Các chuyên gia cho rằng, chỉ khi cải cách mạnh mẽ về thể chế, tài chính và chính sách hỗ trợ, doanh nghiệp mới có thể phát triển bền vững và đóng góp tích cực vào nền kinh tế…
Theo đó, sau 7 năm từ khi Nghị quyết 10/2017 đề ra mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020 và 1,5 triệu doanh nghiệp vào năm 2025, Việt Nam hiện chỉ có gần 1 triệu doanh nghiệp, tương đương 2/3 kế hoạch. Trước tình hình đó, Chỉ thị số 10/2025 đã tái khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc phát triển khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, hướng đến con số 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.
Chia sẻ tại Hội thảo "Thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa" diễn ra ngày 28/3/2025 vừa qua, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Anh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhận định rằng, hành lang pháp lý hiện nay vẫn còn chắp vá, nhiều quy định chưa đồng bộ và còn chồng chéo. Doanh nghiệp cần một chính sách dễ dàng, minh bạch, để hộ kinh doanh tự tin chuyển đổi. Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh, ngoài vấn đề đơn giản hóa thủ tục hành chính, Chính phủ cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý để giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp.
"Hãy hình dung một hệ thống thủ tục hoàn toàn trực tuyến, giảm tối đa tiếp xúc trực tiếp giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Điều này không chỉ giúp tăng tốc quy trình mà còn hạn chế rủi ro nhũng nhiễu" - chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Anh phân tích.
Đồng quan điểm, tuy nhiên, chuyên gia tài chính Lê Thị Hồng Lan, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng còn cho rằng, doanh nghiệp nhỏ và vừa thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn. Nếu có những chương trình tín dụng lãi suất thấp, cấp vốn đúng lúc, nhiều hộ kinh doanh sẽ dám đổi chuyển hơn.
Theo chuyên gia Lê Thị Hồng Lan, các ngân hàng nên có những gói vay riêng biệt cho doanh nghiệp nhỏ, với thủ tục linh hoạt hơn. "Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ không có đủ tài sản thế chấp để vay ngân hàng theo các điều kiện truyền thống. Cần có những giải pháp như bảo lãnh tín dụng từ Nhà nước, hay đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp dựa trên dòng tiền thay vì chỉ tài sản đảm bảo" - bà Lan kiến nghị.
Trong khi đó, nhấn mạnh một nút thắt cần sớm tháo gỡ, PGS, TS Trần Thanh Hà, Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo Quốc gia nhận định, nhiều hộ kinh doanh ngại chuyển đổi do lo lắng thủ tục, chi phí. Nếu hệ thống thuế giảm bớt gánh nặng, chính phủ hỗ trợ quy trình chuyển đổi vào môi trường doanh nghiệp, mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp là hoàn toàn khả thi.
PGS, TS Trần Thanh Hà cũng đề cập đến vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp và vườn ươm khởi nghiệp trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp mới. "Những chương trình cố vấn, kết nối doanh nghiệp với nhà đầu tư và đối tác sẽ giúp tăng tỷ lệ sống sót của doanh nghiệp mới thành lập. Nếu không có sự hỗ trợ bài bản, tỷ lệ thất bại của doanh nghiệp mới sẽ rất cao" - ông Hà nói thêm.
Nhìn lại thực tế, có thể thấy rõ rằng mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp không chỉ là một con số mang tính biểu tượng, mà đó là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam. Việc thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa không chỉ giúp tăng nguồn thu ngân sách, tạo việc làm mà còn góp phần định hình một nền kinh tế năng động, sáng tạo.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng Chính phủ cần kiên trì với cải cách, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn nữa. Sự đồng hành của các cơ quan quản lý, ngân hàng, hiệp hội doanh nghiệp và chính bản thân cộng đồng doanh nhân sẽ là yếu tố quyết định. Khi các "nút thắt" được tháo gỡ, kỳ vọng 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 sẽ không chỉ là một con số trong mơ.