏa thuận được ký hoặc không có sự gia hạn nào trước khi giai đoạn hoãn 90 ngày kết thúc vào tháng 7 tới.
Mặc dù các quan chức tránh thể hiện công khai việc siết chặt lập trường đàm phán thương mại với Mỹ, nhưng có những dấu hiệu, đặc biệt từ các quốc gia lớn, cho thấy họ nhận ra mình có nhiều lợi thế hơn trước đây và có thể làm chậm tiến trình đàm phán.
Dù ông Trump nói rằng Ấn Độ sẵn sàng giảm toàn bộ thuế quan với hàng hóa Mỹ, nhưng Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar cho biết các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra và nhận định lúc này là quá sớm. Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal dự kiến sẽ đến Mỹ vào cuối tuần này để tiếp tục đàm phán.
“Có nhiều quốc gia có thể học được từ Trung Quốc rằng muốn chiếm ưu thế trong đàm phán với Tổng thống Trump thì phải giữ vững lập trường, bình tĩnh và buộc ông ấy phải nhượng bộ,” ông Marko Papic, chiến lược gia trưởng tại BCA Research, nhận xét.
Các quan chức thương mại Nhật Bản dự kiến sẽ đến Washington trong tuần này. Trưởng đoàn đàm phán Ryosei Akazawa, người đứng đầu lực lượng đặc nhiệm thuế quan của Nhật cho biết ông hy vọng đạt được thỏa thuận với Mỹ vào tháng Sáu, nhưng các báo cáo gần đây từ truyền thông trong nước cho thấy khả năng cao thỏa thuận sẽ chỉ được ký vào tháng Bảy, trước cuộc bầu cử thượng viện.
Các nhà hoạch định chính sách tại Tokyo có vẻ đang bắt đầu nghĩ rằng nên dành thời gian đàm phán thay vì nhượng bộ lớn chỉ để kết thúc sớm.
Ngay cả các quan chức Mỹ cũng phát tín hiệu rằng các cuộc đàm phán sẽ kéo dài. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói với Bloomberg TV rằng đàm phán với Nhật và Hàn Quốc sẽ cần nhiều thời gian.
Trong khi đó, các quan chức EU nhìn nhận thông báo thuế quan Mỹ-Trung là vẫn giữ mức thuế cao và bị hạn chế ở nhiều khía cạnh.
Những lợi ích đàm phán ít ỏi cho Mỹ và việc thiếu một chiến lược rõ ràng trong giai đoạn hoãn 90 ngày cho thấy ông Trump không còn mặn mà với việc tiếp tục gia tăng áp lực lên Bắc Kinh.
“Bức tranh thương mại đang trở nên phân mảnh hơn và các thỏa thuận đạt được cho đến nay chưa giải quyết đầy đủ tình hình,” ông Valdis Dombrovskis, quan chức kinh tế hàng đầu của Ủy ban châu Âu phát biểu trong một cuộc phỏng vấn ở London hôm thứ Năm, nhắc đến thỏa thuận đình chiến với Trung Quốc và khung thỏa thuận giữa Anh và Mỹ vừa được công bố trước đó vài ngày.
Tại khu vực Mỹ Latin, nơi các nền kinh tế đang phát triển muốn duy trì cả đầu tư từ Trung Quốc lẫn quyền tiếp cận thị trường Mỹ, các lãnh đạo đang cố gắng giữ thế cân bằng.
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đã bác bỏ lo ngại rằng việc thúc đẩy quan hệ sâu hơn với Trung Quốc sẽ dẫn đến phản ứng tiêu cực từ Mỹ, sau chuyến thăm cấp Nhà nước tới Bắc Kinh, nơi ông ký hơn 30 thỏa thuận hợp tác.
Trong khi đó, Tổng thống Colombia Gustavo Petro đã ký thỏa thuận tham gia sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư cho đất nước, dù Ngoại trưởng Colombia vẫn nhấn mạnh rằng Mỹ là đồng minh chính.
Đáng chú ý, thỏa thuận Mỹ-Trung cũng cho thấy chính quyền Trump không miễn nhiễm với các áp lực kinh tế nội địa do thuế quan gây ra.
Tuy nhiên, theo nhận định của ông Bert Hofman, Giáo sư tại Đại học Quốc gia Singapore và cựu Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Trung Quốc, chỉ những quốc gia có quy mô kinh tế lớn và ít phụ thuộc vào thương mại với Mỹ mới có thể hành động theo hướng này. Với hầu hết các nước, việc cứng rắn với Mỹ là rất rủi ro.
Một ví dụ điển hình là Canada, nơi Oxford Economics tuần trước cho biết đã tạm dừng gần như toàn bộ thuế quan áp lên hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, cuối tuần qua, Bộ trưởng Tài chính Canada François-Philippe Champagne đã phủ nhận điều đó, cho biết chính phủ vẫn giữ mức thuế trả đũa 25% với hàng hóa Mỹ trị giá hàng chục tỷ USD.
Ông nói rằng 70% thuế trả đũa được áp dụng từ tháng Ba vẫn còn hiệu lực, theo một bài đăng trên mạng xã hội hôm thứ Bảy. Chính phủ Canada “chỉ tạm dừng công khai” một số khoản thuế vì lý do y tế và an toàn cộng đồng.
Tuy nhiên, do Trung Quốc vẫn là công xưởng của thế giới, các quốc gia khác có thể cần sử dụng các đòn bẩy sáng tạo hơn.
"Nếu các quốc gia lớn muốn đối đầu, một lĩnh vực họ có thể hành động là thương mại dịch vụ", bà Katrina Ell, Trưởng bộ phận kinh tế châu Á - Thái Bình Dương của Moody’s Analytics nhận định.
EU, Singapore, Hàn Quốc và Nhật Bản nằm trong số các quốc gia có thâm hụt thương mại dịch vụ lớn nhất với Mỹ, theo dữ liệu từ Moody’s. “Trung Quốc có quá nhiều đòn bẩy đối với Mỹ nên Mỹ khó có thể tiếp tục lập trường cứng rắn, trong khi điều đó không đúng với nhiều nền kinh tế khác. Điều cần nhớ ở đây là vấn đề đòn bẩy, và ai có được đòn bẩy đó", bà Katrina Ell nói.
