Chức danh “CEO kiêm chủ tịch HĐQT” đang dần lạc hậu

>>Dịch chuyển quản trị doanh nghiệp

Ngày càng nhiều công ty lựa chọn các giám đốc độc lập cho vị trí chủ tịch, theo một cuộc khảo sát mới từ The Conference Board sử dụng dữ liệu từ ESGAUGE. Cũng theo báo cáo, số lượng các công ty S&P 500 (tốp 500 công ty lớn nhất sàn chứng khoán Mỹ) kết hợp ghế chủ tịch và CEO giảm từ 49% vào năm 2018 xuống còn 44% trong năm nay, trong khi tỉ lệ doanh nghiệp lựa chọn giám đốc độc lập tăng từ 30% lên 37% trong cùng kỳ.

Thông thường chúng ta có thể lý giải rằng giám đốc càng ít liên kết với công ty thì xung đột lợi ích tiềm ẩn càng giảm và các hội đồng quản trị có vị trí tốt hơn để duy trì tính khách quan khi đưa ra các quyết định điều hành. Ngày nay, các công ty thậm chí còn có xu hướng tách biệt nhiệm vụ của Giám đốc điều hành và Chủ tịch hội đồng quản trị vì khối lượng công việc tăng lên của các giám đốc.

Paul Washington, giám đốc điều hành trung tâm ESG của The Conference Board cho biết: “Cần rất nhiều thời gian để quản lý hội đồng quản trị và lãnh đạo hội đồng quản trị, và nếu bạn đang làm điều đó đồng thời với việc bạn đang cố gắng dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng hoặc biến đổi, thì điều đó thật khó khăn. Việc có hai người làm việc đó thực sự có thể hữu ích… và bạn sẽ có thêm điểm với các nhà đầu tư”.

Trong khi các cơ quan giám sát và nhà đầu tư thích có một chủ tịch hội đồng quản trị không phải là CEO, trên thực tế cách bố trí nhân sự này vẫn chưa phổ biến vì một số lý do. Nhiều công ty công nghệ - như Facebook hay Amazon - có người sáng lập kiêm CEO, những người muốn có tiếng nói trong tất cả các quyết định của hội đồng quản trị. Các công ty khác tuyên bố rằng họ muốn kết hợp hai vai trò lại với nhau, theo báo cáo.

 >>Quản trị rủi ro trong chuyển đổi số

Washington nói: “Có rất nhiều sự hiệp lực khi một người đảm nhiệm cả hai vai trò. Một trong số đó là "người giám sát chương trình làm việc của hội đồng quản trị là người hiểu rõ nhất về doanh nghiệp: Giám đốc điều hành."

Một số người nói rằng việc tách CEO và chủ tịch hội đồng quản trị có thể tạo ra sự nhầm lẫn cả bên trong và bên ngoài về việc ai sẽ phụ trách công việc gì, Washington cho biết thêm. Điều này có thể đúng nếu có một ban lãnh đạo ba người bao gồm Giám đốc điều hành, một chủ tịch hội đồng quản trị không độc lập và một giám đốc độc lập. (Trong hầu hết các trường hợp này, chủ tịch hội đồng quản trị không độc lập thường là người sáng lập hoặc cựu Giám đốc điều hành lâu năm hoặc công ty đang chuyển đổi Giám đốc điều hành).

Giám đốc điều hành giữ chức vụ chủ tịch hội đồng quản trị tại 55% công ty có doanh thu hàng năm từ 50 tỷ USD trở lên, nhưng chỉ ở 25% công ty có doanh thu hàng năm dưới 100 triệu USD. Và theo cuộc khảo sát, lý do hàng đầu mà các công ty lớn vẫn kết hợp hai vai trò là họ vẫn có thể đạt được sự độc lập trong hội đồng quản trị bằng cách khai thác thêm một giám đốc độc lập.

Cuối cùng, việc quyết định ai giữ ghế chủ tịch hội đồng quản trị phụ thuộc vào hai điều, Washington nói. "Sự phân bổ rõ ràng trách nhiệm giữa CEO và chủ tịch, và sự ăn ý giữa hai bên."