Doanh nghiệp ròng rã 4 năm kêu cứu, Kỳ II: Chính quyền “bất lực”?

Dẫn chúng tôi tham quan nhà máy, ông Lê Quang Vinh – Giám đốc Công ty CP luyện gang Vạn Lợi ngậm ngùi chia sẻ, toàn bộ số tiền Công ty vay của ngân hàng cũng như toàn bộ nguồn vốn của Công ty đều đã đầu tư hết vào nhà máy, bây giờ coi như mây khói.

Chính quyền đã nhiều lần vào cuộc nhưng bất thành

Sau sự cố môi trường tại nhà máy luyện gang Vạn Lợi, dẫn đến việc người dân phong tỏa, cấm vận khiến nhà máy “tê liệt” hoàn toàn. Lãnh đạo UBND huyện An Dương đã rất nhiều lần đối thoại với nhân dân, đề nghị tháo dỡ vật cản. Cụ thể, ngày 2/8/2014, tại buổi đối thoại với nhân dân thôn Phạm Dùng và Khánh Thịnh do ông Nguyễn Trường Sơn - PCT UBND huyện An Dương cùng lãnh đạo UBND xã An Hồng chủ trì đã thống nhất ký kết tại biên bản giải tỏa các vật cản và mở cổng để Công ty CP luyện gang Vạn Lợi vận chuyển các vật tư, hàng hóa đi lại ra bên ngoài bình thường. Tuy nhiên, vào hồi 16h ngày 27/11/2014, nhân dân hai thôn Phạm Dùng, Khánh Thịnh lại tiếp tục vi phạm biên bản họp đã ký kết nêu trên. Nhân dân vẫn dùng đá hộc ngăn chặn không cho bất cứ phương tiện nào của Công ty ra vào.

Để giải quyết vụ việc của Công ty Vạn Lợi, UBND TP Hải Phòng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, giao UBND huyện An Dương vận động nhân dân dỡ bỏ vật cản, ngăn cản trái phép các phương tiện ra vào nhà máy luyện gang Vạn Lợi. Trong trường hợp các hộ dân cố tình ngăn cản không cho phương tiện ra vào nhà máy, yêu cầu có biện pháp cương quyết bảo vệ để doanh nghiệp.

Lãnh đạo UBND huyện An Dương cho biết, đã chỉ đạo các cơ quan, ban ngành phối hợp với UBND xã An Hồng vận động nhân dân tháo dỡ rào cản, không ngăn chặn các phương tiện ra vào Công ty trong quá trình thực hiện khắc phục ô nhiễm môi trường. Kiên quyết bảo vệ, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các biện pháp khắc phục môi trường. Để giải quyết vấn đề này huyện An Dương đã và họp với người dân gần 40 cuộc nhưng không giải quyết được.

Doanh nghiệp không biết trông cậy vào đâu

Ngày 21/10/2015, Công ty CP luyện gang Vạn Lợi có công văn gửi các cơ quan, ban ngành thành phố Hải Phòng đề nghị các cấp có biện pháp quyết liệt trong việc giải tỏa cổng ra vào của nhà máy. Đồng thời, Công ty cam kết, chậm nhất sau 3 tháng kể từ ngày đường vào cổng nhà máy được giải toả Công ty sẽ hoàn thành việc thay thế, cải tạo, sửa chữa thiết bị khắc phục các công trình gây ô nhiễm môi trường.

Mặc dù chúng tôi đã cam kết khá rõ ràng, sau khi được vận hành thử nghiệm, có kết quả quan trắc, có kết luận của cơ quan chức năng và ý kiến của chính quyền cùng với sự đồng thuận của bà con nhân dân hai thôn Phạm Dùng và Khánh Thịnh thì Công ty chúng tôi mới đưa nhà máy vào hoạt động chính thức nhưng sự viêc đến nay vẫn bị bỏ ngỏ – ông Vinh nói.

Đặc biệt, ngày 21/4/2016, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 2716 yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hải Phòng chỉ đạo khẩn trương xem xét, giải quyết kiến nghị của Công ty luyện gang Vạn Lợi theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến nay đã hơn 2 năm sự việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, người dân vẫn tiếp tục phong tỏa nhà máy.

Luật sư Nguyễn Minh Long – Giám đốc Công ty Luật Dragon: Cần xem xét trách nhiệm tổng thể các bên Đối với chính quyền, khi doanh nghiệp xin cấp phép dự án đầu tư tại một địa phương, để được phê duyệt dự án bên cạnh các thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư doanh nghiệp cần phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Khi đi vào thực hiện dự án các sở, ban ngành cần thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý các vi phạm (nếu có) để đảm bảo dự án thực hiện đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên ở đây chính quyền huyện An Dương cũng như TP Hải Phòng đã không có những can thiệp kịp thời khiến vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng gây búc xúc người dân mới dẫn đến tình trạng như hiện nay. Đối với doanh nghiệp, ngay từ khi đi vào hoạt động doanh nghiệp đã gây ra nhiều hiện tượng ô nhiễm môi trường về khói bụi và tiếng ồn. Sau một quá trình dừng hoạt động vì suy thoái kinh tế thì khi hoạt động lại tình trạng ô nhiễm càng nghiêm trọng hơn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân xung quanh nhà máy. Doanh nghiệp có hứa nhưng chưa làm được. Đối với người dân, hành động tự phát ngăn cản hoạt động doanh nghiệp của người dân là chưa phù hợp với quy định pháp luật, gây mất trật tự công cộng. Để giải quyết triệt để vấn đề trên cả chính quyền, doanh nghiệp và người dân phải có những cuộc đối thoại, cam kết từ ba bên và lộ trình giải quyết vấn đề cụ thể.