Doanh nghiệp “lôi” chính quyền ra tòa

Theo thông tin mà Diễn đàn Doanh nghiệp có được nguyên nhân của việc khởi kiện nói trên là do DNTN xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên thấy các quyết định của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cũng như các bên có quyền và nghĩa vụ liên quan là chưa đúng pháp lý.

Vì sao khởi kiện?

Cụ thể, về mặt hình thức thì việc UBND TP Đà Nẵng ra Quyết định số 4527/QĐ-CCXP ngày 7/10/2019 về việc “Cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả” nhằm đảm bảo thi hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính của UBND quận Ngũ Hành Sơn và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả của chánh thanh tra Sở Xây dựng là không đúng với lý do dù các quyết định kể trên đã hết hạn, chủ đầu tư không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả nhưng UBND quận Ngũ Hành Sơn và Thanh tra Sở Xây dựng vẫn không tiến hành cưỡng chế, áp dụng biện pháp tháo dỡ công trình.

Hơn nữa, một hành vi vi phạm hành chính chỉ được xử lý một lần theo thủ tục hành chính, đối với việc xây dựng sai giấy phép của chủ đầu tư đã bị xử lý theo quyết định 126/QĐ-XPVPHC ngày 26/9/2016. Gần 3 năm sau, Thanh tra Sở Xây dựng lại ra quyết định hủy bỏ quyết định 126 là không đúng quy định pháp luật do hết thời hiệu.

Cùng với đó, theo đại diện DNTN xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên thì cần phải nhìn nhận một thực tế là việc xây dựng căn hộ, việc chuyển đổi công năng của chủ đầu tư đối với dự án Tổ hợp khách sạn Mường Thanh và căn hộ chung cư cao cấp Sơn Trà được diễn ra công khai, chính quyền địa phương từ các Sở ban ngành, Thành phố đều biết nhưng không ngăn cản, xử phạt mà để chủ đầu tư tiến hành với mục đích là phục vụ tốt APEC 2017. “Sau đó, có sự không thống nhất giữa nội bộ chính quyền thì mọi việc đều đổ dồn vào chủ đầu tư. Nếu không có sự phê duyệt về chủ trương từ Trung ương đến địa phương thì liệu chủ đầu tư có thể thực hiện tốt công trình căn hộ và đưa vào sử dụng trong năm 2017 hay không?”, vị này đặt câu hỏi.

Đặc biệt, theo vị này thì dù việc chuyển đổi công năng của dự án đã được các cấp có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương chấp thuận bằng chủ trương nhưng khi chủ đầu tư tiến hành xin giấy phép xây dựng điều chỉnh thì gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại từ chính quyền trong khi đó trước đây chính quyền đã đồng ý, không có ý kiến phản đối khi chủ đầu tư tiến hành xây dựng, chuyển đổi công năng. “Khi công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng chính quyền đã tiến hành xử phạt hành chính bằng tiền và đó lại tiếp tục bắt chủ đầu tư tiến hành lập thủ tục giấy phép chuyển đổi công năng thì khó khăn càng gấp bội phần, chủ đầu tư không thể thực hiện được.

Cũng theo đại diện DNTN xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên thì đối với các tầng được liệt kê trong quyết định cưỡng chế thì không nhất thiết phải tháo dỡ trong điều kiện toàn bộ khối nhà chung cư đang có người dân sinh sống là vô cùng nguy hiểm. Hơn nữa, chủ đầu tư không xây dựng hơn cao độ cho phép, không xây lấn chiếm ra phần đất được cấp giấy chứng nhận nên vị này đề xuất áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền như Quyết định 126/QĐ-XPVPHC.

Với những lý do đó, DNTN xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên nộp đơn khởi kiện và yêu cầu TAND TP Đà Nẵng tuyên hủy toàn bộ các Quyết định hành chính liên quan đến việc xử lý vi phạm tại dự án Tổ hợp khách sạn Mường Thanh và căn hộ chung cư cao cấp Sơn Trà.

Liên tiếp bị kiện

Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên UBND TP bị kiện ra tòa. Trước đó, ngày 28/11/2018, Vipico khởi kiện UBND Đà Nẵng lên TAND Thành phố, yêu cầu hủy toàn bộ Quyết định số 5443 hủy Quyết định công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất đối với khu đất A20 và yêu cầu bồi thường số tiền thiệt hại ước tính 115 tỷ đồng. Và trong vụ kiện này, Vipico đã thắng khi TAND TP Đà Nẵng tuyên hủy toàn bộ quyết định hành chính trái pháp luật của UBND TP Đà Nẵng.

Ngoài ra, còn có thể kể đến vụ Công ty CP thép Dana - Ý khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại 400 tỷ đồng vì các quyết định của UBND TP Đà Nẵng liên quan đến việc buộc công ty ngừng hoạt động sản xuất, gây thiệt hại nghiêm trọng; Công ty Hòn Ngọc Á Châu khởi kiện UBND TP Đà Nẵng vì bị thu hồi đất của dự án Khu du lịch ven biển của công ty này.

Bình luận về các vụ kiện nói trên, nhiều chuyên gia cùng có chung nhận định khi cho rằng những vụ kiện như vậy vừa có lợi cho Nhà nước, vừa ảnh hưởng rất lớn đến xã hội và đó là một bước tiến quan trọng trong tiến trình phát triển nền hành chính và tư pháp, đem đến hiệu quả pháp lý tích cực.

Tuy nhiên, họ cũng cảnh báo rằng thì dù thắng hay thua trong các vụ kiện nói trên thì cả hai phía doanh nghiệp và chính quyền đều ảnh hưởng. Với doanh nghiệp đó là làm cho các dự án ngưng trệ; ảnh hưởng đến thương hiệu, uy tín, tiền bạc còn với chính quyền môi trường kinh doanh, môi trường thu hút đầu tư bị mất hấp dẫn bởi một chính quyền liên tiếp bị doanh nghiệp khởi kiện thì cần phải nhìn lại mình, chứng tỏ môi trường đầu tư, kinh doanh đang có vấn đề.

Câu chuyện Đà Nẵng sau nhiều năm liên tiếp dẫn đầu chỉ số PCI thì gần đây tụt hạng mà nguyên nhân theo kết quả điều tra PCI thì đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng giải quyết thủ tục hành chính tại Đà Nẵng sụt giảm rõ rệt; khoảng cách giữa chỉ đạo điều hành của chính quyền TP với các sở, ngành, huyện thị có sự gia tăng là minh chứng rõ nét cho vấn đề này.