Gửi bình luận
Việc sửa Luật Thuế TNCN đang đi vào giai đoạn hoàn thiện với nhiều thay đổi lớn. Đây là thời điểm cần một cách tiếp cận công bằng, hiện đại và bám sát mức sống thực tế của người dân…
Bộ Tài chính đang nghiên cứu giảm một số bậc thuế suất trong biểu thuế thu nhập cá nhân và nâng ngưỡng doanh thu tính thuế với hộ kinh doanh, theo hướng nhẹ gánh hơn cho người nộp thuế nhưng vẫn bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật thuế.
Bộ Tài chính cho biết, dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đã được Chính phủ trình Quốc hội tại các Tờ trình số 844/TTr-CP ngày 29/9/2025 và 985/TTr-CP ngày 24/10/2025. Trên cơ sở thẩm tra của các ủy ban của Quốc hội và ý kiến đại biểu tại các phiên thảo luận ngày 5/11 và 19/11, cơ quan soạn thảo đang tiếp tục hoàn thiện dự án luật để báo cáo lại Chính phủ.
Về giảm trừ gia cảnh, ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ thuế thu nhập cá nhân, nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Với ngưỡng mới này, cá nhân chưa phải nộp thuế nếu thu nhập khoảng 17 triệu đồng/tháng (không có người phụ thuộc), 24 triệu đồng/tháng (có 1 người phụ thuộc) hoặc 31 triệu đồng/tháng (có 2 người phụ thuộc).
Song song với đó, Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần. Biểu hiện hành có 7 bậc từ 5% đến 35%. Phương án Chính phủ trình Quốc hội theo hướng giảm từ 7 bậc xuống 5 bậc, nới rộng khoảng cách giữa các bậc và nay tiếp tục được xem xét theo hướng điều chỉnh giảm một số mức thuế suất: bậc 15% và 25% có thể được hạ xuống lần lượt 10% và 20% để tạo sự đồng đều hơn giữa các bậc thuế, qua đó giảm nghĩa vụ thuế cho đa số người đang nộp thuế.
Về thu nhập được miễn, giảm thuế, dự thảo luật đang bổ sung, hoàn thiện một số quy định liên quan đến quỹ hưu trí bổ sung, tiền làm thêm giờ, trợ cấp thôi việc, lãi trái phiếu chính quyền địa phương… Đồng thời, dự kiến cho phép người nộp thuế được trừ thêm một số khoản chi y tế, giáo dục trước khi tính thuế, giao Chính phủ quy định chi tiết để linh hoạt theo tình hình kinh tế – xã hội.
Một nội dung đáng chú ý khác là thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh. Theo luật hiện hành, doanh thu năm không phải nộp thuế thu nhập cá nhân là 100 triệu đồng, mức này cũng trùng với ngưỡng không chịu thuế giá trị gia tăng. Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 đã nâng mức doanh thu không phải nộp VAT lên 200 triệu đồng/năm, áp dụng từ 1/1/2026. Để bảo đảm thống nhất, Chính phủ trình nâng tương ứng ngưỡng doanh thu năm không phải nộp thuế thu nhập cá nhân của hộ, cá nhân kinh doanh lên 200 triệu đồng/năm và đang tiếp tục nghiên cứu khả năng điều chỉnh nâng mức này thêm, nhất là với nhóm có doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm.
Đáng chú ý, Bộ Tài chính dự kiến chuyển dần sang thu thuế trên thu nhập (doanh thu trừ chi phí) với các cá nhân kinh doanh có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế đến 3 tỷ đồng/năm, thay vì thu thuế chỉ dựa trên doanh thu như hiện hành. Trường hợp không xác định được chi phí, cá nhân vẫn có thể nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu (0,5%; 1%; 2% tùy ngành nghề) nhưng sẽ được trừ ngưỡng không chịu thuế trước khi tính thuế, không còn tình trạng “vượt ngưỡng là tính thuế từ đồng doanh thu đầu tiên” như hiện nay.
Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, Luật sư Lê Thị Nhung – Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts đánh giá các bước điều chỉnh của Bộ Tài chính là “theo đúng hướng”, nhưng nhấn mạnh rằng vấn đề cốt lõi của thuế thu nhập cá nhân vẫn nằm ở nguyên tắc thiết kế chính sách.
Theo bà Nhung, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng cho bản thân và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc là một bước tiến rất quan trọng, vì đã phản ánh tốt hơn mặt bằng chi phí sinh hoạt mới. Tuy vậy, nếu không gắn kèm một cơ chế cập nhật định kỳ dựa trên các chỉ số khách quan như CPI, mức lương tối thiểu, thu nhập bình quân… thì vài năm nữa, câu chuyện “ngưỡng chịu thuế lạc hậu so với đời sống” sẽ lại lặp lại.
Về biểu thuế lũy tiến, Luật sư Nhung cho rằng việc nghiên cứu giảm các mức thuế suất 15% và 25% xuống 10% và 20% là hợp lý, đặc biệt với nhóm người lao động có thu nhập trung bình – khá, vốn đang chịu áp lực chi tiêu lớn tại các đô thị. Tuy nhiên, bà lưu ý: “Điều quan trọng là tổng thể biểu thuế phải dễ hiểu, dễ tính, tránh những bước nhảy đột ngột khiến người nộp thuế cảm thấy chỉ cần tăng thêm chút thu nhập đã “bị phạt” bằng mức thuế cao hơn rõ rệt”.
Đối với hộ, cá nhân kinh doanh, Luật sư Nhung đánh giá cao định hướng nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế lên tối thiểu 200 triệu đồng/năm và xem xét nâng thêm đối với nhóm doanh thu không quá 3 tỷ đồng. Theo bà, đây là cách thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước đối với khu vực kinh doanh nhỏ, siêu nhỏ – nhóm dễ bị tổn thương trước biến động thị trường nhưng lại góp phần quan trọng vào tạo việc làm.
Điểm mấu chốt, theo bà Nhung, là chuyển đúng nghĩa sang đánh thuế trên thu nhập, thay vì đánh trên doanh thu. Đề xuất cho phép cá nhân kinh doanh có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế đến 3 tỷ đồng được tính thuế trên phần doanh thu trừ chi phí là phù hợp với bản chất của thuế thu nhập. Nhưng để thực thi, cần có hướng dẫn rất rõ về cách xác định chi phí hợp lý, đơn giản hóa chứng từ, và hỗ trợ mạnh mẽ khâu kê khai – kế toán cho hộ kinh doanh, tránh tình trạng “nghe thì đúng nhưng làm không nổi”.
Luật sư Nhung cũng lưu ý yếu tố công bằng tương đối giữa các nhóm người nộp thuế. Nếu nâng ngưỡng doanh thu cho hộ kinh doanh mà không rà soát song song với chính sách đối với người làm công ăn lương, rất dễ phát sinh cảm giác bất bình đẳng.
Do đó, việc Bộ Tài chính đồng thời điều chỉnh cả giảm trừ gia cảnh, biểu thuế lũy tiến và ngưỡng doanh thu của hộ kinh doanh là hướng đi đúng: không ưu ái riêng nhóm nào, mà điều chỉnh tổng thể để hệ thống thuế tiệm cận nguyên tắc “thu theo khả năng đóng góp, vẫn khuyến khích làm ăn, mở rộng sản xuất”.
Theo bà Nhung, điều mà người nộp thuế chờ đợi không chỉ là một lần điều chỉnh, mà là một cơ chế cập nhật ổn định, minh bạch: khi nào ngưỡng giảm trừ được xem xét, khi nào bậc thuế được rà soát, căn cứ vào chỉ số nào. “Khi nguyên tắc này được luật hóa rõ ràng, chính sách thuế sẽ bớt “giật cục”, người dân có thể dự liệu kế hoạch tài chính dài hạn, còn Nhà nước vẫn bảo đảm được nguồn thu bền vững”, Luật sư Nhung nhấn mạnh.
