Gửi bình luận
Các đại biểu đề nghị điều chỉnh một số quy định về hỗ trợ đất đai để phù hợp thực tiễn, tránh rủi ro cho nhà đầu tư hạ tầng và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các thành phần doanh nghiệp.
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân (Dự thảo) tập trung thể chế hóa theo 5 nhóm chính sách lớn, gồm cải thiện môi trường kinh doanh; hỗ trợ tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công; hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực; hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.
Quan tâm, góp ý về chính sách hỗ trợ tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, đại biểu Mai Văn Hải, ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho rằng, quy định tại khoản 2 Điều 7 của Dự thảo yêu cầu chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ phải dành một phần diện tích đất để cho doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê, thuê lại dù mang ý nghĩa tích cực, song cần được thiết kế lại cho hợp lý và thực tiễn hơn.
Theo ông Hải, quy định này tuy nhằm tạo cơ hội cho doanh nghiệp tư nhân tiếp cận hạ tầng sản xuất, nhưng lại đặt ra nhiều rào cản. Trong thực tế, nhiều địa phương dù có cơ chế thu hút đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư thứ cấp. Nếu tiếp tục áp đặt tỷ lệ diện tích đất dành riêng mà không dựa trên nhu cầu thực tế, có thể dẫn đến lãng phí đất đai, gây khó khăn cho cả nhà đầu tư hạ tầng hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp và doanh nghiệp.
Từ đó, ông Hải đề nghị, nên quy định một số tỉnh, thành phố có quy hoạch các khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Ở đây Nhà nước hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng để đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, ưu tiên cho các doanh nghiệp công nghệ cao thuộc khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê đất.
“Đặc biệt, việc quy định diện tích cụ thể như bình quân tối thiểu 20ha hoặc 5% tổng diện tích khu công nghiệp để dành cho doanh nghiệp công nghệ cao thuộc khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê lại rất khó thực hiện và có thể gây khó khăn, làm mất cơ hội thu hút các nhà đầu tư thứ cấp khác đến thuê, thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Hơn nữa quy định sau 2 năm nếu không có doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế tư nhân thuê, thì doanh nghiệp là nhà đầu tư hạ tầng sẽ chịu thiệt hại”, ông Hải phân tích.
Do đó, đại biểu Mai Văn Hải đề xuất, nên có cách tiếp cận mềm dẻo hơn. Cụ thể, đối với các địa phương đã xác định rõ nhu cầu của doanh nghiệp tư nhân thì cần quy hoạch và bố trí quỹ đất phù hợp, có hỗ trợ ưu tiên cho nhóm doanh nghiệp này. Ngược lại, nếu chưa xác định rõ nhu cầu, thì nên để địa phương linh hoạt quyết định theo xu hướng phát triển kinh tế - xã hội thực tế.
Đồng quan điểm về vấn đề này, đại biểu Trần Văn Tuấn, ĐBQH tỉnh Bắc Giang, đánh giá tích cực quy định buộc chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ dành một phần diện tích đất cho doanh nghiệp tư nhân công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê lại. Quy định này sẽ giúp khơi thông rào cản lớn trong tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp tư nhân.
Tuy nhiên, đại biểu bày tỏ băn khoăn, dù không nhận hỗ trợ đầu tư từ Nhà nước, các doanh nghiệp hạ tầng vẫn phải tự bỏ vốn xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp và bị giới hạn không được cho doanh nghiệp khác thuê đất trong vòng 2 năm nếu chưa có doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê lại. Điều này khiến nhà đầu tư hạ tầng đối mặt với rủi ro tài chính và khó sớm thu hồi vốn.
“Vì vậy, cơ quan soạn thảo cần xem xét, điều chỉnh để bảo đảm sự hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp thứ cấp, có chính sách hỗ trợ phù hợp cho giữa doanh nghiệp đầu tư hạ tầng”, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị.
Bên cạnh những vấn đề đã nêu, đại biểu Lê Thu Hà, ĐBQH tỉnh Lào Cai cho rằng, chính sách về hỗ trợ thuê đất là cần thiết nhưng cần dựa trên 3 nguyên tắc cốt lõi. Đó là đảm bảo đồng bộ với quy hoạch sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai, tránh tình trạng để dành đất nhưng không thể sử dụng hoặc mâu thuẫn với quy hoạch hiện hành; công khai thông tin đất đai và một phần sản xuất kinh doanh thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia có kết nối với hạ tầng số địa phương và hệ thống đăng ký doanh nghiệp; phân định rõ giữa hỗ trợ có điều kiện và ưu đãi đặc biệt, tránh bị lợi dụng chính sách, nhất là trong xác lập giá thuê đất, định giá tài sản công.
Theo đại biểu, Dự thảo giao quyền chủ động cho UBND cấp tỉnh trong việc xác định tiêu chí, danh mục, mức hỗ trợ cho thuê đất, cho thuê tài sản công, tuy nhiên, nếu thiếu cơ chế điều phối và công cụ số hóa đồng bộ thì dễ dẫn đến tình trạng mỗi nơi một kiểu.
"Do đó cần thiết lập nền tảng số dùng chung, bảo đảm liên thông dữ liệu giữa các ngành như tài nguyên môi trường, tài chính, đầu tư khoa học công nghệ cập nhật thông tin theo thời gian thực để hỗ trợ phân bổ và giám sát chính sách. Phân định rõ vai trò của trung ương trong việc xây dựng chuẩn dữ liệu, tiêu chí pháp lý nhất là doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp công nghệ cao hiện còn rải rác trong nhiều luật chuyên ngành", đại biểu Lê Thu Hà kiến nghị.
