>> Tăng tốc quản lý thuế các giao dịch điện tử

Vấn đề quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở cố định tại Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng. Đặc biệt mới đây, Tổng cục Thuế đã chính thức công bố, vận hành Cổng Thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài (Etaxvn.gdt.gov.vn) và công bố triển khai Ứng dụng thuế điện tử cho thiết bị di động eTax Mobile.

Phương thức nộp thuế

Sau khi Cổng Thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài đi vào vận hành, tất cả các giao dịch từ đăng ký, kê khai, nộp thuế… được thực hiện bằng hình thức trực tuyến mà không phải nộp hồ sơ bản cứng đến cơ quan thuế Việt Nam.

Đại diện Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Bộ Tài chính) lưu ý, khi đăng ký thực hiện giao dịch thuế điện tử, nhà cung cấp ở nước ngoài thực hiện đăng ký giao dịch thuế điện tử cùng với đăng ký thuế lần đầu thông qua cổng thông tin. Đồng thời, phải đảm bảo điều kiện có khả năng truy cập và sử dụng internet, có địa chỉ thư điện tử để giao dịch với cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Các thủ tục được xác thực bằng mã xác thực giao dịch điện tử. Mã sẽ được gửi về email mà nhà cung cấp ở nước ngoài đăng ký với cơ quan thuế Việt Nam khi thực hiện đăng ký thuế lần đầu và đăng ký thay đổi thông tin (nếu có).

Đồng thời, nhà cung cấp ở nước ngoài chỉ được đăng ký 1 địa chỉ thư điện tử chính thức để nhận tất cả các thông báo trong quá trình thực hiện giao dịch với cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

Sau khi thực hiện thành công thủ tục đăng ký thuế lần đầu, cổng thông tin gửi thông tin về tài khoản giao dịch điện tử và mã số thuế vào địa chỉ thư điện tử của người nộp thuế đã đăng ký để thực hiện các thủ tục về thuế trên cổng thông tin.

Mã số thuế đối với trường hợp nhà cung cấp ở nước ngoài trực tiếp hoặc ủy quyền đăng ký, kê khai, nộp thuế được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 105/2020/TT-BTC ngày 3/12/2020 của Bộ Tài chính hướng dẫn về đăng ký thuế.

Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp là doanh thu mà nhà cung cấp nước ngoài nhận được.

Số thuế tính nộp bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu nhà cung cấp nước ngoài nhận được.

Theo các chuyên gia của EY Consulting Vietnam, những thay đổi liên tục về công nghệ dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 không chỉ có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tình hình kinh doanh, mà còn tạo áp lực lên yêu cầu số hóa hoạt động báo cáo thuế của doanh nghiệp, trong bối cảnh các cơ quan quản lý cũng đang tăng cường ứng dụng các thành tựu công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý và thanh, kiểm tra thuế. Theo đó, doanh nghiệp cần rà soát nội bộ, tái cơ cấu các quy trình cung cấp thông tin dữ liệu để đảm bảo hệ thống của doanh nghiệp có khả năng “giao tiếp” với các hệ thống quản lý thuế đã được số hóa của cơ quan thuế.

Vì thế, các chuyên gia đã đưa ra bốn khuyến nghị quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hoạt động quản lý tuân thủ thuế, sẵn sàng trước những thay đổi trong chính sách thuế và tránh các rủi ro không tuân thủ tiềm tàng. Cụ thể:

Thứ nhất, các doanh nghiệp cần hiểu rõ các loại hình và quy trình thanh, kiểm tra thuế, thời hạn, và các yêu cầu cụ thể của từng loại hình thanh, kiểm tra thuế.

Thứ hai, cần có phương thức quản lý dữ liệu đầy đủ, chính xác, chặt chẽ, ngăn ngừa việc mất dữ liệu trong các tình huống thay đổi nhân sự, thay đổi văn phòng, hay tấn công mạng,... và sẵn sàng trích xuất dữ liệu khi có các cuộc thanh, kiểm tra thuế.

Thứ ba, doanh nghiệp cần có kế hoạch quản trị rủi ro thuế bài bản, và thực thi các thông lệ quản trị rủi ro tốt nhất do các chuyên gia khuyến nghị, như đầu tư nâng cao năng lực chuyên môn của nhân viên, tiến hành rà soát nội bộ thường xuyên, sửa chữa các sai sót nếu có, và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước các cuộc thanh, kiểm tra. Và Thứ tư, có các lựa chọn phù hợp khi giải quyết các tranh cãi về thuế, để vừa giúp đảm bảo tính tuân thủ, vừa giảm thiểu các thiệt hại do các tranh cãi này gây ra.

>> Tìm lời giải cho quản lý thuế trên nền tảng thương mại điện tử

Tác động đến thu ngân sách Nhà nước

Việc triển khai các chính sách quản lý thuế thương mại điện tử đang là xu hướng chung của các quốc gia trên thế giới. Về công cụ quản lý thuế, các quốc gia phát triển như một số nước EU và Trung Quốc đã xây dựng các ứng dụng tích hợp và hoạt động trên nền tảng các website là sàn thương mại điện tử để trích xuất dữ liệu là các đội tượng chịu thuế, giá trị giao dịch, loại hình hàng hóa dịch vụ và đồng bộ hóa với cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, từ đó xác định số thuế phải nộp hoặc phục vụ cho mục đích thanh kiểm tra thuế.

Ông Nguyễn Tấn Tài, trưởng phòng tư vấn Thuế, Grant Thornton Việt Nam đánh giá, về nguyên tắc, việc xây dựng khung pháp lý để tạo ra sân chơi thương mại điện tử bình đẳng, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước là việc làm đúng đắn và cấp thiết tại thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, Cơ quan thuế cũng như các cơ quan ban ngành có liên quan cần cân nhắc xây dựng các cơ chế và các giải pháp nhằm đảm bảo việc tối ưu hóa mục tiêu quản lý thuế song song với trách nhiệm tối thiểu hóa những nguồn lực, thời gian và tài nguyên của các sàn thương mại điện tử hay các tổ chức tín dụng, nhằm tạo điều kiện lý tưởng nhất để các tổ chức này tập trung vào thế mạnh kinh doanh của mình.

Thông tin từ Bộ Tài chính cho biết, với những giải pháp đồng bộ mà cơ quan thuế các cấp đã triển khai, kết quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử ngày càng có nhiều tín hiệu đáng mừng. Theo thống kê, tổng số thuế do các doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng quảng cáo với các tổ chức nước ngoài từ năm 2018 đến năm 2020 đã thực hiện kê khai, nộp thuế thay là 3.082 tỷ đồng, trong đó năm 2018 là 770,6 tỷ đồng; năm 2019 là 1.167,9 tỷ đồng; năm 2020 là 1.143,7 tỷ đồng.

Trong năm 2021, số thuế thu được từ các tổ chức Việt Nam có ký hợp đồng quảng cáo trực tuyến với tổ chức nước ngoài không thành lập pháp nhân tại Việt Nam như Google, Youtube, Facebook... là 1.314 tỷ đồng, trong đó số thu từ một số tập đoàn lớn như Facebook được 521 tỷ đồng; Google 490 tỷ đồng; Microsoft 164 tỷ đồng.

Riêng số thu từ cá nhân tự kê khai, số thuế truy thu, tiền phạt qua thanh tra kiểm tra đối với cá nhân cư trú tại Việt Nam cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại các trang mạng xã hội nước ngoài Google, Facebook, Youtube, Apple... tính đến hết tháng 10/2021 là 498 tỷ đồng.

Trao đổi với báo chí, ông Robert King, Lãnh đạo Dịch vụ thuế khu vực Đông Dương, công ty cổ phần tư vấn E&Y Việt Nam bày tỏ: “Việc công bố cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài cho thấy việc khởi động một cơ chế quản lý thuế mới đối với hoạt động thương mại dành cho đối tượng không cư trú, cổng thông tin điện tử cũng tạo điều kiện cho nhà cung cấp nước ngoài đăng ký kê khai và nộp thuế tại Việt Nam một cách thuận lợi”.