Mỹ bất ngờ áp mức thuế mới lên tới 200 tỷ USD với hàng hóa Trung Quốc, ngay lập tức Bắc Kinh đã có động thái đáp trả. Tuy nhiên, đâu mới là bản chất thực sự của vấn đề?
Khi Tổng thống Trump bất ngờ áp mức thuế mới lên tới 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, có nhiều người bất ngờ, thế nhưng dưới con mắt của giới phân tích thì ông chủ Nhà Trắng lại hoàn toàn có lý do của mình. Theo Reuters, có đến 6 nguồn tin khác nhau, trong đó có 3 từ phía Mỹ đã xác nhận rằng Trung Quốc đã “lật kèo” trong hầu hết các cam kết mà họ đã đưa ra trong quá trình đàm phán.
Nguồn cơn sự thịnh nộ của Tổng thống Trump.
Tối ngày 03/05, Washington đã nhận được bản dự thảo thỏa thuận dày gần 150 trang đã được đúc kết sau nhiều vòng thương thuyết giữa hai bên. Thế nhưng, hầu như điểm nào trong dự thảo thỏa thuận cũng có đoạn bị Trung Quốc xóa bỏ.
Cụ thể, trong toàn bộ 7 chương của dự thảo, Trung Quốc đã xóa bỏ các cam kết sẽ thay đổi luật pháp của nước này để giải quyết những đòi hỏi cốt lõi của Mỹ. Vốn điều này được coi là nguyên nhân chính dẫn tới việc Mỹ nổ phát súng đầu tiên khơi mào cho một trong những cuộc chiến tranh thương mại dai dẳng nhất trong lịch sử.
Có thể bạn quan tâm
17:46, 15/05/2019
02:44, 13/05/2019
11:00, 10/05/2019
07:15, 09/05/2019
16:25, 08/05/2019
03:50, 08/05/2019
01:00, 08/05/2019
Bên cạnh đó, những vấn đề liên quan như những cáo buộc liên quan tới vấn đề sở hữu trí tuệ, cạnh tranh không lành mạnh, hạn chế việc tiếp cận thị trường tài chính Trung Quốc hay vấn đề thao túng tiền tệ đều bị Trung Quốc “mạnh tay” xóa bỏ trong bản dự thảo này.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc lắng nghe khi Tổng thống Trump phát biểu tại Phòng Bầu dục cách đây hơn một tháng, khi Bắc Kinh và Washington đang nỗ lực để tìm giải pháp cho căng thẳng thương mại giữa hai quốc gia. (Ảnh: Reuters)
Tất cả những điểm trên đều từng được Tổng thống Mỹ nhấn mạnh là hai bên đã đạt qua các buổi đàm phán song phương. Điều này giải thích lý do vì sao ông Trump lại phản ứng mạnh sau khi nhận được bản dự thảo thỏa thuận trong đó Bắc Kinh đã xóa bỏ tất cả những cam kết đã được hai bên thống nhất trước đó.
Nói về vấn đề này, chuyên gia Edward Alden tại Hội đồng Quan hệ Quốc tế (Council on Foreign Realations) nhận định ngoài việc ép Trung Quốc phải có các nhượng bộ, thì cơ chế giám sát thực thi cũng chính là cái đích mà Washington muốn nhắm tới.
Theo ông Alden: “Việc thực thi thỏa thuận là trọng tâm các cuộc đàm phán bởi vì Trung Quốc từ lâu nổi tiếng là không tuân thủ các cam kết do chính họ đưa ra tại Tổ chức Thương Mại Quốc Tế (WTO) và trong các cuộc đàm phán song phương khác, bất kể là với Mỹ hay là với các nước khác”.
Bất chấp việc Trung Quốc nhanh chóng sửa đổi Luật Đầu tư nước ngoài, nhưng tính minh bạch của các quy định áp dụng của Trung Quốc vẫn khiến Washington e ngại. Theo ông Edward Alden: “Chính phủ Trung Quốc có thể sửa đổi các điều luật nhằm làm hài lòng nước Mỹ, nhưng sau đó lại dựa vào các quy định nhiêu khê khác để không thực hiện các cam kết của mình”.
Nước cờ sai lầm của Trung Quốc?
Theo giới quan sát, một lần nữa Trung Quốc lại đánh giá sai về Tổng thống Trump. Rất có thể là Trung Quốc đã hiểu sai về các tuyên bố và hành động của Tổng thống Trump gần đây, cho rằng ông chủ Nhà Trắng đang lo ngại về tình trạng của nền kinh tế Mỹ. Trung Quốc đã đi nước cờ sinh tử vào phút chót với hy vọng rằng phía Mỹ sẽ chấp nhận và sẵn sàng nhượng bộ để hai bên có thể đạt được một thỏa thuận thương mại cuối cùng.
Ngoài ra, một giả thiết khác được đưa ra là Bắc Kinh đang ngộ nhận về chiến thắng khi thấy Bắc Kinh tự hào rằng dù bị Mỹ gây áp lực về mặt thương mại, nhưng Trung Quốc vẫn tăng trưởng mạnh trong quý I năm nay. Bên cạnh đó, Sáng Kiến BRI của Chủ tịch Tập Cận Bình đạt được những thành công nhất định tại Diễn đàn Vành đai và Con đường tại Bắc Kinh vào tháng trước.
Hiện chưa biết cuộc chiến này chừng nào sẽ có hồi kết. Chỉ biết rằng các doanh nghiệp của hai phía bắt đầu thấm hậu quả của cuộc chiến dai dẳng này. Tuy nhiên, ông Edward Alden cảnh báo, việc Nhà Trắng vẫn sử dụng con bài thuế quan này để gây áp lực với Bắc Kinh, thì không những có thể đẩy các doanh nghiệp rơi vào trạng thái “bất định thường trực”, mà còn có nguy cơ dẫn đến cuộc chiến đơn phương áp thuế từ Mỹ hay Trung Quốc. Và khi đó, già néo thì có đứt dây?