Đừng để “hậu công nghiệp hoá đến sớm”

Bộ Công Thương phải đi đầu và có chương trình hành động cụ thể đến các cơ quan, đơn vị trực thuộc; xác định phương châm hành động xuyên suốt trong công tác chỉ đạo, điều hành chung của Bộ. Đồng thời tiếp tục thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế trong ngành Công Thương; khẩn trương hoàn thiện và triển khai mạnh mẽ Kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp giai đoạn 2018 - 2020, xét đến năm 2025 theo các Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Công Thương phải có tầm nhìn dài hạn, kiên quyết tạo chuyển biến rõ nét trong cơ cấu lại ngành công nghiệp gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, giá trị gia tăng, năng suất lao động và sức cạnh tranh; phải phát huy tinh thần cầu thị, học tập kinh nghiệm của các nước công nghiệp phát triển đi trước để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ công nghiệp nước ta trong bối cảnh mới.

Nhìn nhận về chiến lược phát triển ngành công nghiệp của Việt Nam hiện nay, ông Nguyễn Văn Bình - Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình chia sẻ, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình phát triển công nghiệp của Việt Nam cũng đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, điển hình như công nghiệp vẫn ở trình độ thấp, chủ yếu đang phát triển theo chiều rộng, nội lực còn yếu, phụ thuộc nhiều doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); tăng trưởng sản xuất công nghiệp chưa cao, thiếu bền vững. Năng suất lao động công nghiệp, nhất là ngành công nghiệp chế biến - chế tạo còn ở mức thấp.

Tốc độ tăng năng suất lao động của ngành công nghiệp giai đoạn 2006-2015 khoảng 2,4%/ năm, tốc độ tăng chậm hơn tốc độ tăng bình quân chung của nền kinh tế là 3,9%. So với các quốc gia trong khu vực, năng suất lao động công nghiệp của Việt Nam, nhất là ngành công nghiệp chế biến, chế tạo còn khá thấp. Nếu so với Malaysia có mức năng suất lao động ngành chế biến chế tạo cao gấp 6,4 lần, Thái Lan cao gấp 6,4 lần, Philippines cao gấp 3,6 lần.

Còn ông Nguyễn Đức Kiên - Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng từng ví von, chính sách phát triển công nghiệp Việt Nam trong thời gian vừa qua mang hình hài của quả mít, rất nhiều mũi nhọn như nhau nên không biết được đâu là ưu tiên, đâu là đột phá.

Trong khi đó, theo ông Đỗ Thắng Hải - Thứ trưởng Bộ Công Thương, công nghiệp Việt Nam cần một hệ thống chính sách đồng bộ và hiệu quả, bởi thực tiễn cho thấy, chúng ta không thiếu chính sách. Nhưng dường như, ngoài một số ít chính sách có hiệu quả, có tác động tạo sự đột phá, thì còn nhiều chính sách được ban hành còn chưa kịp thời và ít tác dụng.

Ở những quốc gia đã phát triển công nghiệp thành công như Nhật Bản, Hàn Quốc...thì thời kỳ hậu công nghiệp hóa chỉ đến khi thu nhập bình quân GDP/người đạt ngưỡng 30.000 USD. Còn Việt Nam mới chỉ có mức GDP/người 3.000 USD song đã ngấp nghé rơi vào nhóm “hậu công nghiệp hoá đến sớm”.