Đã đến lúc “đại phẫu” ngành Y tế

>>Robot phẫu thuật tại Bệnh viện Thanh Nhàn được “thổi giá” thế nào?

Với hành vi “thổi giá” thiết bị y tế để trục lợi, loạt cựu lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai đã phải nhận những hình phạt nghiêm khắc.

Theo đó, việc "giữ giá", "thổi giá" đối với trang thiết bị y tế, các loại phương tiện, thuốc chữa bệnh đã xuất hiện từ lâu. Khi dịch bệnh COVID-19 đang trong giai đoạn "nước sôi lửa bỏng", cả thế giới loay hoay tìm cách xét nghiệm nhanh, chính xác và sản xuất vaccine để kiểm soát dịch thì những lãnh đạo, cán bộ thoái hóa biến chất nhân cơ hội này liên tục “xuất hiện”…

Đó là việc hàng loạt những cán bộ cấp cao từ giám đốc bệnh viện tại các địa phương tới cục trưởng, thứ trưởng đã bị khởi tố, bắt giam. Kể cả cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng bị đề nghị kỹ luật.

Tháng 4/2020, vụ thông đồng, nâng "khống" giá máy xét nghiệm COVID-19 xảy ra tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC Hà Nội) bị lật tẩy, dư luận cả nước rúng động khi Giám đốc CDC Hà Nội và các đối tượng liên quan bị khởi tố, bắt giam. Cũng từ đây, một "tảng băng chìm" về thực trạng nâng "khống" giá thiết bị y tế bắt đầu lộ diện. Đầu tiên, vụ nâng "khống" giá robot phẫu thuật tại Bệnh viện Bạch Mai hưởng lợi hàng chục tỷ đồng bị cơ quan điều tra phát hiện khiến dư luận hết sức bức xúc, với hành này, tiếp theo đó, cơ quan Công an đã điểm tên nhiều cơ sở khám chữa bệnh trên cả nước, và mới đây, loạt lãnh đạo các Trung tâm kiểm soát bệnh tật tại nhiều tỉnh thành đã phải vướng vòng lao lý bởi hành vi “thổi giá” kit xét nghiệm COVID-19.

Thời gian qua, thuốc giả tràn lan ngoài thị trường, có cả thuốc điều trị ung thư, việc đấu thầu trang thiết bị máy móc, hợp tác xã hội hóa ở một số bệnh viện lớn cũng đều có vi phạm... Những loại tiêu cực trong ngành Y tế từ rất lâu khiến dư luận bức xúc gọi chung là tham ô, tham nhũng khiến hình ảnh chiếc áo blouse trắng bị hoen ố. Những vị “Lương y như từ mẫu” lẽ ra phải được bệnh nhân kính trọng, ngưỡng mộ không chỉ vì tài năng mà cả y đức. Nhưng rồi lần lượt những vị lãnh đạo về quản lý, bác sĩ chuyên môn kể cả những vị có học hàm, học vị của ngành Y tế, có vị nổi tiếng đã phải đứng trước cơ quan điều tra và bị khởi tố, bắt giam.

>>Vụ “thổi giá” kit xét nghiệm COVID-19: Đưa vào diện Ban chỉ đạo Trung ương theo dõi

Kit xét nghiệm của Công ty Việt Á

Trong lúc bức tranh gam màu xám của ngành Y tế treo ở góc xã hội như một điểm nhấn buồn thì trả lời chất vấn của đại biểu trước diễn đàn Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long lại giải thích một cách khá lúng túng và không làm thỏa mãn bức xúc của dư luận về nhiều vấn đề có liên quan.

Ví dụ như Bộ trưởng lý giải cho vấn đề giá test virus COVID-19 quá cao và tùy tiện mỗi nơi một phách bằng một câu rất đơn giản và khá hồn nhiên: “Do quá bận trong công tác phóng chống dịch nên đến tận tháng 9 khi Bộ chỉ đạo giá test chỉ được thu đúng theo giá đầu vào thì các đơn vị nhận lỗi do quá mải mê nên không thực hiện được”. Thiết nghĩ, chuyện giá test COVID cao một cách bất thường đã gây ồn ào xã hội, bức xúc của người dân một thời gian dài lẽ nào tư lệnh của một ngành quan trọng, gắn liền với sức khỏe, sinh mạng của người dân mà Bộ trưởng lại không biết? Và lẽ ra càng bận lo chống dịch Bộ trưởng lại càng biết hơn ai hết. Vì biện pháp test COVID hàng ngày, hàng giờ cũng từ quy định của Bộ Y tế mà ra.

Ngành Y tế là ngành rất quan trọng, có liên quan tới sức khỏe và tính mạng người dân. Có hai lãnh vực nổi cộm của ngành là Thuốc và Sức khỏe, gắn liền với hai lĩnh vực nổi cộm này là hàng loạt cửa hàng thuốc và bệnh viện trên cả nước. Vấn đề quản lý được đặt ra là tại sao hai cánh cửa then chốt này lẽ thường phải được kiểm soát tốt, quản lý chặt lại có quá nhiều sơ hở để tiêu cực lớn xảy ra một thời gian dài, người dân đều biết mà ngành Y tế không biết hoặc biết mà làm ngơ? Để đến khi căn bệnh tiêu cực, nạn tham ô, tham nhũng “hết thuốc chữa”, khiến cho cơ thể của ngành Y tế hết chịu đựng nổi “bung” ra thì hàng loạt cán bộ, chức sắc của ngành phải “vào lò”?

Bệnh viện đa khoa TP.Cần Thơ là 1 trong 12 cơ quan, đơn vị phải kiểm toán

Ngày 16/2/2022 vừa qua, Kiểm toán nhà nước (KTNN) đã tổ chức Hội nghị công bố Quyết định kiểm toán chuyên đề việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19 tại 9 bộ, ngành và 32 địa phương. Đây là cuộc kiểm toán trọng tâm năm 2022, phục vụ hoạt động giám sát và việc tham gia của KTNN vào hoạt động giám sát của Quốc hội. Nói theo Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh, đây là cuộc kiểm toán chuyên đề quy mô lớn và chưa có tiền lệ.

"Đây là cuộc kiểm toán chưa có tiền lệ nên Kiểm toán Nhà nước đã phải huy động một lực lượng lớn các cán bộ kiểm toán viên trong toàn ngành tham gia. Các đoàn công tác quán triệt tinh thần thu thập thông tin đầy đủ, khách quan trung thực, trên cơ sở đó phân tích đánh giá chính xác, phản ánh đúng công sức và kết quả trong phòng chống dịch" - Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh nói.

Nhiều ý kiến cho rằng, có thể sau cuộc kiểm toán này, “tảng băng chìm” của ngành Y tế sẽ tiếp tục bị “lộ diện”.

Quay trở lại những vi phạm nghiêm trọng của ngành y, thiết nghĩ cơ thể của một ngành quan trọng hàng đầu gắn liền với sức khỏe và tính mạng người dân, với xã hội mà không được khỏe, lại có dấu hiệu mang bệnh trầm kha, ung thư thì rất cần một cuộc đại phẫu, bóc tách cho bằng hết những mầm mống nguy hại để cơ thể này sống lại, mạnh khỏe, đúng nghĩa là chỗ dựa, niềm tin của người dân, của xã hội thì rất nên làm. Có đau cũng phải làm.

Trong đó, hai vấn đề tối quan trọng là cơ chế quản lý và bổ nhiệm nhân sự. Cơ chế quản lý tốt thì không mất mát cán bộ, mất người tài. Bổ nhiệm nhân sự đúng, lấy y đức làm thước đo thì không nảy sinh tiêu cực, tham ô, tham nhũng.