Đề xuất phát triển mô hình doanh nghiệp khởi nguồn công nghệ - Spin-off

Mở đầu phiên thảo thuận tại hội trường sáng 3/11, Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Hà Nội) đề xuất một số kiến nghị chính sách phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đặc biệt  xây dựng chính sách để phát triển mô hình Doanh nghiệp khởi nguồn công nghệ (Spin-off) tại các trường đại học của Việt Nam.

Theo đó, Đại biểu cho biết "Spin-off" là mô hình doanh nghiệp khởi nguồn từ trường đại học để thương mại hóa các công nghệ nghiên cứu tại trường. Mô hình này đã thành công tại nhiều trường học lớn trên thế giới, hàng năm tạo ra khoảng 100-200 doanh nghiệp với doanh thu lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, mô hình "Spin-off" chưa được chú ý.

Do đó, Đại biểu Nguyễn Thị Lan để nghị cần rà soát hoàn thiện văn bản dưới luật liên quan để thúc đẩy thị trường KHCN, thương mại hóa như Luật Giáo dục đại học, Luật KH&CN… ; bổ sung chiến lược, quy hoạch phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, dự báo đổi mới công nghệ; có chính sách đột phá, thích hợp để huy động được đội ngũ đông đảo những người làm khoa học trong nước khoa học tham gia đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo, thu hút các nhà khoa học nước ngoài và Việt kiều.

Trên thực tế, ngay sau khi Nhà nước có các chủ trương, chính sách phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ, đặc biệt là Quyết định số 68/1998/QĐ-TTg cho phép thí điểm thành lập doanh nghiệp nhà nước trong các cơ sở đào tạo, cơ sở nghiên cứu khoa học, nhiều doanh nghiệp đã được thành lập từ các viện, trường. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này chỉ là các doanh nghiệp có thực hiện hoạt động khoa học công nghệ chứ chưa phải là mô hình doanh nghiệp spin-off như trên thế giới. Mãi đến những năm 2006 Viện Vật lý ứng dụng và Thiết bị khoa học đứng đầu là Giáo sư Trần Xuân Hoài mới ấp ủ và tiến hành thực hiện ý tưởng thành lập doanh nghiệp spin-off đầu tiên ở Việt Nam.

“Thế nhưng, các spin-off sau đó cũng không hoạt động hiệu quả đúng như bản chất của mô hình này do gặp nhiều vướng mắc, mà trước hết là thiếu một khung khổ pháp lý điều chỉnh. Cho đến nay, gần như chúng ta không tìm thấy một điều luật nào trực tiếp quy định về spin-off mà chỉ có các quy định liên quan”, ThS. Nguyễn Thị Thúy Hằng, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết.