Dành quỹ đất phát triển nhà ở cho công nhân

>>> Hoàn thành 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội vào năm 2030

Ông Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết: Từ năm 2017 tới nay, Chính phủ đã ban hành rất nhiều Chỉ thị, Nghị quyết nhằm tăng nguồn cung nhà ở cho công nhân và tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục, vốn cho chủ đầu tư. Trong đó, có một số chính sách như các dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án, cho vay ưu đãi lãi suất thấp...

Nhiều chủ đầu tư nản lòng

Đặc biệt, gần đây Chính phủ đã thông qua 2 nhóm chính sách mới bổ sung. Cụ thể, nhóm 1 là hỗ trợ cho chủ đầu tư dự án, tham gia đầu tư các nhà ở xã hội được vay vốn, được hỗ trợ với lãi suất 2% với quy mô 40.000 tỷ đồng.

Nhóm thứ 2 là gói giúp người lao động, công nhân trong khu công nghiệp được vay vốn với quy mô 15 nghìn tỷ đồng, thời hạn cho vay 25 năm, lãi suất 4,8%.

Theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện nay có khoảng 3,78 triệu lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp, và có khoảng 1,8 triệu người có nhu cầu về nhà ở.

Tuy nhiên, theo ông Khang, hiện nay các doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn vì thiếu vốn, nhất là khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc thì nguồn vốn dành cho phát triển nhà ở xã hội càng hạn chế.

“Ngay cả khi có chính sách mới bổ sung thì tiếp cận vốn vay và xác định đối tượng được hưởng ưu đãi vay vẫn còn chậm”, ông Khang nhận định.

Bên cạnh đó, một số khó khăn khác cũng cản trở nguồn cung nhà ở cho công nhân như thiếu quỹ đất, giải phóng mặt bằng chậm, thủ tục hành chính kéo dài,...

Đồng tình với nhận định này, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại - Xây dựng Lê Thành chia sẻ: Trình tự thủ tục xin dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội rất khó, kéo dài rất lâu, trung bình khoảng 3 - 5 năm, có dự án kéo dài lâu hơn. Điều này có thể dẫn đến việc, dự án chưa hoàn thành, chưa được phê duyệt thì đã hết vốn.

Bên cạnh đó, lợi nhuận làm nhà ở xã hội rất thấp khiến nhiều chủ đầu tư nản lòng. Theo quy định, chủ đầu tư nhà ở xã hội được quy định lợi nhuận chỉ 10% hoặc 15% tùy theo loại hình bán hay cho thuê nhà ở xã hội, thấp hơn rất nhiều so với nhà ở thương mại.

>>> Thủ tướng: Phát triển nhà ở xã hội cần "nói đi đôi với làm"

“Thế nhưng, trình tự thủ tục từ khi xin dự án đến khi xây dựng hoàn thành khoảng 5 năm mà lợi nhuận chỉ 10% thì chia lợi nhuận trung bình có 2%/năm là quá thấp, thấp hơn cả lãi suất tiết kiệm của ngân hàng nên khó thu hút doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội”, ông Thành nhận xét.

6 kiến nghị 

Trước những khó khăn nêu trên, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kiến nghị đầu tiên, Chính phủ chỉ đạo giảm bớt thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư sớm khởi công dự án.

Thứ hai, Ngân hàng nhà nước xem xét việc cho vay ưu đãi dự án nhà ở công nhân theo hướng trong một dự án có cả hai đối tượng cùng được vay ưu đãi: Chủ đầu tư và người mua/thuê nhà ở.

Thứ ba, Tổng Liên đoàn kiến nghị Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ban hành kế hoạch cụ thể tại các dự án nhà ở cho công nhân.

Thứ tư, Chính phủ có thể xem xét cho phép UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tách dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng thành một dự án riêng biệt triển khai trước hoặc đồng hành với dự án xây dựng thiết chế công đoàn.

Thứ năm, Tổng Liên đoàn Lao động đề nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật nhằm tạo cơ chế thuận lợi trong xây dựng nhà ở cho công nhân.

Thứ sáu, trong thời gian chờ sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật, đề nghị Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết thí điểm đầu tư xây dựng 5-10 khu nhà ở cho công nhân thuê tạo ra 500.000 - 1 triệu m2 mặt sàn đáp ứng cho 50.000 - 100.000 công nhân được thuê.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết: Bộ rất quan tâm việc dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp. Trong thời gian qua, pháp luật về nhà ở đã quy định về việc dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Việc thực hiện giao cho các chủ đầu tư, các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất và thực hiện ở các đô thị loại III trở lên. "Chúng tôi cho rằng, việc dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội ở diện rộng, trong khi nếu chỉ dành 20% quỹ đất và lại ở đô thị loại III trở lên thì sẽ hạn chế nguồn quỹ đất để phát triển nhà xã hội, nhất là những khu vực không phải là đô thị từ loại III, đặc biệt là những khu công nghiệp, khu có nhiều công nhân lao động. Do đó, trong dự thảo Luật Nhà ở lần này, chúng tôi đã đề xuất việc dành quỹ đất sẽ giao cho UBND các tỉnh trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cũng như quy hoạch xây dựng, phải dành một lượng phù hợp để đầu tư phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà công nhân," Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh.