Chân dung doanh nhân người Việt phát minh máy trợ thở sắp được trang bị cho Việt Nam

Theo ông Trần Ngọc Phúc, Chủ tịch Tập đoàn Metran Japan, 80% bệnh nhân dương tính với Covid-19 có thể tự phục hồi được. 15% bệnh nhân cần đến các loại máy trợ thở nhẹ và 5% cần sử dụng phổi nhân tạo.

Theo một nghiên cứu tại Anh, nước này có khả năng phải cần đến 40.000 máy thở trong trường hợp xấu. Tại Nhật, con số này là 80.000.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng nhiều lần kêu gọi tất cả các quốc gia chuẩn bị các thiết bị y tế hỗ trợ hô hấp như máy thở, bình oxy để điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19 đang trong tình trạng nguy kịch.

Máy thở chính là cơ hội giúp các bệnh nhân nguy kịch có thể chiến đấu và giành giật lại sự sống.

Chiều 30/3, trong phiên họp của Chính Phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nói về việc cần chuẩn bị lượng máy thở đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân Covid-19.

Máy trợ thở mang trí tuệ Việt Nam

Trong đó, Thủ tướng nhắc đến ông Trần Ngọc Phúc, người phát minh ra máy trợ thở cho trẻ sinh non ở Nhật Bản sẽ giúp Việt Nam giải quyết vấn đề thiếu hụt trang bị này trong ngành y tế.

Ông Trần Ngọc Phúc hiện là chủ tịch của Metran, công ty chuyên phát triển thiết bị thở sử dụng trong ngành y tế. Những thiết bị của Metran nhận được sự đánh giá cao từ nhiều tổ chức uy tín trên thế giới.

Hiện nay trên thế giới có 3 dòng máy thở thường được nhắc đến, đó là dòng của Châu Âu, của Mỹ và của Nhật Bản. Một trong số những dòng máy thở tiêu biểu đến từ Nhật lại là sản phẩm của một người Việt Nam, ông Trần Ngọc Phúc.

Theo ông Phúc, vấn đề máy thở dùng cho bệnh nhân Covid-19 đang được Metran giải quyết bằng hai dự án chính gồm máy trợ thở Composβ-EV dùng cho bệnh nhân nguy kịch và máy JFLo cho bệnh nhân hô hấp yếu.

Đầu tiên, máy trợ thở Composβ-EV được nghiên cứu từ 30 năm trước để hỗ trợ cho bác sĩ thú y điều trị cho động vật. Ưu điểm của loại máy này là việc vận hành không đòi hỏi chuyên môn quá cao. Đồng thời, tính ổn định và an toàn của máy phù hợp cho việc hỗ trợ điều trị bệnh nhân Covid-19.

Ngày 28/3 kênh truyền hình Asahi của Nhật đã phát sóng phóng sự về việc sử dụng máy trợ thở Composβ-EV cho việc điều trị Covid-19. Những thông tin từ bài phóng sự nhằm khẳng định chất lượng của máy từng được dùng cho ngành thú y vẫn sẽ là giải pháp tối ưu dành cho con người trong bối cảnh dịch đang bùng phát.

Theo nhà phát minh Trần Ngọc Phúc, trong thời gian tới, loại máy Composβ-EV sẽ được thiết kế và cải tiến lại để phù hợp và bệnh nhân, tránh được tâm lý đây từng là máy dùng cho động vật. Máy này đang được thử nghiệm tại các trường Đại học ở Nhật Bản, đang được Bộ Y tế và Bộ Công thương hỗ trợ để có giấy phép lưu hành.

Loại máy này sẽ hỗ trợ Việt Nam rất nhiều. Chúng tôi sẽ lược bớt một số tính năng không thật sự cần thiết để đẩy nhanh tốc độ sản xuất loại máy này.

Loại máy thứ hai từ Metran là loại máy trợ thở có tên JFlo. Máy trợ thở này có ưu điểm gọn nhẹ gấp 10 lần các loại máy khác, vận hành không cần chuyên gia. Bên cạnh đó, bệnh nhân khi thở bằng máy vẫn có thể ăn uống, nói chuyện bình thường.

Đây là một công trình nghiên cứu mà Metran được chính phủ Nhật tài trợ để nghiên cứu sản xuất cho Việt Nam. Dự kiến đưa ra thị trường vào tháng 10 năm nay. Hiện nay, máy này các chức năng đã sẵn sàng và đang được thử nghiệm. nếu có thêm nguồn vốn từ các nhà tài trợ, thời gian ra mắt loại máy trợ thở gọn nhẹ này có thể giảm xuống khoảng 2 tháng.

Tâm và tầm của vị doanh nhân gốc Việt

Ông Phúc sinh năm 1947 trong một gia đình khá giả gần Huế. Sau khi qua Nhật du học năm 1968 theo diện tự túc, ông tốt nghiệp kỹ sư đại học Tokai University, thực tập tại công ty Senko Medical Instrument Mfg. Co. Ltd và trở thành nhân viên chính thức.

Năm 1982, ông phát minh ra máy hô hấp nhân tạo dao động cao tần số Hummingbird (HFO) cho trẻ em sinh non. Hummingbird đã vượt qua 7 đối thủ đến từ các nước trên thế giới, giành giải nhất trong cuộc thi chế tạo máy thở nhân tạo tại Đại học Harvard do Viện Y tế Hoa Kỳ tổ chức.

Được biết trước khi có Hummingbird, 90% trẻ sinh non tại Nhật Bản tử vong; sau khi có chiếc máy này, 99,7% trẻ sinh non được cứu sống.

Hai năm sau phát minh kỳ diệu này, ông Phúc thành lập Metran, cái tên được ghép từ Medical (y khoa) và Trần (họ của ông Phúc).

Từ một công ty được thành lập bởi người không phải gốc Nhật, năm 2012, Metran vinh dự đón tiếp Nhật Hoàng tham quan công ty và dành 1 tiếng rưỡi trò chuyện tại đây. Nhật Hoàng rất ít khi xuất hiện trước công chúng và mỗi năm chỉ thăm 1 - 2 công ty. Điều đó càng cho thấy sự đóng góp to lớn của Metran với y học Nhật Bản và thế giới.

Ngoài ra, phát minh máy trợ thở của ông Trần Ngọc Phúc còn giành giải nhất trong cuộc thi chế tạo máy thở nhân tạo tại Đại học Harvard do Viện Y tế Mỹ tổ chức.

Đồng thời, sản phẩm tâm huyết của ông còn được chọn là một trong 300 METI's công nghiệp sản xuất của Nhật Bản - Monozukuri SMEs (2007), nhận giải The 5th Shibusawa Eiich Venture Dream Award.

Năm 2018, ông Trần Ngọc Phúc nhận Huân chương Mặt trời mọc tia sáng bạc của Nhật vì những cống hiến của mình.

Tại Việt Nam, năm 2016, Bệnh viện Từ Dũ là đơn vị đầu tiên sử dụng máy thở Hummingbird do công ty của ông Phúc tài trợ. Loại máy thở này không chỉ hiệu quả trong điều trị cho bệnh nhi mà giá thành còn hợp lý, gần như thấp nhất trong các loại máy thở thời điểm đó.

Từ khi được trang bị, máy giúp bệnh viện cứu sống rất nhiều bé sơ sinh và thậm chí là sinh thiếu tháng. Đa số các bé sau đó đều có sức khỏe bình thường, có bé phát triển rất tốt.

Ở thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, máy thở là phương án để nhiều bệnh nhân giành giật lại sự sống, 16 quốc gia trên thế giới đã liên hệ với công ty ông Phúc để chuyển giao công nghệ sản xuất máy trợ thở trong đó có Mỹ, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Ấn Độ, Đài Loan…

Đã có một số tập đoàn, công ty Việt Nam liên hệ Metran để chuyển giao công nghệ sản xuất máy thở hỗ trợ chống dịch Covid-19.

Tuy vậy, theo ông Phúc, do nguồn lực có hạn, Metran không thể chuyển giao cho tất cả doanh nghiệp mà chỉ chọn ra một đơn vị “có cùng suy nghĩ” với ông.

“Nhiều quốc gia đang cần công nghệ máy thở. Tôi chỉ chọn mỗi quốc gia một đơn vị có cùng suy nghĩ với mình để triển khai. Có nhiều đơn vị lợi dụng Metran và bệnh dịch để thương mại sản phẩm. Bên cạnh đó, tôi không đủ sức để chuyển giao cho tất cả”, ông Phúc cho biết.

"Máy này rất đơn giản, vì đơn giản nên giá thành thấp. Máy rất dễ sử dụng, có thể dùng từ trẻ em đến người lớn tuổi, lại rất an toàn. Tôi nghĩ máy này phù hợp để điều trị COVID-19 ở Việt Nam".

"Công ty của chúng tôi đang cố gắng làm sao để sản xuất 2.000 máy càng nhanh càng tốt, trong vòng 1 tháng hoặc tháng rưỡi. Các máy sau đó sẽ được chuyển giao với giá thấp nhất để sớm đưa vào các cơ sơ y tế, nhất là ở Hà Nội và TPHCM", ông Trần Ngọc Phúc, Chủ tịch Tập đoàn Metran Japan khẳng định.