Dự án trên 1.200 tỷ đồng mới được gọi vốn BOT?

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất những dự án có tổng mức đầu tư tối thiểu 1.200 tỷ đồng mới được thực hiện theo hình thức BOT

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đang lấy ý kiến một số nội dung liên quan đến Dự án Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Theo cơ quan này, phương thức đầu tư PPP được thực hiện theo 3 nhóm hợp đồng: thu phí từ người sử dụng - BOT (xây dựng, kinh doanh chuyển giao), BTO (xây dựng, chuyển giao, kinh doanh), BOO (xây dựng, sở hữu, kinh doanh), O&M (kinh doanh và quản lý); Nhà nước thanh toán theo chất lượng dịch vụ - BLT, BTL; đổi nguồn lực công lấy công trình - BT.

Tuy nhiên, trên thực tế chỉ có 2 loại hợp đồng được áp dụng phổ biến ở Việt Nam trong thời gian qua là BOT và BT.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kinh nghiệm quốc tế cho thấy quy định quy mô tối thiểu của dự án để thực hiện dự án theo hình thức PPP ở Canada là 100 triệu USD, Úc - Singapore là 50 triệu USD, Anh là 25 triệu USD, Nam Phi 1 triệu USD,... Cũng có một số quốc gia không quy định hạn mức làm PPP như Hàn Quốc, Nhật, Ấn Độ, Philippines.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng do hợp đồng PPP thường là dài hạn, yêu cầu nhiều cam kết của phía Chính phủ, vì vậy quy định quy mô dự án tối thiểu nhằm lựa chọn được những dự án xứng đáng để đầu tư theo hình thức này, tránh đầu tư dàn trải mang lại hiệu quả không cao.

“Chi phí giao dịch của các dự án PPP cũng khá cao, do đó nếu thực hiện PPP cho dự án nhỏ thì dẫn đến không hiệu quả. Dự án với quy mô đủ lớn mới có tính hấp dẫn nhà đầu tư” - Bộ đưa ra quan điểm.

Từ thực tế này, Bộ KH-ĐT đưa ra lấy ý kiến 2 phương án. Phương án 1 áp dụng quy mô dự án tổi thiểu để đầu tư theo phương thức PPP từ 1.200 tỷ đồng trở lên.

Hạn mức 1.200 tỷ đồng căn cứ mức thấp nhất của các dự án nhóm A theo phân loại tại dự thảo Luật Đầu tư công hiện tại, cũng như kinh nghiệm quốc tế chỉ thực hiện dự án PPP đối với dự án quy mô đủ lớn (khoảng 50 triệu USD, tương đương 1.200 tỷ đồng).

Cũng theo Bộ KH-ĐT, thực tế cho thấy đa số các dự án BOT giao thông và dự án BOT điện trong thời gian qua đều có tổng mức đầu tư từ 1.200 tỷ đồng trở lên. Một số dự án trong lĩnh vực y tế đang được nghiên cứu để triển khai theo hình thức PPP như xây dựng bệnh viện đa khoa, bệnh viện sản nhi cũng có tổng mức đầu tư từ 1.200 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực xử lý nước thải, rác thải, dự án sẽ có tính khả thi về mặt tài chính và hấp dẫn nhà đầu tư hơn khi có quy mô đủ lớn, xử lý tập trung (do có thể tận dụng sản phẩm sau xử lý rác - như điện, phân composite, vật liệu xây dựng... để tăng nguồn thu cho nhà đầu tư).

Phương án 2, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành là không quy định quy mô dự án tối thiểu để áp dụng dự án PPP.

Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án PPP, Quốc hội sẽ quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án sử dụng vốn đầu tư công từ 15.000 tỷ đồng trở lên và dự án có tổng mức đầu tư từ 40.000 tỷ đồng trở lên và các quy định khác về quy mô cư dân, diện tích đất sử dụng.

Thực tế quy định quy mô dự án nào mới được gọi vốn BOT, BT là cần thiết. Tuy nhiên theo các chuyên gia cần phải quy định chặt chẽ hơn về nguồn vốn hiện có doanh nghiệp đầu tư BT, BOT để tránh việc “mỡ nó rán nó”.