Thông quan phế liệu nhập khẩu “tắc” vì trên nóng dưới lạnh

Tuy nhiên, sức nóng chỉ đạo của Chính phủ dường như chưa lan tỏa tới Bộ TN&MT khiến đơn vị thực thi như Hải quan lúng túng.

Chỉ thị 27/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 17 tháng 9 năm 2018 về giải pháp cấp bách quản lý nhập khẩu phế liệu có đưa ra yêu cầu Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các địa phương cập nhập thường xuyên, kịp thời và công bố danh sách các tổ chức, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận/Giấy xác nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Vướng vì chậm cập nhật danh sách doanh nghiệp

Theo đó, các tổ chức tham gia chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, các thông báo về lô hàng phế liệu nhập khẩu trên Cổng thông tin điện tử của Bộ TN&MT và Cổng thông tin một cửa quốc gia. Đây sẽ là căn cứ để Hải quan thông quan hàng hóa cho các lô hàng đủ điều kiện.

Tuy nhiên, theo đại diện của Hải quan, đến nay, nhiều tổ chức, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận/Giấy xác nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất vẫn chưa được Bộ TN&MT cập nhật đầy đủ trên Cổng thông tin điện tử của Bộ này và Cổng thông tin một cửa quốc gia khiến cho cơ quan Hải quan không đủ cơ sở để đối chiếu khi làm thủ tục, đảm bảo việc thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu.

Bên cạnh đó, Thông tư 08/2018/TT-BTNMT (TT 08) và Thông tư 09/2018/TT-BTNMT (TT 09) của Bộ TN&MT về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đối với phế liệu sắt, thép, nhựa, giấy, thủy tinh, kim loại màu lại quy định doanh nghiệp không phải nộp cho cơ quan hải quan một loạt chứng từ, văn bản như giấy xác nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu… khiến cho cơ quan Hải quan đã vướng càng vướng hơn.

Cũng theo quy định tại TT 08 và TT 09, phế liệu nhập khẩu thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ TN&MT và phải kiểm tra nhà nước về chất lượng, theo đó, 1 lô hàng phế liệu phải qua 4 cơ quan kiểm tra. Chính sự “cẩn thận” này khiến 1 container phế liệu phải mất tới 29 ngày để thông quan, trong đó thời gian chờ ở Sở TN&MT địa phương chiếm tới 90%.

Vướng vì chậm sửa Thông tư

Để khắc phục các tồn tại, ngày 1/2/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công văn 1036/VPCP-TH chỉ đạo Bộ TN&MT nghiên cứu sửa đổi TT 08 và TT 09 và hoàn thành trước 15/2/2019.

Công văn nêu rõ, trong khi Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường, để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Chính phủ thống nhất thay đổi phương thức kiểm tra chất lượng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Tuy nhiên, đến nay đã quá thời hạn 15/2/2019, Bộ TN&MT vẫn chưa có động thái sửa TT 08 và TT 09. Chính việc chậm trễ này của Bộ TN&MT khiến cho việc triển khai gặp khó trên thực tế vì tồn tại hai loại văn bản chỉ đạo có nội dung không thống nhất. Cơ quan Hải quan sẽ thực hiện theo văn bản nào? Căn cứ theo kết quả kiểm tra chuyên ngành (theo TT 08 và TT 09) hay căn cứ kết quả kiểm tra, giám định của cơ quan giám định độc lập (Công văn 1036/VPCP-TH) để thông quan phế liệu?

Trước tình trạng trên, ngành hải quan kiến nghị Bộ TN&MT khẩn trương sửa đổi, bổ sung TT 08 và TT 09 theo đúng tinh thần chỉ đạo tại Công văn 1036/VPCP-TH nhằm sớm giải tỏa vướng mắc cho cơ quan hải quan và doanh nghiệp.