. 

Một chiến lược mới trong công tác phòng chống dịch là một thông điệp được Thủ tướng Chính phủ đưa ra tại Hội nghị trực tuyến với cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương về các giải pháp tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch COVID-19, do VCCI chủ trì.

Giới hạn của sức chịu đựng

Đại dịch COVID-19 kéo dài gần hai năm qua đã đẩy sức chịu đựng của chính quyền, doanh nghiệp, và người dân Việt Nam tiến dần đến điểm tới hạn. Là trụ cột của nền kinh tế quốc gia nhưng trong 8 tháng đầu năm nay, đã có trên 85.000 doanh nghiệp, tức là trên 10% số doanh nghiệp cả nước, rút khỏi thị trường. Tính trung bình, mỗi tháng có trên 10.000 doanh nghiệp dừng hoạt động, tăng hơn 24% so với cùng kỳ năm 2020. Các mệnh lệnh giãn cách xã hội trên phạm vi cả nước cũng đã khiến tổng cầu của nền kinh tế bị suy giảm, giao thương bị ách tắc, sản xuất và kinh doanh bị đình trệ. Thực trạng nền kinh tế nước ta hiện nay không chỉ đe dọa sự tồn tại của các doanh nghiệp mà còn là yếu tố có thể gây sụt giảm nguồn thu ngân sách, tạo ra những thách thức ngày càng lớn về nguồn lực cho không chỉ công tác phòng chống dịch bệnh.

Các làn sóng dịch bệnh gần đây cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của mọi tầng lớp nhân dân. Theo Tổng cục thống kê, tính riêng trong quý 2 năm nay, đã có tới 3,3 triệu người lao động trong khu vực chính thức trở thành thất nghiệp hoặc thiếu việc làm. Thu nhập của người lao động trong hầu hết các ngành kinh tế đều giảm so với quý trước. Ngoài ra, từ cuối tháng 7 năm nay, những dòng người tự phát hồi hương hoặc cần hỗ trợ thực phẩm tại TP HCM và nhiều địa phương cũng phản ánh cuộc sống khó khăn của một lực lượng lớn người lao động tự do. Bên cạnh đó, những đợt giãn cách xã hội kéo dài tại nhiều địa phương, đặc biệt là tại TP HCM và Hà Nội cũng đã gây ra những áp lực ngày càng tăng về tâm lý và xã hội đòi hỏi chúng ta phải thay đổi tư duy và chiến lược phòng chống dịch.

Chiến lược mới về phòng chống đại dịch

Khác với nhiều quốc gia, Việt Nam đã sớm coi “chống dịch như chống giặc”. Khẩu hiệu này thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và nhà nước trong việc ưu tiên bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Tuy nhiên, thực tế toàn cầu cho thấy đại dịch COVID-19 là một kẻ thù vô hình nhưng có sức mạnh khó lường.

Ở trong nước, trước những diễn biến gần đây, chúng ta cũng nhận ra nhu cầu thay đổi chiến lược để thích ứng với thực tế là virus cúm đã xâm nhập vào cộng đồng. Với những biến thể mới và khả năng lây lan nhanh chóng, mục tiêu “Zero Covid” trở nên thiếu thực tế. Vì thế, từ chiến lược “thần tốc kiểm soát” với “truy vết, khoanh vùng, và cách ly tập trung”, đến nay chúng ta đã xác định sẽ phải “trường kỳ chống dịch”, tiến hành đồng thời cả hai nhiệm vụ: kiểm soát dịch bệnh và phát triển kinh tế.

Phát biểu tại cuộc đối thoại mới đây với cộng đồng doanh nghiệp, thủ tướng Phạm Minh Chính đã rất thẳng thắn khẳng định: “Nếu chúng ta chỉ tập trung chống dịch thì chúng ta hết nguồn lực; ngược lại, chỉ tập trung phát triển kinh tế, không có giải pháp chống dịch thì chúng ta không bảo vệ được sức khỏe của nhân dân”. Điều này cũng có nghĩa, để có thể từng bước đẩy lui, tiến tới kiểm soát được dịch bệnh, chúng ta cần tích lũy nguồn lực. Và để có nguồn lực cho việc đẩy lui dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe của nhân dân thì việc các doanh nghiệp sớm được hoạt động trở lại sẽ là điều kiện tiên quyết.

Doanh nghiệp là bệ đỡ cho nỗ lực phục hồi

Phục hồi hoạt động trở lại trong trạng thái “bình thường mới” được xác định là một tương lai cần phải chấp nhận và thích ứng với cả cộng đồng xã hội. Do dịch bệnh còn có thể kéo dài, hoạt động của chính quyền cũng như cuộc sống của mọi tầng lớp nhân dân sẽ buộc phải thay đổi. Nguy cơ đại dịch có thể tái bùng phát bất kỳ lúc nào đang đặt mỗi cá nhân công dân cũng như cán bộ công quyền trước yêu cầu điều chỉnh ý thức và hành vi, nâng cao khả năng thích nghi trong bối cảnh bất thường và khó lường.

Có thể thấy, các doạnh nghiệp sẽ là trụ đỡ then chốt cho nỗ lực phục hồi của cả cộng đồng xã hội. Với bất kỳ nền kinh tế nào thì cộng đồng doanh nghiệp cũng luôn là lực lượng chủ lực tạo ra của cải vật chất và lợi nhuận. Sự phục hồi hoạt động của các doanh nghiệp sẽ giúp người lao động trở lại làm việc, qua đó có thu nhập để ổn định cuộc sống. Các doanh nghiệp cũng sẽ có lợi nhuận để có thể đóng góp vào ngân sách nhà nước. Từ đó, chính quyền có thêm nguồn lực để có thể tiếp tục các hoạt động bảo vệ sức khỏe của nhân dân.

Việc điều chỉnh chiến lược theo hướng vừa phòng chống dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế đã đưa lực lượng doanh nhân lên tuyến đầu, song hành cùng đội ngũ y bác sỹ trong nỗ lực kiểm soát COVID-19. Từ thời điểm này trở đi, sự thành công hay thất bại của các hoạt động phòng chống dịch bệnh không chỉ phụ thuộc vào lãnh đạo và cán bộ chính quyền, đội ngũ cán bộ và nhân viên y tế, mà còn phụ thuộc rất lớn vào bản lĩnh cũng như trí tuệ của các doanh nhân, cùng sự chung tay đồng hành của đông đảo người lao động.

Cũng bởi thế, trách nhiệm của cán bộ chính quyền các cấp là phải khẩn trương xây dựng các kịch bản ứng phó với nhiều tình huống khác nhau. Trong mọi tình huống, duy trì và bảo đảm sự an toàn cho hoạt động của các doanh nghiệp sẽ phải là một ưu tiên hàng đầu. Mọi hình thức can thiệp hành chính gây ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp cần phải được tính toán thấu đáo để giảm thiểu thiệt hại.