Đẩy mạnh áp dụng hóa đơn điện tử với giao dịch thương mại điện tử

Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Thông tư 78/2021/TT-BTC, việc sử dụng hóa đơn điện tử đã trở thành bắt buộc đối với các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, và các đối tượng liên quan khác tại Việt Nam kể từ ngày 01/7/2022. Đặc biệt, tại phiên chất vấn Quốc hội chiều 4/6/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Tài chính sớm trình Chính phủ sửa quy định về áp dụng hóa đơn điện tử với các giao dịch thương mại điện tử, livestream.

Nhiều ý kiến cho rằng, thương mại điện tử là hình thức kinh doanh mới trên thế giới, là hình thức thay đổi rất nhanh chóng, trong khoảng thời gian rất ngắn đã có những hình thức kinh doanh mới ra đời. Do vậy, việc quản lý thương mại điện tử cũng gặp rất nhiều khó khăn. Khi đó, việc triển khai hóa đơn điện tử là cải cách rất lớn của ngành thuế, đây là động lực thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp, qua đó giúp doanh nghiệp tối ưu được về nguồn lực và nhân sự cho vấn đề liên quan đến kê khai thuế và nộp thuế, đồng thời bảo đảm tính công bằng, bình đẳng giữa các chủ thể tham gia kể cả trên hoạt động thương mại điện tử lẫn trong hoạt động truyền thống.

Xoay quanh vấn đề này, TS Trần Mạnh Nam, Giám đốc Khối Doanh nghiệp VNPAY cho biết, triển khai Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ cũng như Thông tư 78/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc triển khai hoá đơn điện tử, VNPAY đã nỗ lực triển khai và thấy rằng đây là cải cách rất lớn của ngành thuế.

Theo ông Nam, đối với doanh nghiệp như VNPAY, đây là động lực thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Sau quá trình thực hiện, VNPAY nhận ra rằng việc khai báo, cung cấp hoá đơn bán hàng của doanh nghiệp được triển khai nhanh chóng, chính xác và từ đó tối ưu về nguồn lực và nhân sự cho vấn đề liên quan đến kê khai thuế.

“Việc khuyến khích xuất hoá đơn điện tử tại đúng thời điểm bán hàng hoặc xuất hoá đơn trong ngày cần phải được khuyến khích vì sẽ giúp cho cơ quan thuế nắm được tình hình giao dịch của các doanh nghiệp bán hàng, từ đó đưa ra các phương án hỗ trợ cho doanh nghiệp cũng như có phương án quản lý thuế phù hợp, như các đại biểu đã nêu là đúng và đủ”, chuyên gia này nhấn mạnh.

Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu lớn rất cần thiết. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng đó là một hệ thống phức tạp, đòi hỏi nghiệp vụ chi tiết.

Là một đơn vị làm về công nghệ, VNPAY cho rằng, có thể chia công việc thành các giai đoạn khác nhau. Trong giai đoạn đầu tiên, có thể lựa chọn những thông tin cơ bản, thông tin đơn giản để có thể hình thành thông tin của một doanh nghiệp. Ví dụ như mã số thuế, tài khoản thụ hưởng, các thông tin liên quan... Từ đó, có các căn cứ cho cơ quan quản lý thuế có thể quản lý, nắm bắt được thông tin.

“Nền kinh tế đang dịch chuyển từ những sản phẩm giá trị lớn sang những sản phẩm giá trị nhỏ, hoặc từ ngành hàng FMCG (ngành cung cấp toàn bộ các loại hàng hóa tiêu dùng thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày) sang một ngành hàng khác. Từ đó có những thông tin, những chia sẻ, những định hướng ngược lại cho doanh nghiệp”, ông Nam chia sẻ.

Đồng quan điểm, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của các cơ quan chức năng trong phối hợp quản lý hoạt động thương mại điện tử. Đặc biệt trong thời gian gần đây, khi đã có VneID của Bộ Công an, việc tích hợp các dữ liệu của rất nhiều cơ quan đang tạo điều kiện thuận lợi cho không chỉ Tổng Cục thuế quản lý thương mại điện tử mà còn là điều kiện để quản lý tốt hơn các lĩnh vực khác liên quan đến cả kinh tế và xã hội. Đây là những nỗ lực chung của các cơ quan, ban ngành trong hoạt động kinh tế số, góp phần thực hiện quyết tâm xây dựng toàn diện nền kinh tế số.

Việc quản lý nó cũng là một vấn đề chứa đựng nhiều khó khăn, phức tạp. Về phía các cơ quan chức năng, đã có sự thay đổi cũng như đã có sự tích hợp, kết hợp với nhau, tuy nhiên việc này phải làm dần dần để hoàn thiện, bởi bản chất vấn đề là làm sao phải xây dựng được cơ sở dữ liệu và sự kết nối giữa các bộ, ban, ngành một cách tốt nhất.

“Việc xuất hoá đơn điện tử có ý nghĩa rất quan trọng, vừa bảo đảm tính công bằng, bình đẳng giữa các chủ thể tham gia kể cả trên hoạt động thương mại điện tử lẫn trong hoạt động truyền thống, đồng thời cũng bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng khi có hoá đơn để có thể khiếu tố, phản hồi, từ đó bảo đảm cho hoạt động thương mại điện tử tốt nhất”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nhận định.

Cũng theo chuyên gia này, quản lý thương mại điện tử là quản lý số, cần phải số hoá ở mức hiện đại nhất để quản lý hoạt động thương mại điện tử, lúc đó mới đem lại hiệu quả. Với quyết tâm và sự vào cuộc rất quyết liệt của Chính phủ, của các bộ, ban, ngành có liên quan, sự vào cuộc của chính quyền các địa phương thì hoạt động thương mại điện tử sẽ dần đi vào nền nếp, việc thu thuế cũng như tính toán doanh thu và các vấn đề có liên quan đến lĩnh vực thương mại điện tử sẽ ngày một hoàn thiện tốt hơn.