Góc nhìn quốc tế về chuyến công du Đông Nam Á của Phó Tổng thống Mỹ

Chuyến công du của bà Harris tới 2 quốc gia Đông Nam Á là một phần trong chính sách ngoại giao của chính quyền Biden nhằm tăng cường quan hệ với các đối tác châu Á; đồng thời làm sâu sắc hơn sự tham gia của Mỹ trong khu vực.

Không phải ngẫu nhiên, Việt Nam và Singapore là lựa chọn trong điểm đến của bà Harris. Cả hai nước đều là những đối tác quan trọng của Mỹ tại khu vực này. Trong khi Singapore là trung tâm tài chính khu vực, có nhiều trụ sở lớn của các tập đoàn hàng đầu của Mỹ và đang trở thành một trong những trung tâm sản xuất bộ vi xử lý của châu Á; thì Việt Nam giữ vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt về bán dẫn, sau khi nhiều công ty dịch chuyển khỏi Trung Quốc.

Giáo sư Carl Thayer thuộc Đại học New South Wales, Australia nhận định, trong những năm gần đây, chính phủ Mỹ luôn coi Việt Nam là quốc gia ổn định về chính trị và có đóng góp quan trọng vào an ninh khu vực.

“Việt Nam là một trong số các quốc gia có dân số đông và trẻ, có hiểu biết về công nghệ, là thị trường lớn đang lên khi giai cấp trung lưu ngày càng tăng và cũng là quốc gia có nhiều lợi ích chung với Mỹ trong việc nhìn nhận về vai trò của Trung Quốc. Điều này làm cho Việt Nam trở thành một phần trong chính sách đối ngoại của Mỹ”, chuyên gia này phân tích.

Thêm vào đó, Gregory Poling, chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington (Mỹ) chỉ ra, một trong những chìa khóa thành công của chuyến thăm kéo Đông Nam Á nằm ở cam kết của Mỹ trong hỗ trợ khu vực chống dịch COVID-19.

Khu vực này đang trở thành điểm nóng dịch COVID-19 do sự lây lan nhanh chóng của biến chủng Delta. Tuy nhiên, Mỹ đã trở nên chậm trễ hơn trong việc cung ứng vaccine cho các quốc gia Đông Nam Á so với Trung Quốc.

Chính vì vậy, thông qua việc tuyên bố viện trợ ngay lập tức 1 triệu liều vaccine Pfizer cho Việt Nam và củng cố năng lực y tế của Đông Nam Á bằng việc thành lập Văn phòng CDC khu vực tại Hà Nội. Đây chính là cơ hội tốt để bà Harris xây dựng uy tín cho chính quyền Mỹ về chính sách tại khu vực then chốt này. Ở một khía cạnh nào đó, điều này cho phép Hoa Kỳ khẳng định lại tầm ảnh hưởng của mình vào thời điểm danh tiếng của cường quốc này đang bị tổn hại ở nơi khác.

Mặt khác, theo Matt Pottinger, một chuyên gia về Trung Quốc từng là phó cố vấn an ninh quốc gia của cựu Tổng thống Trump, chuyến đi của Phó Tổng thống Mỹ là một phần chiến lược của Hoa Kỳ trong việc cạnh tranh với Trung Quốc.

Ông Pottinger đánh giá, sự trỗi dậy của Trung Quốc là một thách thức lớn về chính sách đối ngoại đối với Hoa Kỳ và phần lớn thế giới, ngay cả khi bất ổn tại Afghanistan vẫn tiếp diễn. “Việc các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đến thăm Đông Nam Á cho thấy họ đang lo lắng về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Và chính quyền Biden nhận thức được, khu vực này sẽ là một đấu trường rất, rất quan trọng trong cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc.” - ông Pottinger nói.

Để tạo thế đối trọng với Trung Quốc, Mỹ cần phải tập trung hết sức vào Đông Nam Á và phần lớn châu Á, không chỉ các quốc gia có liên minh với Mỹ. Điều này cần được thực hiện trên tất cả các khía cạnh, không chỉ ở lĩnh vực ngoại giao và quân sự, mà còn trong lĩnh vực kinh tế, đầu tư…

Do đó, giới quan sát khuyến nghị, một số nước luôn cảm thấy bị buộc chọn lựa giữa Mỹ và Trung Quốc và rơi vào thế khó xử. Chính vì vậy, việc Mỹ tìm cách trấn an các quốc gia này cũng như tái cam kết của mình đối với khu vực nên là vấn đề trọng tâm. Điều này có thể đạt được thông qua các biện pháp thúc đẩy hợp tác đầu tư, giao lưu thương mại… trong thời gian tới.