Nâng ngưỡng chịu thuế cho cá nhân, hộ kinh doanh có hợp lý?

DIỄM NGỌC• 12/07/2021 11:00

Ngưỡng xác định chịu thuế 100 triệu đồng/năm đối với cá nhân, hộ kinh doanh hiện nay đang được xem là quá thấp trong bối cảnh mất giá vì lạm phát cao...

Pháp luật về thuế hiện hành quy định, về khai thuế, nộp thuế thì hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Ngưỡng xác định chịu thuế 100 triệu đồng/năm với cá nhân, hộ kinh doanh hiện đang được xem là quá thấp, bởi như vậy, doanh thu mỗi ngày chỉ cần đạt 273.000 đồng là phải đóng thuế (ảnh: Khai thuế tại Cục Thuế tỉnh Đắc Lắk) s

Đối với hộ, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu trên 100 triệu đồng/năm trở lên thì các loại thuế, phí phải nộp gồm lệ phí môn bài, thuế GTGT, TNCN, tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên (nếu có), thuế bảo vệ môi trường (nếu có), phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản (nếu có).

Đối các hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ nếu có doanh thu trên 100 triệu đồng thì số thuế phải nộp với tỷ lệ thuế TNCN trên doanh thu đối với các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh như sau: Phân phối, cung cấp hàng hoá: 0,5%; Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2% (Riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%); Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hoá, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5%; Hoạt động kinh doanh khác: 1%.

Tuy nhiên đến nay, ngưỡng xác định chịu thuế 100 triệu đồng đang được xem là quá thấp, bởi như vậy, doanh thu mỗi ngày chỉ cần đạt 273.000 đồng là phải đóng thuế. Thực tế, với mức ngưỡng này các hộ kinh doanh đều vượt xa. Thậm chí, có những hộ kinh doanh nhỏ lẻ, những người bán bánh mì, bán phở dạo cũng đã vượt.

Trước vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng, thuế TNCN và thuế GTGT là 2 khoản thuế mà các hộ kinh doanh hay cá nhân kinh doanh đang phải chịu với mức doanh thu ở ngưỡng 100 triệu đồng/năm.

Trong khi, thuế TNCN từ hoạt động kinh doanh cũng tương tự thuế TNCN từ tiền lương, tiền công của người lao động. Nhưng ngày 2/6/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN, cụ thể: mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế được nâng từ 9 triệu lên 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm); Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc được nâng từ mức 3,6 lên 4,4 triệu đồng/tháng.

Bà Nguyễn Thị Cúc

“Như vậy, ta thấy do trượt giá nên TNCN từ tiền lương, tiền công được điều chỉnh để tính thuế TNCN. Tuy nhiên, TNCN kinh doanh lại chưa được điều chỉnh mà đang ở ngưỡng 100 triệu đồng/năm. cơ quan thuế nên xem xét nghiên cứu trình cấp thẩm quyền có thể nâng mức doanh thu chịu thuế TNCN của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh lên, ít nhất cũng nên bằng tỷ lệ điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh”, bà Nguyễn Thị Cúc phân tích.

Chị V.T.H chủ một tiệm hoa nhập khẩu tại Hà Nội chia sẻ, kinh doanh dòng hoa nhập khẩu khá đắt đỏ, mỗi bó hoa được bán giá từ 1 triệu đồng trở lên. Tuy nhiên, mặt hàng này cần vị trí mặt bằng thu hút, nhân viên có nghề với mức lương cao và chi phí nhập hoa, bảo quản hoa tốn kém.

“Dù vậy, mỗi ngày chỉ cần bán một bó hoa, thậm chí vài ngày mới bán được một bó hoa là cửa hàng đã phải chịu thuế. Với mức độ lưu thông tiền như hiện nay, thì việc trượt giá là đương nhiên và theo thời gian mọi thứ đều đắt đỏ. Trong khi những người làm công ăn lương được xét miễn trừ rất nhiều, còn chúng tôi thì không, vì vậy, chúng tôi cũng mong Nhà nước xem xét ngưỡng thu thuế phù hợp với bối cảnh hiện nay hơn”, chị H bày tỏ.

Theo cách tính thuế và giá bán hiện hành thì vài ngày mới bán được một bó hoa đã phải chịu thuế (ảnh: Chợ Hoa Đầm Sen trước thời gian giãn cách)

Trao đổi với báo chí, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết, mức doanh thu hơn 8 triệu/tháng so với thời điểm hiện nay là quá thấp so với một cơ sở kinh doanh cá nhân hoặc hộ gia đình. Với sự tăng trưởng của nền kinh tế hiện nay, mức thu nhập bình quân đầu người cũng tăng lên, chi tiêu của các cá nhân và hộ gia đình từ đó cũng tăng theo. Đồng thời, tốc độ mất giá của lạm phát nhiều nên cần phải tính lại mức doanh thu như thế nào cho hợp lý, để người kinh doanh khi nộp thuế sẵn sàng chấp nhận và đặc biệt, để chống tiêu cực, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh cần phải minh bạch, rõ ràng.

“Chúng ta nên coi hộ kinh doanh là những người tiền khởi nghiệp, với chút vốn nhàn rỗi, có nguồn lực lao động, người già về hưu, sinh viên mới ra trường... Họ tận dụng năng lực trong gia đình để sản xuất kinh doanh. Các hoạt động kinh doanh của họ là những thử nghiệm, tự làm và trả học phí cho giai đoạn tiền khởi nghiệp. Nếu thành công, họ sẽ tự lớn lên thành doanh nghiệp. Quản họ như doanh nghiệp cho dù thu thuế khoán, nhưng đòi hỏi máy móc tăng về bảo hiểm, kế toán, sổ sách, lao động... cũng khiến hộ kinh doanh thấy mệt mỏi”, vị PGS. nhấn mạnh.

Có nhiều quan điểm so sánh giữa hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh với doanh nghiệp và chỉ ra rằng, việc tính thuế bao giờ cũng lấy thu trừ chi như cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Cho nên, chính sách về thuế TNCN cũng cần theo nguyên lý này, việc chỉ nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc mà không thay đổi ngưỡng chịu thuế với các đối tượng khác là không công bằng với các đối tượng chịu thuế.