Phát triển kinh tế tư nhân: “Bức tường băng” đã được phá vỡ

Chủ trương không để các bộ, ngành tự đặt thêm điều kiện kinh doanh, trừ những lĩnh vực liên quan đến quốc phòng, an ninh và sức khỏe, đã được ví như "bức tường băng" được phá vỡ, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân.

Tại tọa đàm đàm "Để kinh tế tư nhân bứt phá theo Nghị quyết 68 - Những việc cần làm ngay" do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 9/5, ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc Ngân hàng ACB, đã chia sẻ rằng, Nghị quyết 68 đã mang lại niềm tin và sự khích lệ cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu thành lập.

Ở góc độ ngân hàng, ông Từ Tiến Phát đã chỉ ra bốn mối quan tâm chính mà các doanh nghiệp hiện nay đang phải đối mặt, bao gồm chi phí, thủ tục, thị trường và việc chuyển đổi xanh. Điều này thể hiện sự nhạy bén trong việc nhận diện những khó khăn mà doanh nghiệp, đặc biệt là các start-up, đang gặp phải trong môi trường kinh doanh hiện tại. Đặc biệt, việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong ba năm đầu, như đề xuất trong Nghị quyết 68, được ông Phát coi là một chính sách vô cùng cần thiết.

Theo ông Từ Tiến Phát, ba năm đầu tiên của một doanh nghiệp mới là thời gian sinh tồn và phát triển. Trong bối cảnh đó, việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong ba năm đầu giúp giảm bớt gánh nặng tài chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung vào việc phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường và cải tiến quy trình sản xuất. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, đây là giai đoạn mà họ dễ gặp phải rủi ro nhất, với tỷ lệ thất bại cao trong năm đầu tiên. Do đó, chính sách miễn thuế này đóng vai trò như một "lưới an toàn", giúp các doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển trong giai đoạn đầu.

Bên cạnh đó, ông Phát cũng nhấn mạnh những điểm cởi mở mà Nghị quyết 68 mang lại, đặc biệt là trong việc tháo gỡ khó khăn liên quan đến việc tiếp cận tài sản công và thuê đất với chi phí phù hợp. Điều này rất quan trọng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, khi họ thường gặp phải khó khăn trong việc sở hữu hoặc thuê đất sản xuất với chi phí hợp lý. Việc Nghị quyết 68 tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận đất công với giá thuê hợp lý có thể giúp họ giảm bớt chi phí sản xuất, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và duy trì hoạt động.

Một vấn đề lớn mà ông Phát cũng đề cập đến là việc cung cấp vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là việc định giá tài sản thế chấp và các thủ tục vay vốn. Đây là một trong những rào cản lớn khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng. Doanh nghiệp nhỏ và vừa thường thiếu tài sản đảm bảo, khiến họ khó có thể vay vốn để mở rộng sản xuất hay đầu tư vào công nghệ mới. Điều này cần được khắc phục bằng cách cải thiện cơ chế định giá tài sản, đơn giản hóa thủ tục vay vốn và cung cấp các sản phẩm tín dụng phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Quá trình xây dựng nghị quyết nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân là một hành trình dài đầy thử thách và đột phá, như chia sẻ của bà Bùi Thu Thủy, Cục phó Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính. Việc phát triển khu vực kinh tế tư nhân đã luôn là vấn đề "đau đáu" trong suốt mấy chục năm qua, đặc biệt là khi các quan hệ kinh tế giữa nhà nước và doanh nghiệp tư nhân còn chưa được rõ ràng và thấu hiểu. Một trong những điểm nóng trong quá trình này là việc "không hình sự hóa các quan hệ kinh tế", một quan điểm đã được đưa ra từ năm 2017, nhưng vẫn chưa thực sự được cụ thể hóa vào thực tiễn.

Theo bà Thủy, khi tham gia xây dựng nghị quyết, những lo ngại về việc liệu các đề xuất mạnh mẽ có thể được chấp nhận hay không là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, nhờ vào sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương, đặc biệt là sự hỗ trợ từ bài viết của Tổng Bí thư, nghị quyết đã trở thành một bước đột phá quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

Một trong những thành tựu nổi bật của nghị quyết chính là việc xử lý vấn đề điều kiện kinh doanh. Trước đây, các bộ, ngành thường xuyên đưa ra những điều kiện kinh doanh riêng biệt, làm cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, nghị quyết lần này đã chỉ rõ một hướng đi mới: chuyển sang công bố các điều kiện thay vì để các bộ, ngành tự đặt ra thêm những yêu cầu. Điều này được ví như việc phá vỡ "bức tường băng", giúp giải quyết những vướng mắc lâu nay và mở ra cơ hội lớn hơn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Việc chuyển từ một hệ thống điều kiện kinh doanh phức tạp, không minh bạch sang công bố rõ ràng các yêu cầu cần thiết giúp giảm thiểu sự can thiệp không cần thiết của các cơ quan quản lý. Đồng thời, đây cũng là một dấu hiệu của sự đổi mới trong tư duy quản lý nhà nước, khi mà các cơ quan chức năng không còn áp đặt những rào cản hành chính vô lý mà thay vào đó là tạo dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp.

Theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Nghị quyết 68 có thể coi là một bước đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Hai mốc đột phá trước đó là việc công nhận khu vực kinh tế tư nhân vào cuối những năm 80 và sự ra đời của Luật Doanh nghiệp vào năm 1999. Tuy nhiên, so với các lần trước, Nghị quyết 68 đã đưa ra những thay đổi mang tính chất toàn diện hơn, không chỉ giúp tạo thuận lợi trong việc gia nhập thị trường mà còn tác động đến chất lượng phát triển của khu vực này.

Ông Hiếu cho biết, Nghị quyết 68 hướng tới ba mục tiêu chính. Thứ nhất, tiếp tục giảm thiểu các thủ tục hành chính, giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và thời gian khi gia nhập thị trường. Thứ hai, giảm thiểu rủi ro và không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, từ đó giúp bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân. Thứ ba, khơi thông nguồn lực cho các doanh nghiệp tư nhân, giúp họ dễ dàng tiếp cận đất đai, vốn vay, và các nguồn lực khác để phát triển bền vững.

Để sớm thể chế hóa Nghị quyết, ông Hiếu nhấn mạnh rằng cần phải sửa đổi và bãi bỏ một số luật lệ, quy định hiện hành. Chính phủ cần có cơ quan chuyên trách để rà soát và cắt giảm thủ tục hành chính, đồng thời cải cách văn hóa công vụ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển.

Có thể khẳng định, nghị quyết 68 chính thức phá vỡ những rào cản, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nền kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả, cần phải có sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan nhà nước, các bộ ngành và cộng đồng doanh nghiệp.

Và để "bức tường băng" thực sự được phá vỡ, mỗi bước đi tiếp theo cần phải có sự đổi mới không chỉ về mặt chính sách mà còn phải đi đôi với sự thay đổi trong tư duy của các cơ quan quản lý nhà nước. Kinh tế tư nhân sẽ phát triển mạnh mẽ nếu như những yếu tố cần thiết như thể chế, môi trường kinh doanh và hỗ trợ tài chính được cải thiện một cách mạnh mẽ và đồng bộ.