ESG - nền tảng sống còn của doanh nghiệp

Cuộc khảo sát năm 2025 của Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao (HVNCLC) mới đây đã phác thảo một bức tranh rõ nét với hơn 1/3 trong số 562 doanh nghiệp được khảo sát cam kết tích hợp chỉ số ESG vào chiến lược kinh doanh. Đây không chỉ là tín hiệu đáng mừng cho nền kinh tế xanh mà còn phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trước những thách thức toàn cầu.

Dữ liệu từ cuộc khảo sát 19.000 người tiêu dùng và 3.000 nhà bán lẻ từ tháng 9/2024 đến nay cho thấy, ngay cả khi người tiêu dùng Việt Nam đang thắt chặt chi tiêu do lo ngại lạm phát và bất ổn địa chính trị, họ vẫn ưu tiên các sản phẩm minh bạch về nguồn gốc và thân thiện môi trường.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, phân tích: “Người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn 10-15% cho hàng hóa có chứng nhận xanh. Điều này buộc doanh nghiệp phải cân bằng giữa giá cả và trách nhiệm xã hội”.

Trên thực tế, xu hướng này không chỉ giới hạn ở Việt Nam. Theo báo cáo của McKinsey (2024), 60% doanh nghiệp toàn cầu đã lồng ghép ESG vào chiến lược cốt lõi, trong khi Liên minh Châu Âu (EU) yêu cầu các công ty niêm yết công bố báo cáo ESG bắt buộc từ 2024. Tập đoàn Unilever, với tham vọng trung hòa carbon vào 2030, là ví dụ điển hình về việc biến ESG thành lợi thế cạnh tranh. Tương tự, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp như TH true MILK hay Vinamilk đã đầu tư vào năng lượng tái tạo và chuỗi cung ứng xanh, minh chứng cho sự hội nhập sâu vào xu thế toàn cầu.
Tuy nhiên, dù tăng trưởng xanh đang được đẩy mạnh, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt với những thách thức về nguồn vốn và nhận thức. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), chỉ 12% doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đông Nam Á tiếp cận được tài chính xanh. Trong khi đó, EU đã triển khai Quỹ Phục hồi Xanh 750 tỷ euro để hỗ trợ chuyển đổi bền vững. Ông John Kerry, Đặc phái viên Khí hậu Mỹ, từng tuyên bố: “Không quốc gia nào có thể đạt mục tiêu Net-Zero nếu thiếu hợp tác toàn cầu”.

Tại Việt Nam, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xanh đang dần hình thành. Bộ Tài nguyên và Môi trường trước đó đã công bố dự thảo Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2025-2030, tập trung vào ưu đãi thuế và vốn vay lãi suất thấp. Tuy nhiên, như bà Hạnh cảnh báo: “Doanh nghiệp không thể trông chờ vào chính sách. Họ phải chủ động đổi mới để đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng và nhà đầu tư”.

Rõ ràng, câu chuyện về ESG không dừng lại ở những con số hay báo cáo hàng năm. Nó phản ánh một cuộc cách mạng trong tư duy kinh doanh, nơi lợi nhuận không còn là thước đo duy nhất. Khi 20 tỉnh thành tại Việt Nam công nhận các doanh nghiệp tuân thủ pháp luật và bảo vệ môi trường, hay khi các quỹ đầu tư toàn cầu như BlackRock ưu tiên doanh nghiệp có điểm ESG cao, một điều rõ ràng là tương lai thuộc về những ai dám biến thách thức thành cơ hội.