Xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật: Không để lạm dụng xin - cho

Theo đó, để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, Chính phủ đã xây dựng, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật – Đây được cho là giải pháp cần thiết để kịp thời tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định của pháp luật kìm hãm, cản trở, gây ách tắc phát triển kinh tế - xã hội.

Dự thảo Nghị quyết được bố cục gồm 7 điều, quy định rõ về tiêu chí, nguyên tắc, phương án, quy trình và trách nhiệm trong xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Nhìn nhận về mục tiêu Dự thảo, nhiều ý kiến đồng tình với việc cần thiết phải ban hành Nghị quyết, tuy nhiên, để tránh việc lạm dụng chính sách, cần phải làm rõ hơn khái niệm khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Tham gia góp ý xây dựng, hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương bày tỏ, thực tế cho thấy, có một số doanh nghiệp đề xuất tháo gỡ cho các dự án chậm tiến độ mà nguyên nhân do nhà đầu tư năng lực yếu, không đủ khả năng tài chính. Trường hợp như vậy không phải vướng mắc pháp luật mà là vấn đề quản lý năng lực của chủ đầu tư.

“Do đó, nếu không quy định rõ phạm vi ngay từ đầu sẽ rất dễ bị lạm dụng”, đại biểu viện dẫn.

Đồng thời đề nghị, nghiên cứu quy định rõ đối tượng áp dụng của Dự thảo Nghị quyết để xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong việc chủ động quan tâm tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết này. Về tiêu chí xác định khó khăn, vướng mắc, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ sở pháp lý khó khăn, vướng mắc cần phải ban hành nghị quyết của Chính phủ, điều chỉnh quy định của Luật, Nghị quyết của Quốc hội.

Theo đại biểu, việc xác định khó khăn, vướng mắc phải dựa trên kết quả tổng hợp kiến nghị, phản ánh của các cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu tác động trực tiếp của nội dung văn bản cần xử lý.

Về nguyên tắc xử lý, đại biểu cũng đề nghị, Nghị quyết cần nhấn mạnh rõ yêu cầu minh bạch, công khai, giải trình đầy đủ khi xử lý từng trường hợp phù hợp với Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, không tạo tiền lệ xin - cho.

“Hiện nay, tại nhiều địa phương, các dự án đầu tư công về trường học hay trạm y tế dù đã có chủ trương đầu tư nhưng không thể giải ngân vốn do mắc ở bước chưa có quy hoạch chi tiết cụ thể dù nhu cầu cấp thiết. Một số trung tâm bảo trợ xã hội xin cải tạo, sửa chữa khẩn cấp nhưng không thể triển khai vì vướng mắc do quy định còn nhiều bất cập. Do vậy, nếu không quy định chặt chẽ nguyên tắc xử lý sẽ dẫn đến có nơidám làm, nơi không”, đại biểu bày tỏ.

Cùng với các nội dung đã nêu, đại biểu cũng đề nghị, cần làm rõ địa vị pháp lý của hội đồng thẩm định độc lập theo nghị quyết và căn cứ cơ sở cho việc thành lập, khác biệt với các hội đồng thẩm định hiện nay. Đồng thời, cần làm rõ sự cần thiết của Hội đồng thẩm định độc lập này với thành phần thành phần là đại diện của các cơ quan có liên quan, không quy định bắt buộc phải là cấp lãnh đạo cơ quan.

Đồng quan điểm, tham gia góp ý xây dựng, hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nình Bình đề nghị, cần bổ sung thêm nguyên tắc hợp hiến. Về hiệu lực thi hành, đề nghị quy định nghị quyết có hiệu lực ngay kể từ khi được Quốc hội thông qua.

Theo đại biểu, Dự thảo Nghị quyết đề nghị thể chế hoá đầy đủ, kịp thời chủ trương của Đảng trong việc xử lý những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật; xây dựng quy trình đặc biệt để xử lý ngay một số vướng mắc, bất cập trong quy định các văn bản quy phạm pháp luật có tính cấp bách, bảo đảm kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong quá trình xử lý những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Vì vậy, cơ quan soản thảo cần rà soát lại để có những quy định trong Dự thảo Nghị quyết về giao cho các cơ quan của Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát việc xây dựng ban hành Nghị quyết của Chính phủ trong thực hiện để xử lý khó khăn, vướng mắc này.

Còn theo đại biểu Nguyễn Lâm Thành – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên, ban soạn thảo cần xem xét điều chỉnh tên gọi của Dự thảo Nghị quyết cho phù hợp với nội hàm và mục đích của Nghị quyết.

Bởi theo đại biểu, vvề tiêu chí xác định khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, cần nghiên cứu, làm rõ hơn các tiêu chí quy định tại Điều 2 theo các mức độ: gây kìm hãm; gây cản trở, ách tắc phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời, cần bổ sung nội dung “đảm bảo tính hợp hiến” vào các nguyên tắc xử lý khó khăn, vướng mắc. Và có quy định về việc hình thành các nhóm chuyên biệt, tổ công tác tại các bộ, ngành, cơ quan Trung ương nhằm rà soát, phân tích, đánh giá các quy định pháp luật hiện hành, để nhận diện rõ các quy định của pháp luật đang gây khó khăn, vướng mắc; bổ sung quy định về báo cáo công khai việc thực hiện nghị quyết.

Được biết, theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp ngày 23/6 tới đây, dự kiến, Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận ở hội trường liên quan đến nội dung Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.