Điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô chưa... “thông thoáng”

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và chuyên gia đều cho rằng dự thảo chưa thể hiện được tinh thần đổi mới, cắt giảm điều kiện kinh doanh.

Dự thảo Nghị định liên quan sát sườn tới 24.580 doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh vận tải ô tô này đã được Văn phòng Chính phủ và Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) - đơn vị soạn thảo nhiều lần chỉnh sửa trên cơ sở ý kiến đóng góp của các đơn vị kinh doanh vận tải; Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam và các bộ, ngành trong hơn 1 năm qua.

Chưa đảm bảo quyền tự do kinh doanh

Theo văn bản góp ý của VCCI: Dự thảo sửa đổi Nghị định 86 cần bám sát yêu cầu chỉ ban hành các điều kiện kinh doanh cần thiết để đảm bảo các lợi ích công cộng. “Các quy định nằm ngoài mục tiêu này cần được bãi bỏ”.

Cụ thể, VCCI đề nghị bỏ tất cả các quy định hạn chế quyền trong khoản 1, Điều 7 - kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng được đề cập tại Dự thảo và thay thế toàn bộ bằng quy định, hình thức kinh doanh vận tải bằng hợp đồng là hình thức kinh doanh được xác lập dựa trên giao kết hợp đồng giữa các bên. Nội dung và cách thức thực hiện hợp đồng do các bên tự thỏa thuận, miễn là không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, không xâm hại các lợi ích công công.

Một điểm bổ sung rất đáng chú ý khác tại Dự thảo Nghị định là Bộ GTVT đã công nhận hợp đồng vận tải điện tử là hợp pháp bên cạnh loại hợp đồng giấy trong loại hình kinh doanh vận tải hành khách, hàng hóa theo hợp đồng.

Tại khoản 1, Điều 7, cơ quan soạn thảo đề xuất 7 yêu cầu để các doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ vận tải khách bằng hợp đồng. Trong đó, đáng chú ý nhất là không được ấn định hành trình, lịch trình cố định để phục vụ cho nhiều người thuê vận tải khác nhau; không được bán vé và thu tiền cho từng hành khách đi xe dưới mọi hình thức; không được gom khách lẻ; không được xác nhận đặt chỗ cho từng hành khách đi xe dưới mọi hình thức...

VCCI cho rằng, từ góc độ quản lý nhà nước, nhằm bảo vệ lợi ích công cộng trong hoạt động kinh doanh loại hình vận tải này, có thể thiết kế cơ chế quản lý thông qua các công cụ khả thi và ít can thiệp trực tiếp vào quyền tự do kinh doanh hơn như: quy định các điểm dừng, đón trả khách được phép; kiểm soát chất lượng xe đảm bảo các yêu cầu về an toàn kỹ thuật và môi trường.

Áp đặt hành chính

Đồng tình với quan điểm này, Bộ tư pháp kiến nghị xem lại quy định “Đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng và lái xe không được đón, trả khách thường xuyên, lặp đi lặp lại hàng ngày tại trụ sở chính, trụ sở chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc tại một điểm cố định khác do đơn vị kinh doanh vận tải thuê, hợp tác kinh doanh (trừ những vị trí do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công bố)”. Quy định này là không rõ mục tiêu quản lý, hạn chế đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện dịch vụ vận chuyển, đưa đoàn cán bộ, công nhân viên theo hợp đồng cho các cơ quan, doanh nghiệp.

Việc quy định như dự thảo Nghị định còn mang nặng tính chất áp đặt hành chính, tạo gánh nặng cho việc giám sát, kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, đề nghị bỏ quy định “Đối với mỗi chuyến xe đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký kết 1 hợp đồng”. Bởi mọi quy định hạn chế quyền tự do giao kết hợp đồng về số lượng hợp đồng, nội dung hợp đồng khi chưa được Luật cho phép chỉ nhằm phục vụ công tác quản lý có thể bị coi là không hợp hiến, hợp pháp.

Về lâu dài Bộ Tư pháp cho rằng: Cần tính toán sửa Luật Giao thông đường bộ, vì việc duy trì 5 hình thức vận tải không còn phù hợp thực tiễn.