Xăng RON 95 thừa cơ “phi mã”

Trước đây Liên Bộ Tài chính – Công Thương chỉ công bố giá cơ sở RON92 vì coi đây là loại xăng thông dụng, dùng nhiều. Liên Bộ không công bố giá cơ sở xăng RON 95 nhưng vẫn có cách kiểm soát. Khi đó thống nhất lấy giá xăng RON 92 làm căn cứ tham chiếu và dựa về trị số ốc tan để xác định hệ số, từ đó định ra giá RON 95.

Tuy nhiên giờ không còn xăng RON92 để tham chiếu nữa, do vậy, liên Bộ cần phải công bố công khai giá cơ sở các loại xăng để có công cụ kiểm soát giá. Đó vừa là yêu cầu của pháp luật, vừa là yêu cầu của thực tiễn quản lý.

Cụ thể, Nghị định 83/CP về kinh doanh xăng dầu và các thông tư liên tịch giữa bộ Tài Chính – Công Thương như Thông tư số 39, Thông tư 90 đều khẳng định, giá xăng dầu được áp dụng theo cơ chế giá thị trường, có sự quản lý của nhà nước. Tất cả các loại xăng dầu có trên thị trường Bộ Công Thương đều phải công bố giá cơ sở theo công thức tính toán đã được quy định. Bởi giá cơ sở là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước.

Trước đây khi còn xăng khoáng RON A92, việc không công bố giá cơ sở đối với xăng khoáng RON95 là do đã có sự thống nhất về mức độ chênh lệch hệ số Octan (đại lượng đặc trưng cho khả năng chống kích nổ của xăng. Động cơ có tỷ số nén lớn đòi hỏi xăng có chỉ số Octan lớn) giữa 2 loại xăng khoáng này, và lấy xăng RON92 là loại xăng thông dụng làm chuẩn đề tham chiếu tính toán việc điều chỉnh tăng, giảm giá đối với xăng RON95.

Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2018 khi khai tử loại xăng RON92 cũng đồng nghĩa không còn cơ sở để so sánh khoảng cách giữa các loại xăng này với nhau. Do đó, về nguyên tắc, liên bộ Tài chính – Công Thương phải công bố giá cơ sở đối với mặt hàng xăng RON95, đây cũng là loại xăng được tiêu dùng nhiều trên thị trường.

Theo một số đầu mối xăng dầu lớn ghi nhận lượng tiêu dùng E5 khoảng trên 60%, như vậy còn khoảng 40% lượng xăng còn lại là xăng RON 95. Vậy có thể lý giải được liệu RON95 có phải là một mặt hàng không phổ biến không? Bởi vì, luật pháp đã quy định Bộ Công Thương phải quy định giá cơ sở của tất cả các loại xăng có trên thị trường. Thời điểm phù hợp để công bố giá cơ sở của xăng RON95 phù hợp nhất là từ 1/1/2018, khi xóa xổ xăng RON92. Làm được như vậy mới tránh trường hợp doanh nghiệp có thể định giá xăng RON95 không có sự kiểm soát theo một “khung chuẩn” là giá cơ sở.