Bình Thuận: “Nóng” giải pháp xử lý tro, xỉ than tại nhiệt điện Vĩnh Tân

“Nóng” giải pháp xử lý…

Báo cáo của ông Thiên Thanh Sơn - Giám đốc Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2, thuộc Trung tâm điện lực Vĩnh Tân, H.Tuy Phong, Bình Thuận, cho biết: Hiện nay nhà máy này đã cải tiến công nghệ đốt, trộn than ngoại vào than nội tới trên 35%, khiến cho lượng tro xỉ than giảm đáng kể. Nhưng hiện nay bãi xỉ than ngày càng đầy, trong khi tỉ lệ tiêu thụ tro xỉ than vẫn rất chậm.

Lo ngại không kém, ông Phạm Đình Quang - Phó giám đốc Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4, cho biết đơn vị này đang đổ chung xỉ than vào bãi xỉ của nhiệt điện Vĩnh Tân 2. Do đó, theo ông Quang, nếu không tìm được đầu ra, và các giải pháp xử lý tro xỉ than đi san lấp thì bãi xỉ sẽ không còn chỗ chứa.

Về các giải pháp tình thế, trước mắt nhà máy cũng đã bán tro xỉ cho các nhà máy xi măng nhưng số lượng không lớn. Bên cạnh đó, hiện nhà máy Vĩnh Tân 4 đã làm việc sơ bộ với Ban Quản lý dự án giao thông 7 (Ban 7- Bộ GTVT) đề nghị sử dụng tro xỉ để làm đường đấu nối vào cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết.

Về phía chính quyền địa phương, ông Nguyễn Đức Hoà - Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận, cho biết: Hiện nay lượng tro xỉ ở bãi đã quá tải. Đặc biệt, trong bối cảnh khí hậu nắng gió rất khắc nghiệt ở Tuy Phong thường có gió xoáy, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho môi trường.

Cũng theo ông Hoà, trước đây UBND tỉnh từng đề nghị với các nhà thầu dùng tro xỉ làm nền mở rộng QL.1, đoạn đi qua Bình Thuận, nhưng không được các nhà thầu chấp thuận.

… có tính đến giải pháp di dời dân?

Ông Hoà cho biết thêm, trước đây UBND tỉnh Bình Thuận đã giao mặt bằng cho một đơn vị làm nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng từ tro xỉ than tại Vĩnh Tân. Đây là nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng từ tro xỉ than, được UBND tỉnh Bình Thuận cấp phép năm 2018. Tuy nhiên sau buổi thăm quan này, nhà máy không còn triển khai. Hiện đơn vị này mới chỉ xây dựng nhà xưởng xong rồi bỏ đi luôn, không quay lại nữa.

Do vậy, ông Hòa cho rằng, để có hướng xử lý vấn đề này cần tăng cường công tác tuyên truyền để các nhà thầu và người dân thấy rõ lợi ích từ dùng tro xỉ cho các công trình san lấp. "Trường hợp cần thiết, sẽ lấy cả ý kiến của Bộ Y tế xem có hại gì không khi dùng tro xỉ san lấp. Bên cạnh đó, đề nghị EVN bỏ kinh phí ra để làm khu tái định cư, đưa dân sang nơi ở mới để ổn định cuộc sống" - ông Hòa đề nghị.

Trước những vấn đề “nóng” về các giải pháp xử lý tro xỉ than tại nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân, ngày 16-17/3/2021, Đoàn công tác của Quốc hội, đã có các buổi giám sát đối với các nhà máy và bãi chôn lấp xỉ than thuộc Trung tâm điện lực Vĩnh Tân, H.Tuy Phong, Bình Thuận.

Đoàn công tác của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và môi trường (KH-CN-MT) Phan Xuân Dũng, làm trưởng đoàn. Cùng dự còn có Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, các đại biểu quốc hội là thành viên Ủy ban KH-CN-MT, lãnh đạo Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), UBND tỉnh Bình Thuận và các nhà máy thuộc Trung tâm điện lực Vĩnh Tân.

Tại buổi làm việc, và ý kiến về các giải pháp, ông Vũ Ngọc Anh - Vụ trưởng Vụ KH-CN-MT (Bộ Xây dựng), cho rằng, xỉ than cần tận dụng làm san lấp, làm đường giao thông, hoàn nguyên mỏ.

Do đó, theo ông Vũ Ngọc Anh, tro xỉ đã hợp quy chuẩn Việt Nam “không cần phải hỏi nữa” mà được phép dùng để hoàn nguyên mỏ khoáng sản. Vì vậy, đề nghị tỉnh Bình Thuận ủng hộ chủ trương dùng tro xỉ để san lấp, làm đường.

Ông Huỳnh Thanh Cảnh - Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), tỉnh Bình Thuận, cho biết, để nỗ lực giải quyết “đầu ra” của bãi tro, xỉ than, cứ mỗi lần họp Quốc hội, Đoàn ĐBQH Bình Thuận đều có lịch làm việc với các bộ ngành để hối thúc giải quyết.

Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, bãi xỉ than (Vĩnh Tân 2) chỉ còn công suất 15% là đầy. Việc chôn lấp tro xỉ vừa tốn kém tiền, vừa rủi ro về môi trường. Sở dĩ có điều này, theo ông Cảnh là do người dân còn có tâm lý e dè, chưa tin tưởng vào sự an toàn khi sử dụng tro xỉ.

Bên cạnh đó, việc tiêu thụ tro xỉ than ở Vĩnh Tân còn khó khăn do có tâm lý e ngại khi dùng tro xỉ than để san lấp – ông Cảnh lo ngại.

Về phía Bộ Tài nguyên và Môi trường, ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Bảo vệ môi trường (Bộ TN-MT), cho biết: Theo thiết kế, bãi xỉ của Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân có sức chứa 7,5 triệu tấn, nay đã chôn lấp hơn 3 triệu tấn. Đối với bãi xỉ than than dùng chung của các nhà máy Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân 4 và Vĩnh Tân 4 mở rộng có công suất 7,2 triệu tấn, nay đã sử dụng hết 6,8 triệu tấn, và dự kiến sẽ đầy trong vài tháng nữa.

Kết luận tại cuộc giám sát, ông Trần Văn Minh - Phó chủ nhiệm Ủy ban KH-CN-MT của Quốc hội, đánh giá cao nỗ lực của EVN và các nhà máy thuộc Trung tâm điện lực Vĩnh Tân trong công tác bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ông. Minh cũng đề nghị EVN phải làm báo cáo chuyên đề riêng về vấn đề tro xỉ than Vĩnh Tân, để Ủy ban KH-CN-MT của Quốc hội, tổng hợp báo cáo các cơ quan chức năng của Quốc hội và Chính phủ.

Về việc di dời 400 hộ dân, ông Minh cũng đề nghị Tập đoàn EVN và các nhà máy phối hợp tốt với UBND tỉnh Bình Thuận và UBND huyện Tuy Phong, có phương án để di dời dân tới nơi ở mới, nhằm ổn định cuộc sống lâu dài của người dân ở cạnh nhà máy – ông Minh nhấn mạnh.

Như vậy, mặc dù các nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân đã cải tiến công nghệ đốt, trộn than ngoại vào than nội lên tới 35%, để giảm lượng tro xỉ than. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp cấp bách sẽ quá tải trong một vài tháng tới.