Thách thức nào với tân Chủ tịch Hạ viện Mỹ?

>> Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Đảng Cộng hòa sẽ đảo ngược thế cờ?

Phát biểu sau khi có kết quả bầu cử, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chúc mừng ông McCarthy trở thành tân Chủ tịch Hạ viện Mỹ và cho biết ông sẵn sàng phối hợp với đảng Cộng hòa ngay khi có thể. "Đây là lúc để điều hành có trách nhiệm và bảo đảm chúng ta ưu tiên lợi ích cho các gia đình Mỹ", ông Biden nói.

Được biết, đây là lần thứ hai Hạ viện Mỹ trải qua nhiều vòng để bầu Chủ tịch. Lần đầu tiên diễn ra vào năm 1923 với 9 vòng bỏ phiếu để chọn lãnh đạo mới.

Với đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Hạ viện, một quyền lực mới sẽ được hình thành để thiết lập chương trình nghị sự trong giai đoạn tiếp theo. Mặc dù vậy, đảng Cộng hòa tại Hạ viện có thể sẽ bị hạn chế khả năng thông qua các dự luật tại Quốc hội Mỹ khi đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện. Tuy nhiên, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện sẽ có thể thúc đẩy các dự luật mang những thông điệp làm nổi bật chương trình nghị sự của họ.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNN trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022, ông McCarthy khi đó đã vạch ra kế hoạch nếu đảng Cộng hòa giành được thế đa số. Những kế hoạch đó bao gồm giải quyết vấn đề lạm phát, tội phạm gia tăng và an ninh biên giới. Ông cũng để ngỏ khả năng tiến hành một số cuộc điều tra quan trọng liên quan đến gia đình Tổng thống Joe Biden- điều mà một số thành viên đảng Cộng hòa bắt đầu kêu gọi.

Ngoài ra, giới quan sát cho rằng sẽ có một số vấn đề chính sách phải thông qua. Điều này sẽ kiểm tra khả năng làm việc cùng nhau của cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ.

Bên cạnh đó, một số vấn đề cũng được cho là sẽ được đảng Cộng hòa thúc đẩy bao gồm quyết định của ông Biden về việc rút quân đội Hoa Kỳ khỏi Afghanistan vào năm 2021 đã dẫn đến việc nhiều người Afghanistan chạy trốn khỏi đất nước trước khi chính quyền Taliban chính thức nắm quyền. Đảng Cộng hòa đã báo hiệu rằng họ đang để mắt đến các cuộc điều tra tiềm năng về những sự kiện liên quan.

>> Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Mối lo lớn của ông Joe Biden

Theo Hạ nghị sĩ Cathy McMorris Rodgers, đảng viên Cộng hòa trong Hội đồng Năng lượng và Thương mại nói rằng, mối quan tâm liên quan đến nguồn gốc đại dịch COVID-19 cũng sẽ là trọng tâm. “Đại dịch COVID-19 bắt đầu như thế nào, đó có lẽ là câu hỏi quan trọng nhất cần được trả lời”, Nghị sĩ Rodgers cho biết.

Ông Christian Fong, chuyên gia khoa học chính trị tại Đại học Michigan, cho rằng tân Chủ tịch Hạ viện sẽ có ảnh hưởng rất lớn lên các dự luật được thảo luận hay bỏ phiếu trong hai năm tới, đặc biệt là với các gói viện trợ khổng lồ dành cho Ukraine.

Tuy nhiên, chuyên gia này chỉ ra, thế bế tắc trong cuộc bầu cử Hạ viện cho thấy những rạn nứt trong lòng đảng Cộng hòa. Mâu thuẫn nội bộ trong đảng Cộng hòa đã tồn tại từ rất lâu, với quan điểm chính trị khác nhau như cánh hữu ủng hộ các chính sách bảo thủ, phái tự do kết hợp giữa chủ nghĩa bảo thủ xã hội và tự do cực hữu về chính trị, kinh tế hay phái tân bảo thủ, phái ôn hòa…

Các mâu thuẫn này được xem là một trong số những nguyên nhân chính khiến đảng Cộng hòa không tạo được “làn sóng đỏ” như kỳ vọng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra tháng 11 năm ngoái.

Sự chia rẽ và mâu thuẫn đang thể hiện việc đảng Cộng hòa đang rơi vào một cuộc khủng hoảng lãnh đạo khi thiếu các nhà lãnh đạo có tiếng nói và ảnh hưởng có thể thống nhất quan điểm trong đảng. Thực tế này cho thấy, trong thời gian tới có thể chỉ cần một nhóm nhỏ phản đối là mọi cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện hoặc thậm chí là hoạt động của toàn Hạ viện có thể bị ngăn cản, thậm chí là không thể hoạt động bình thường.

Việc thiếu một nhà lãnh đạo có tầm ảnh hưởng và dung hòa các mâu thuẫn trong đảng, tương tự như cựu Chủ tịch Hạ viện của đảng Dân chủ, bà Nancy Pelosi sẽ khiến các chương trình nghị sự của đảng Cộng hòa khó có thể thống nhất ngày từ đầu.

"Nếu ông McCarthy không có những biện pháp củng cố lại nội bộ đảng trước khi chuẩn bị cho cuộc bầu cử quan trọng năm 2024, họ sẽ gặp thất bại trước đảng Dân chủ một lần nữa", chuyên gia Fong nhận định.