Quảng Ninh: Một cách hay gìn giữ và quảng bá văn hóa đặc sắc của dân tộc

Đến khu Văn Công, phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), vốn được coi là “biệt khu” của các đoàn nghệ thuật dân tộc QN những ngày này, ai cũng sẽ cảm nhận được tâm trạng hiu hắt buồn vì tỉnh không còn cấp ngân sách. Hoạt động ra sao, lấy gì nuôi nhau? Hỏi mà chưa thể trả lời. Nguy cơ giải thể đang hiện hữu, dù chủ trương bảo tồn, gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đang là đòi hỏi cấp thiết.

Nhưng nếu đến cơ sở biểu diễn nghệ thuật truyền thống Công Thành, một công ty 100% tư nhân, cách đó không xa là một không khí khác hẳn.

Ghé thăm và cảm nhận

5 chiếc xe to chở khách du lịch đang đỗ chờ hai bên cánh cổng. Phía trong, một không gian sân khấu với sức chứa trên 100 người, các vị khách du lịch  đến từ Pháp, Hàn quốc, Nhật bản đang bị cuốn hút vào các màn múa rối nước.

Người quản lý của cơ sở Công Thành, Anh Nguyễn Đình Tuấn cho biết, “chương trình múa rối nước của Công ty Công Thành hiện có 12 tích diễn, với thời gian khoảng 45 phút cho một lần biểu diễn. Cơ sở thường xuyên đón khách, đông nhất vẫn là những ngày cuối tuần”.

Du khách, sau một chặng hành trình mệt mỏi với các hoạt động tham quan, sẽ được thư giãn, thả mình trong một chương trình nghệ thuật độc đáo, mang bản sắc riêng biệt của người Việt. Những ánh mắt ánh lên sự thích thú, rất nhiều máy ảnh được giơ lên ghi lại các động tác ngộ nghĩnh của những con rối.

Mà không chỉ múa rối nước, sắp tới công ty Công Thành sẽ đưa các loại hình nghệ thuật truyền thống như: ca trù, hát chầu văn, hát quan họ, hát chèo vào biểu diễn phục vụ khách. 

“Cho đến thời điểm này, công việc chuẩn bị cho các chương trình biểu diễn đã cơ bản hoàn tất: Nội dung biểu diễn, diễn viên, trang phục, đạo cụ, không gian tổ chức biểu diễn. Diễn viên, không đâu xa lạ, chính là người của các đoàn nghệ thuật dân tộc Quảng Ninh. Công ty chúng tôi còn đang có kế hoạch mời nghệ sĩ nhân dân Xuân Hinh và một số nghệ sĩ tên tuổi khác đến để thị phạm cho các diễn viên, sao cho cách hát, các động tác biểu diễn phải thật “ ngọt’, thật “ chất”, anh Tuấn chia sẻ.

Nếu có dịp ghé thăm điểm biểu diễn nghệ thuật ở đây, trò chuyện với những người chủ cơ sở, du khách sẽ hiểu sự nặng lòng của họ với nghệ thuật truyền thống. Mà ngay cả khi chưa kịp trò chuyện cùng chủ nhân, chỉ nhìn cảnh trí khuôn viên với những cột gỗ, mái cong theo phong cách đình, chùa xưa, cách bài trí sân khấu, cách bố trí không gian để khán giả thưởng thức nghệ thuật với những mành trúc, bàn tre, sập gỗ, nhìn những đạo cụ mà chủ nhân dày công sưu tầm về, nhìn các buổi tập với sự xít sao, căn chỉnh từng câu, chữ sao cho đúng với hồn cốt từng làn điệu, cái sự đậm đặc chất xưa trong mọi hiện diện khiến khán giả “đằm sâu” hơn trong thưởng thức nghệ thuật cổ là du khách đã có thể hình dung công sức, tâm huyết và cái vốn văn hóa dân tộc của những người gây dựng cơ sở này..

Bài toán hiệu quả và những dự định tương lai

Có thể thấy, bên cạnh du lịch danh thắng, du lịch văn hóa đang là một xu hướng phát triển, đến Hạ Long, sẽ tuyệt vời hơn khi du khách được “ một công đôi việc” vừa được thưởng thức danh lam thắng cảnh lại vừa được thưởng thức, tìm hiểu nghệ thuật văn hóa truyền thống.

Dĩ nhiên thời gian lưu trú kéo dài hơn cũng mang lại những lợi ích đáng kể cho các cơ sở du lịch. Còn với công ty Công Thành thì rất tâm đắc với 4 lợi ích khi xây dựng điểm biểu diễn này: Vừa góp phần giữ gìn, không để mai một vốn văn hóa quý giá của cha ông, vừa là dịp giới thiệu, quảng bá với du khách 5 châu những nét đặc sắc của văn hóa nước nhà, tạo thêm sự phong phú cho du lịch Hạ Long, vừa tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, đặc biệt là cho các diễn viên các đoàn nghệ thuật truyền thống của Quảng Ninh.

Khi biết tin, một số diễn viên chuyên nghiệp của QN được mời vào công ty biểu diễn, nhiều người đã rất mừng, coi đây như cái phao cứu sinh. Cả cuộc đời theo nghệ thuật, tâm trí dồn cả vào đấy. Không còn kinh phí hoạt động, buộc phải bỏ nghề thì sống sao đây? Vậy mà giờ vẫn được thỏa sự đam mê, lại được trả lương chí ít trên dưới chục triệu/tháng, hơn mức cũ, sao không mừng cho được.

Và bằng cách tạo không gian biểu diễn cho các nghệ sĩ, công ty đã góp phần giữ được vốn quý là đội ngũ các diễn viên, trong đó có không ít diễn viên gạo cội, có thâm niên, hiểu biết và kinh nghiệm về các tích chèo cổ, các làn điệu dân gian, giúp cho cái mạch bảo tồn, kế tiếp không bị đứt đoạn.

Bà Nguyễn Thị Mây - Giám đốc công ty cho biết, “trong thời gian tới, ngoài việc tổ chức các buổi diễn, công ty sẽ sưu tầm các đạo cụ cũng như các hiện vật văn hóa cổ và xây dựng một phòng trưng bày các sản phẩm này phục vụ những vị khách muốn tìm hiểu hoặc muốn làm giàu có thêm bộ sưu tập về  văn hóa các nước của riêng mình”.

“Chúng tôi cũng muốn xây dựng điểm biểu diễn nghệ thuật truyền thống này thành sản phẩm OCCOP Quảng Ninh, thành sản phẩm du lịch nằm trong bản đồ các điểm đến ở Hạ Long trong chương trình của các công ty du lịch”, bà Mây nhấn mạnh.

Có thể nói, nếu việc bảo tồn, phát huy  vốn quý văn hóa dân tộc và xây dựng môi trường du lịch đa dạng, có bản săc, độc đáo và hấp dẫn đòi hỏi phải có hành động thiết thực, đúng như tinh thần nghị quyết của Đảng và chủ trương của nhà nước thì công ty Công Thành đã và đang là đơn vị hưởng ứng tích cực với những hành động cụ thể, thiết thực và đầy nhân văn.