Gửi bình luận
Mỹ và G7 đạt thỏa thuận miễn trừ thuế tối thiểu toàn cầu cho doanh nghiệp Mỹ, mở đường cho khung thuế quốc tế mới và giảm căng thẳng thuế quan giữa các nền kinh tế lớn.
Trong một bước đi mang tính bước ngoặt, các quốc gia thuộc Nhóm G7 – bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italia, Canada và Nhật Bản – đã đồng ý thiết lập một hệ thống thuế “song hành” (side-by-side) nhằm giảm căng thẳng xoay quanh thuế tối thiểu toàn cầu và giảm nguy cơ một “cuộc chiến” thuế quốc tế.
Theo tuyên bố chính thức ngày 28/6, hệ thống thuế mới này sẽ cho phép các doanh nghiệp Mỹ – đặc biệt là các tập đoàn công nghệ lớn – được miễn áp dụng một số điều khoản trong khung thuế tối thiểu toàn cầu hiện hành, trong khi vẫn duy trì cam kết hợp tác quốc tế.
Đổi lại, Mỹ đã đồng ý loại bỏ một điều khoản gây tranh cãi trong dự luật thuế trước đây, được gọi là Mục 899, hay còn gọi là “thuế trả đũa”. Mục 899, do Tổng thống Donald Trump đề xuất, cho phép Mỹ tăng thuế đối với thu nhập nội địa của các doanh nghiệp và cá nhân đến từ những quốc gia có chính sách thuế bị Washington cho là “phân biệt đối xử”.
Mặc dù được thiết kế nhằm bảo vệ doanh nghiệp Mỹ, điều khoản này bị G7 và nhiều chuyên gia đánh giá là hành động đơn phương, dễ kích hoạt làn sóng trả đũa từ các đối tác thương mại.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận rằng sau khi đạt được sự ủng hộ của G7, ông đã đề nghị Quốc hội loại bỏ Mục 899 ra khỏi “One Big Beautiful Bill Act” – một dự luật thuế lớn đang được Quốc hội xem xét. Thượng viện Mỹ, với sự đồng thuận lưỡng đảng, đã chính thức loại bỏ điều khoản này.
Các quốc gia G7 hoan nghênh động thái của Mỹ, cho rằng nó tạo tiền đề cho một môi trường đối thoại ổn định hơn trong việc hoàn thiện khung thuế toàn cầu. Họ cũng cam kết sẽ ủng hộ Mỹ trong các cuộc đàm phán sắp tới với G-20 và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) – hai tổ chức đóng vai trò chủ chốt trong việc triển khai thuế tối thiểu toàn cầu với mức thuế suất 15%.
Việc G7 đồng thuận một cơ chế linh hoạt với Mỹ không đơn thuần là một chiến thắng chính trị của Washington. Đây là kết quả của quá trình thương lượng kéo dài và phản ánh rõ những mâu thuẫn nội tại trong cách các quốc gia tiếp cận vấn đề đánh thuế xuyên biên giới.
Thuế tối thiểu toàn cầu (Global Minimum Tax) là một sáng kiến do OECD và G-20 thúc đẩy, nhằm buộc các tập đoàn đa quốc gia phải trả một mức thuế tối thiểu 15% cho phần lợi nhuận của họ – bất kể được ghi nhận ở đâu. Sáng kiến này nhằm ngăn tình trạng các công ty lớn “né thuế” bằng cách chuyển lợi nhuận sang các “thiên đường thuế” như Ireland, Bermuda hay Cayman.
Nếu được thực thi toàn diện, thuế tối thiểu toàn cầu sẽ thay đổi căn bản cách các công ty hoạt động xuyên quốc gia, đồng thời giúp các nước bảo vệ nguồn thu ngân sách và tạo sân chơi công bằng hơn giữa doanh nghiệp nội địa và quốc tế.
Mặc dù về mặt nguyên tắc Mỹ ủng hộ thuế tối thiểu toàn cầu, nhưng trong thực tiễn, chính sách này có thể khiến các doanh nghiệp Mỹ – vốn hoạt động toàn cầu – phải đóng thuế cao hơn. Đặc biệt, các tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Meta, Microsoft… vốn bị chỉ đích danh trong các đề xuất thuế kỹ thuật số tại châu Âu.
Hệ thống “song hành” sẽ cho phép Mỹ duy trì luật thuế nội địa của riêng mình, và chỉ áp dụng các chuẩn mực toàn cầu theo cách có lợi cho doanh nghiệp Mỹ. Đây là cách để Mỹ không bị ràng buộc quá chặt vào các quy định quốc tế vốn được thiết kế dựa trên sự đồng thuận đa phương – nơi mà Mỹ không phải lúc nào cũng nắm ưu thế.
Với tư tưởng bảo hộ mạnh mẽ, Mục 899 trong dự luật thuế của chính quyền Trump là một trong những điểm gây tranh cãi nhất. Nó thể hiện lập trường đối đầu và có thể kích hoạt vòng xoáy đánh thuế lẫn nhau giữa các quốc gia, đặc biệt với các nước châu Âu đang áp dụng thuế kỹ thuật số.
Rõ ràng, G7 nhận ra rằng nếu không loại bỏ điều khoản này, việc xây dựng khung thuế toàn cầu sẽ không thể tiến xa. Ít nhất việc Mỹ rút lại Mục 899 được xem là một tín hiệu thiện chí, đồng thời tạo đòn bẩy ngoại giao quan trọng cho các cuộc đàm phán tiếp theo.
Dù vậy, vấn đề thuế kỹ thuật số vẫn chưa được giải quyết triệt để. Các quốc gia như Pháp, Italia, và Ấn Độ tiếp tục đánh thuế doanh thu của các công ty công nghệ Mỹ, trong khi Washington cho rằng việc này là bất công và vi phạm nguyên tắc thương mại.
