Mở rộng không gian chính sách cho đầu tư công

>>>"Ngưỡng cửa" của kỷ nguyên phát triển

Tại Tọa đàm Kinh tế việt Nam vượt những "cơn gió ngược", ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam cho biết, dự báo mới đây của ADB công bố vào tháng 9 cho thấy, Việt Nam vẫn sẽ dẫn đầu tăng trưởng ở Đông Nam Á ở mức 5,8% cho năm 2023, giảm so với năm ngoái nhưng vẫn là con số đáng được ghi nhận.

“Chúng ta hãy chú ý đến cách nền kinh tế và Chính phủ Việt Nam ứng phó với những thách thức, điều hành kinh tế vĩ mô và đạt được những thành quả. Năm nay, kể cả GDP không đạt được như kỳ vọng nhưng vẫn cho thấy xu hướng tích cực”, ông Shantanu Chakraborty nhận định.

Đồng thời cho rằng, với những nỗ lực lớn từ Chính phủ, mục tiêu mà Chính phủ điều chỉnh, đặt ra là 6% hoàn toàn có thể đạt được. Lý giải lý do lạc quan về tăng trưởng của Việt Nam, ông Shantanu Chakraborty cho biết, đầu tư, chi tiêu công có tốc độ tích cực, là yếu tố rất đáng ghi nhận. Ngoài ra, NHNN Việt Nam thể hiện vai trò hiệu quả trong kiểm soát lạm phát. Nếu so sánh với các nước trong khu vực Đông Nam Á, rõ ràng Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ.

Việt Nam không phải nước duy nhất ADB hạ mức dự báo tăng trưởng. Trong khu vực Đông Nam Á, hiệu quả kinh tế hầu như yếu hơn trên toàn khu vực. Campuchia, Lào, Malaysia, Philippines, Singapore, Timor-Leste đều dự kiến sẽ có mức tăng trưởng thấp hơn trong năm nay. Chỉ một vài nước có triển vọng sáng sủa hơn, bao gồm Brunei Darussalam, Indonesia và Thái Lan.

“Chúng tôi đánh giá cao những phản ứng chính sách chủ động của Chính phủ, cân bằng ổn định kinh tế vĩ mô với hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội, thúc đẩy đầu tư công. Các chính sách kinh tế vĩ mô bao gồm các biện pháp tài chính và tiền tệ. Cho đến nay, Chính phủ đã đi đúng hướng và kịp thời”, ông Shantanu Chakraborty nói.

Đồng thời cho biết, nhiều điểm có thể được cải thiện hơn nữa, đơn cử như đầu tư công còn nhiều dư địa. Việc thực thi chính sách tài khóa tuy đã được đẩy nhanh trong những tháng gần đây nhưng vẫn có thể được đẩy mạnh hơn nữa để tăng cường cầu trong nước và kích thích các hoạt động kinh tế.

Việt Nam cũng rất thành công trong chiến lược phát triển kinh tế những năm gần đây nhưng có thể chú trọng hơn nữa vào phát triển kinh tế tư nhân, khu vực đóng vai trò then chốt của nền kinh tế. Những 'lỗ hổng", thiếu hụt về hạ tầng hiện nay còn lớn, các khoản ODA còn hạn chế. “Vì vậy, cần huy động hơn nữa nguồn lực từ khu vực tư nhân cho hạ tầng, nhất là hạ tầng có khả năng chống chịu với sự biến đổi khí hậu. Theo tôi, cần cải tổ về chính sách khuyến khích kinh tế như nhân”, ông Shantanu Chakraborty nhấn mạnh.

Đáng lưu ý, Giám đốc ADB tại Việt Nam vẫn lạc quan về tăng trưởng kinh tế. Theo đó, ADB giảm tốc độ tăng trưởng dự báo của Việt Nam từ 6,5% xuống còn 5,8% cũng như giảm dự báo của cả khu vực Đông Nam Á xuống 4,5%. Nhưng Việt Nam vẫn là điểm sáng trong khu vực nhờ có những chính sách đúng đắn.

“Đầu tiên là Việt Nam đã kiểm soát lạm phát rất tốt, tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng tốt, ngành du lịch dịch vụ đang khôi phục. Đây là lý do tại sao chúng tôi đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 5,8% là có thể đạt được”, ông Shantanu Chakraborty nói.

Nông nghiệp tăng trưởng 3,4% cũng là nền tảng tốt cho phát triển kinh tế chung. FDI ổn định trong 9 tháng vừa qua và tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là triển vọng tốt mà ADB nhìn thấy.

Cùng với đó, lạm phát đang được Việt Nam kiểm soát tốt, tiêu dùng trong nước thúc đẩy tăng trưởng mạnh trong 3 tháng cuối năm. Thêm vào đó, nếu như thúc đẩy được giải ngân đầu tư công các hoạt động về sản xuất, chế tạo cũng sẽ là động thực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho Việt Nam.

Ngoài ra, Giám đốc ADB tại Việt Nam cũng cho biết nhìn thấy nhiều ngành khác của Việt Nam đang trên đà phục hồi mạnh mẽ. Đây là lý do mà ADB đưa ra dự báo tăng trưởng 5,8% đối với nền kinh tế Việt Nam.

>>>Bốn điểm sáng của nền kinh tế 9 tháng đầu năm

Phấn khởi về những đánh giá khá lạc quan của ADB về Việt Nam trong bối cảnh chung, TS. Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu Singapore cho rằng: “Nhìn từ phía Singapore thì chúng tôi đánh giá năm 2023 này khó khăn hơn nhiều. Singapore tăng trưởng năm ngoái 3,6%. Năm 2023 này lúc đầu dự kiến 1,8% là thấp nhất nhưng khó khăn cứ liên tục tiếp diễn nên đã xuống 1% và khả năng là dự báo tăng trưởng 0,5%. Chính vì thế những ngày vừa qua, WB đã đưa ra dự báo tương đối khó khăn hơn và chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật là có khả năng kết quả thực tế ở "cận dưới" để thấy rõ ràng tình hình năm nay khó khăn, và khó đặc biệt cho các nước xuất khẩu nhiều và xuất khẩu nhóm hàng công nghệ, điện tử. Việt Nam lại chính là mảng này".

Nhưng theo ông Khương, năm nay là năm rất tốt để doanh nghiệp cảm nhận được sự sống còn. “Tôi thấy hơi thở của doanh nghiệp bây giờ sâu sắc hơn rất nhiều, không có "đánh giậm" mở rộng cơ hội nữa mà phải làm thế nào để "cất cánh" lên. Rõ ràng, đây là lần đầu tiên họ có suy nghĩ sâu sắc về chiến lược phát triển lâu dài. Đây là điều mừng cho các địa phương và các doanh nghiệp”, TS. Vũ Minh Khương nói.

Đồng thời đề xuất một "khởi sắc" đơn giản đối với dự án dùng nguồn vốn ODA với hàng loạt thủ tục, cần đơn giản thành 3 điểm: “Dự án có mức đầu tư có thấp hơn mức trung bình thế giới hay không? Tiến độ có nhanh hơn hay không? Chất lượng có bằng hay tốt hơn hay không? Nếu được 3 điều này thì ai cũng muốn đấu thầu vào dự án, sẽ tạo ra một cái "rổ" để các dự án PPP làm rất nhanh. Từ 3 tiêu chí này cùng với những luật mới mà Quốc hội sắp ban hành, chắc chắn sẽ có biến đổi thần kỳ trong thời gian tới, nhất là về hạ tầng cơ sở”.