Vì sao khó thoái vốn nhà nước tại Hanel?

Đây là doanh nghiệp mà UBND TP. Hà Nội đang nắm giữ đến 97,93% vốn, xấp xỉ 1.890 tỷ đồng.Theo thống kê, Hanel hiện đang nắm giữ quỹ đất và dự án lên đến hàng chục nghìn m2, rải rác khắp TP. Hà Nội.

Về quỹ đất, công ty đang sở hữu một số lô đất có giá trị lớn như số 2 Chùa Bộc có diện tích 2.660 m2 và A12 Khương Thượng có diện tích 221,9 m2 (cùng ở quận Đống Đa); số 128C Đại La, quận Hai Bà Trưng có diện tích 413,6m2; số 36 Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm có diện tích 92,9 m2; đặc biệt là khu công nghiệp Sài Đồng B, quận Long Biên có diện tích 242.274 m2.

Công ty cũng có 2 địa điểm thuê đất nhà nước đã chuyển mục đích sử dụng để thực hiện dự án, bao gồm số 60 Nguyễn Đức Cảnh có diện tích 6.136 m2 và số 409 Lĩnh Nam (cùng ở quận Hoàng Mai) có diện tích 4.285 m2.

Ngoài ra, Hanel nắm giữ một số đất dự án như khu công nghệ phần mềm Hà Nội, quận Long Biên có diện tích 434.594 m2; dự án xây dựng điểm thông quan nội địa TP. Hà Nội, huyện Gia Lâm có diện tích 192.118 m2.

Lô 2, E9 Phạm Hùng, quận Cầu Giấy có diện tích 4.188 m2; khu đô thị Hanel - Alphanam có diện tích 525.300 m2 và một phần dự án số 165 Thái Hà, quận Đống Đa có diện tích trên 1.500 m2.

Đáng chú ý, công ty cũng góp vốn bằng đất đến 29.500 m2 tại dự án xây dựng và kinh doanh khách sạn tại số 360 Kim Mã, quận Ba Đình, trong khi tổng dự án là 30.406 m2. Bên cạnh việc sở hữu quỹ đất dồi dào, phủ khắp TP. Hà Nội với nhiều vị trí đắc địa, tiềm lực tài chính của công ty cũng khá hấp dẫn.

Cụ thể, trong 4 năm gần đây, nguồn vốn - tổng tài sản của công ty luôn đứng trên mức 3.100 tỷ đồng (năm 2016 là 3.123 tỷ đồng, năm 2019 là 3.250 tỷ đồng), trong đó nợ phải trả duy trì ổn định chỉ bằng một nửa so với vốn chủ sở hữu.

Tuy nhiên, kể từ khi cổ phần hóa tình hình kinh doanh của Hanel khá trồi sụt. Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2017 (cho kỳ hoạt động từ 28/6/2017 đến 31/12/2017) cho thấy, doanh thu của công ty đạt 723 tỷ đồng, tuy nhiên giá vốn sản phẩm chiếm khá cao, nên công ty chỉ lãi gộp 69 tỷ đồng.

Năm 2018, trong khi doanh thu lên đến 1.071 tỷ đồng, lợi nhuận gộp của Hanel chỉ đứng ở mức dưới 10%, đạt 91 tỷ đồng. Năm 2019, Hanel ghi nhận doanh thu đạt 845 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 152 tỷ đồng, giảm lần lượt 21% và 45% so với năm trước đó.

Theo ông Nguyễn Đình Vinh, Chủ tịch HĐQT Hanel, công tác thoái vốn nhà nước tại công ty tiếp tục gặp một số vướng mắc, chưa giải quyết xong cũng gây tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh và triển khai các dự án.

Việc triển khai các chủ trương lớn của Hanel vẫn phải thông qua phê duyệt của UBND TP. Hà Nội (trước khi người đại diện vốn nhà nước biểu quyết tại cuộc họp HĐQT, đại hội đồng cổ đông) khiến tiến độ triển khai các dự án cũng như hoạt động kinh doanh và phát triển doanh nghiệp bị hạn chế. Trong khi đó, theo lộ trình UBND TP. Hà Nội đáng lẽ đã thoái vốn từ 2018.

Đến nay, vẫn còn nhiều bất cập trong quy định pháp luật về chuyển nhượng cổ phần nhà nước, quy định về phương án sắp xếp lại các cơ sở nhà đất và việc xác định giá khởi điểm cổ phần khiến việc thoái vốn tại Hanel bị kéo dài...

Năm 2020, HĐQT Hanel đề ra kế hoạch tổng doanh thu đạt 490 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế (không bao gồm lợi nhuận khoản thu từ Cuba) là 20 tỷ đồng, lần lượt tăng 3% và giảm 65% so với thực hiện năm 2019.