Thị trường dầu mỏ đứng trước khủng hoảng nguồn cung lớn nhất trong nhiều thập kỷ

NGUYỄN LONG• 17/03/2022 05:15

IEA cho rằng, việc cắt giảm sản lượng dầu hàng ngày của Nga có thể dẫn tới “cuộc khủng hoảng nguồn cung lớn nhất trong nhiều thập kỷ”.

>>>Điều gì xảy đến với kinh tế châu Âu khi Nga dừng xuất khẩu dầu khí?

Nếu Nga giảm sản lượng sẽ tác đến nguồn cung toàn cầu.

Nếu Nga giảm sản lượng dầu sẽ tác đến nguồn cung toàn cầu.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết, Nga có thể cắt giảm sản lượng dầu đầu ra xuống ba triệu thùng/ngày, có nguy cơ bắt đầu từ tháng 4 khi các lệnh trừng phạt liên tục và người mua từ chối dầu xuất khẩu của quốc gia này.

“Viễn cảnh về sự gián đoạn quy mô lớn đối với sản xuất dầu của Nga đang đe dọa tạo ra một cú sốc về nguồn cung dầu toàn cầu”, IEA cho biết trong báo cáo dầu hàng tháng của mình, đồng thời cho biết đây cuối cùng có thể là “cuộc khủng hoảng nguồn cung lớn nhất trong nhiều thập kỷ”.

IEA cho biết thêm: “Không thể giảm nhẹ tác động của việc xuất khẩu dầu của Nga sang các thị trường toàn cầu khi sản lượng bị giảm sút".

Nga là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba sau Mỹ và Ả Rập Xê Út. Nhưng Nga là nước xuất khẩu dầu và các sản phẩm lớn nhất trên thế giới, và châu Âu phụ thuộc vào quốc gia về nguồn cung.

Vào tháng 1 năm 2022 , tổng sản lượng dầu và các sản phẩm của Nga ở mức 11,3 triệu thùng/ngày, trong đó xuất khẩu khoảng 8 triệu thùng/ngày.

Về tương lai, IEA cho biết sản lượng trên có thể giảm xuống 2,5 triệu thùng/ ngày xuất khẩu. Trong đó 1,5 triệu thùng /ngày là dầu thô, với các sản phẩm khác chiếm 1 triệu thùng /ngày.

IEA đánh giá: “Những tổn thất này có thể tăng lên sâu sắc hơn nếu các lệnh cấm hoặc sự chỉ trích của công chúng tăng tốc”. Cũng có khả năng là hòa bình được thực hiện, hạn chế sự gián đoạn thêm trên thị trường dầu mỏ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết hôm 15/3 rằng một thỏa thuận đang bắt đầu ” nghe có vẻ thực tế hơn”. Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov trong thời gian chờ đợi nói với BBC rằng có “một số hy vọng đạt được một thỏa hiệp.” Không rõ ràng buộc các biện pháp trừng phạt sẽ không được ràng buộc như thế nào nếu đạt được một thỏa thuận.

Cho đến nay, các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga nhằm vào các tổ chức tài chính và các cá nhân giàu có. Hàng loạt quốc gia ra lệnh cấm nhập khẩu dầu từ Nga như: Mỹ và Canada, trong khi Anh cho biết họ sẽ loại bỏ dần việc mua dầu tư Nga. Nhưng các quốc gia châu Âu khác đã không “hùa theo” việc cắt đứt hoàn toàn với dầu nhập khẩu từ Nga do họ phụ thuộc vào Nga về năng lượng.

Hiện tại, các nguồn cung cấp năng lượng tiếp tục được trao tay một phần do các thỏa thuận đã được thực hiện trước khi Nga tiến hành cuộc xâm lược vào Ukraine.

Nhưng IEA cho biết các công ty dầu mỏ lớn, nhà kinh doanh, hãng vận tải biển và ngân hàng đang quay lưng lại với việc kinh doanh với Nga vì lý do uy tín và sự thiếu rõ ràng về các lệnh trừng phạt có thể xảy ra trong tương lai.

Sau Goldman Sachs và JPMorgan, làn sóng ngân hàng rời Nga mới chỉ bắt đầu?

Chiến sự giữa Nga - Ukraine đã khiến giá dầu rơi vào thế khó khi những lo lắng về sự gián đoạn nguồn cung trong một thị trường vốn đã chật hẹp đã được giữ vững.

Dầu thô tăng trên 100 USD/thùng lần đầu tiên kể từ năm 2014 vào cuối tháng 2, ngày Nga tấn công vào Ukraine. Giá cả liên tục leo thang từ đó. Dầu thô West Texas Intermediate (WTI – giá dầu tiêu chuẩn dầu của Mỹ) giao dịch ở mức cao 130,50 USD/thùng trong tuần trước, và giá dầu Brent gần như đạt 140 USD/thùng.

Tuy nhiên sau đà tăng “phi mã” giá dầu có một sự sụt giảm mạnh trong tuần qua. Vào ngày 15/3, WTI giao dịch ở mức 96,62 USD/thùng, trong khi dầu Brent ở mức 99,97 USD. Giá dầu WTI giảm xuống dưới 100 USD vào ngày 14/3, trước khi cả hai điểm chuẩn đóng cửa dưới 100 USD vào ngày hôm sau (15/3).

Mặc dù đã sụt giảm, nhưng giá dầu vẫn tăng khoảng 30% trong năm, điều này làm gia tăng áp lực lạm phát trên toàn nền kinh tế. Giá xăng tăng cao tác động đến nhiều lĩnh vực và ngành công nghiệp.

IEA cho biết: “Giá hàng hóa tăng vọt và các lệnh trừng phạt quốc tế áp dụng đối với Nga sau cuộc xâm lược Ukraine được cho là sẽ làm suy giảm đáng kể tăng trưởng kinh tế toàn cầu”.

Do đó, IEA đã cắt giảm dự báo nhu cầu dầu 1,3 triệu thùng/ngày trong quý 2, 3 và 4 trong năm nay. IEA hiện chốt tổng nhu cầu năm 2022 ở mức 99,7 triệu thùng / ngày, tăng 2,1 triệu thùng/ngày so với mức của năm 2021.

OPEC cũng bày tỏ quan điểm tương tự trong báo cáo hàng tháng được công bố vào ngày 15/3. OPEC cho biết: “Thời gian tới, những thách thức đối với nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt liên quan đến tăng trưởng kinh tế chậm lại, lạm phát gia tăng và bất ổn địa chính trị đang diễn ra sẽ tác động đến nhu cầu dầu ở nhiều khu vực khác nhau”.