Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) - Bước đột phá mới

>> Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi): Chặn chiêu “lập lờ đánh lận con đen”

Theo đó, sau gần 2 năm triển khai xây dựng, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đã chính thức được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 20/6/2023 và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024, thay thế cho Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010.

So với Luật hiện hành, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 đã được hoàn thiện, bổ sung, điều chỉnh nhiều quy định mới. Trong đó, lần đầu tiên, quy định về sản xuất, tiêu dùng bền vững được đề cập chính thức, cụ thể trong văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý để mở rộng phạm vi triển khai các hoạt động thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững tại Việt Nam. Đặc biệt, luật đã bổ sung quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương như người già, trẻ em, người khuyết tật, phụ nữ mang thai hoặc nuôi con nhỏ… Luật cũng quy định tách biệt, cụ thể trách nhiệm của UBND từng cấp; bổ sung trách nhiệm xây dựng và triển khai cơ chế phối hợp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại trung ương và các cấp địa phương…

Đồng thời, liên quan tới các phương thức giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng, Luật cũng đã hoàn thiện quy định có tính đột phá, tạo sự thay đổi mạnh mẽ trong việc áp dụng thủ tục rút gọn quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đặc biệt, Luật cũng đã bổ sung các nhóm quy định để nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các giao dịch trên không gian mạng, như quy định về phân loại và xác định trách nhiệm cụ thể của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng; phân loại trách nhiệm của một số mô hình kinh doanh có các yếu tố đặc thù. Cùng với đó, luật đã bổ sung quy định trách nhiệm của các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh, cơ quan báo chí, tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong việc công bố, công khai các thông tin cảnh báo người tiêu dùng trong giao dịch trên không gian mạng.

>> Tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trên không gian mạng

Nhìn nhận về Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), ông Vũ Văn Trung - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đánh giá, các quy định pháp lý trong Luật lần này đã cụ thể hơn, chi tiết hơn. Do đó, khi Luật có hiệu lực sẽ đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng chặt chẽ hơn; đồng thời, các đơn vị sản xuất, kinh doanh cũng nhận thức được những hình thức kinh doanh chộp giật, thiếu minh bạch sẽ dần bị loại bỏ.

“Hội Bảo vệ người tiêu dùng luôn khuyến khích, vận động người tiêu dùng lên tiếng tự bảo vệ quyền lợi của mình. Có như vậy, các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội về quyền người tiêu dùng mới biết và có cơ sở để vào cuộc”, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam chia sẻ.

Đồng thời khẳng định, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) có hiệu lực là căn cứ pháp lý quan trọng trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; và cũng là cơ sở hứa hẹn sự khởi sắc của bức tranh xã hội về bảo vệ người tiêu dùng năm 2024 và những năm tiếp theo.

Cùng quan điểm với nhìn nhận đã nêu, không ít ý kiến cũng cho rằng, việc Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được sửa đổi, thông qua và sắp có hiệu lực là bước đột phá lớn trong bối cảnh hiện nay khi người tiêu dùng đã và đang phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn như: bị lợi dụng thông tin cá nhân để chiếm đoạt tài sản, bị lừa đảo hoặc mua phải hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là trên môi trường thương mại điện tử.

Theo bà Nguyễn Quỳnh Anh - Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, yêu cầu của quản lý Nhà nước và bảo đảm hiệu quả hội nhập quốc tế. Việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, các tổ chức, cá nhân kinh doanh bảo đảm ổn định, thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận. Đồng thời, Luật cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước, Chính phủ Việt Nam trong việc bảo đảm phát triển kinh tế gắn liền với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, góp phần thúc đẩy xây dựng môi trường kinh doanh, tiêu dùng lành mạnh và bền vững tại Việt Nam.

Được biết, sau khi Luật (sửa đổi) được thông qua, Bộ Công Thương đã ban hành Kế hoạch (kèm theo Quyết định số 2720/QĐ-BCT) về việc thực hiện Quyết định số 1012/QĐ-TTg ngày 31/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong đó, có việc xây dựng Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.