Giảm thuế thu nhập cho DNNVV mức 15-17% là chưa "cởi mở hầu bao"

Trao đổi về đề xuất giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho DNNVV xuống còn 15-17% tại dự thảo của Bộ Tài chính mới đây, PGS.TS Ngô Trí Long, Chuyên gia kinh tế nhận định mức giảm thuế còn chưa thực sự "cởi mở".

Các nước miễn thuế cho DNNVV

“Việc Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế cho DNNVV là tích cực, tuy nhiên, mức giảm thuế vẫn còn quá ít, đặc biệt là chưa đủ sức cạnh tranh với các nước trong khu vực”, ông Long nhấn mạnh.

Bởi theo ông Long, về nguyên tắc tài chính, Nhà nước cần chú trọng nuôi dưỡng nguồn thu. Tức là phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp có nguồn lực phát triển thì mới có nguồn thu.

Có cùng quan điểm, ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) nhận định, chủ trương giảm thuế thu nhập đối với doanh nghiệp là tốt nhưng chưa đủ.

Trên thực tế, hiện nay, thuế suất đề xuất nêu trên dù đã giảm nhưng vẫn rất cao so với các nước trong khu vực. Tại Indonesia, doanh nghiệp có doanh thu nhỏ hơn 4,8 tỷ rupiah (khoảng 7,85 tỷ đồng) được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 1% tính trên doanh thu năm. Doanh nghiệp có doanh thu từ 4,8 tỷ rupiah đến 50 tỷ rupiah được áp dụng thuế suất 12,5% đối với phần thu nhập chịu thuế tương ứng với mức doanh thu 4,8 tỷ rupiah.

Tại Thái Lan, điều kiện giảm thuế tính theo thu nhập chịu thuế thay cho doanh thu. Theo đó, các DNNVV có thu nhập chịu thuế theo năm từ 300.000 baht (khoảng 220 triệu đồng) trở xuống được miễn thuế, từ 300.001 - 3.000.000 baht được áp dụng thuế suất 15% và trên 3.000.000 baht áp dụng thuế suất phổ thông 20%. Đặc biệt, trong năm 2016, Chính phủ nước này đã miễn hoàn toàn thuế thu nhập doanh nghiệp cho DNNVV.

Tại Singapore, các DNNVV chịu thuế suất 0% đối với thu nhập tính thuế theo năm không quá 100.000 SGD (khoảng 1,71 tỷ đồng), 8,5% đối với thu nhập tính thuế từ trên 100.000 SGD đến không quá 300.000 SGD.

Tại Trung Quốc, các doanh nghiệp chỉ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức 5% đối với 1 triệu nhân dân tệ (khoảng 3,45 tỷ đồng) thu nhập tính thuế đầu tiên và 10% cho 2 triệu nhân dân tệ thu nhập tính thuế tiếp theo.

Do đó, Chuyên gia Ngô Trí Long nhận định: “Dự thảo Nghị quyết này cho thấy, cơ quan quản lý túi tiền của Nhà nước dường như vẫn chưa thật sự “cởi mở hầu bao”. Bộ Tài chính cần tính toán thoáng hơn nữa để thật sự tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển”.

Kéo dài thời gian miễn thuế cho doanh nghiệp từ hộ kinh doanh

Đồng thời, theo ông Tô Hoài Nam, DNNVV hiện không chỉ gặp khó khăn về thuế mà còn gặp rất nhiều khó khăn khác như: tiếp cận mặt bằng, tín dụng, tiếp cận với công nghệ, với chuỗi thị trường… 

Đặc biệt, trong bối cảnh nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn như hiện nay, nhiều doanh nghiệp làm ăn cầm chừng, không có lãi nên không phải đối tượng nộp thuế. 

“Thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ tác động vào doanh nghiệp làm ăn có lời, còn đối với các doanh nghiệp làm ăn cầm chừng, khó khăn thì việc thuế tăng hay giảm cũng không tác động trực tiếp tới hoạt động của họ. Đối với doanh nghiệp nhỏ họ cần hơn là các sắc luật về tài chính, kế toán, làm sao giảm bớt các loại sổ sách đi để doanh nghiệp có thể dễ dàng thuận lợi thực hiện các quy định về tài chính, kế toán, để giảm chi phí tuân thủ”, ông Nam cho biết.

Đặc biệt, ông Nam cũng đề xuất nâng thời gian miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp thành lập mới từ hộ, cá nhân kinh doanh, thay vì 2 năm như trong dự thảo.

“Đây là khu vực rất cần sự hỗ trợ của Chính phủ. Theo khảo sát của chúng tôi, lượng thuế hàng năm của khu vực doanh nghiệp này không nhiều nên nếu miễn thuế 3 năm cũng không ảnh hưởng nhiều tới nguồn thu ngân sách. Bên cạnh đó, việc miễn thuế 3 năm cũng sẽ khuyến khích các hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi sang thành doanh nghiệp, đúng với chủ trương của Chính phủ hiện nay”, ông Tô Hoài Nam cho hay.

Về lâu dài, Tổng Thư ký VINASME cho rằng, các chính sách hỗ trợ của nhà nước cần tập trung vào các biện pháp hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Cần xây dựng chính sách thuế minh bạch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

“Ngoài chính sách thuế, cần gia tăng những giải pháp hỗ trợ để nâng cao năng lực cạnh tranh thực sự của doanh nghiệp như hỗ trợ về tiếp cận tín dụng, tiếp cận mặt bằng, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ tiếp cận đổi mới khoa học công nghệ, xúc tiến mở rộng thị trường… để hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ngày một hiệu quả, chất lượng”, ông Tô Hoài Nam nêu ý kiến và cho rằng, việc hỗ trợ DNNVV cần được thực hiện xuyên suốt với nhiều biện pháp khác nhau.

Theo nhận định của các chuyên gia, nếu thuế thu nhập doanh nghiệp được giảm xuống 15-17% sẽ tạo điều kiện cho các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Qua đó, thực hiện mục tiêu đến năm 2020 có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp. Điều này giúp tăng tỉ trọng đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân vào GDP để đến năm 2020 đạt khoảng 50%.

Tuy nhiên, Chuyên gia Ngô Trí Long cũng lưu ý: “Việc giảm thuế cần chú trọng kiểm soát việc thực hiện nghiêm các tiêu chí giảm thuế, tránh hiện tượng lợi dụng để ưu đãi tràn lan và gây thất thu cho ngân sách nhà nước”.

Theo dự thảo tờ trình Chính phủ về việc xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về một số chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp hỗ trợ, phát triển DNNVV Bộ Tài chính đề xuất với nhóm DNNVV được giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp xuống còn 15-17%, thay vì mức 20% như hiện nay. Theo đó, thuế suất 15% sẽ áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm dưới 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người. Thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ 3 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 100 người. Ngoài ra, để tránh trường hợp doanh nghiệp thành lập các công ty con để được hưởng chính sách nêu trên, Bộ Tài chính đề nghị quy định mức thuế suất 15%, 17% không áp dụng đối với công ty con, công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết không phải là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và các trường hợp không áp dụng ưu đãi thuế theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Song song với đó, Bộ Tài chính cũng đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp thành lập mới từ hộ, cá nhân kinh doanh.