Đắk Nông: Người dân kêu trời vì khai thác cát

>>Nghệ An: Nhiều chủ mỏ “phá nát” ranh giới cho phép để khai thác

Bức xức trước tình trạng sạt lở bờ sông Krông Nô tỉnh Đắk Nông, người dân xã Quảng Phú huyện Krông Nô đã theo dõi quay phim phản ánh hành vi vi phạm của doanh nghiệp. Những thước phim của người dân đã ghi lại cảnh một số doanh nghiệp khai thác cát đã dùng máy múc san gạt đất bờ sông ngay tại các điểm sạt lở.

Có doanh nghiệp còn gạt luôn đất cát ven bờ xuống sông, đồng thời triển khai hút cát rầm rộ ngay bên cạnh. Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Văn Hồng là chủ thể vi phạm trong video người dân quay được.

Theo Luật khoáng sản hành vi khai thác ngoài ranh giới, hoặc cố ý làm sâu lòng sông, thay đổi dòng chảy dẫn đến sạt lở là những hàng vi bị cấm. Doanh nghiệp đã xâm phạm lợi ích của người dân khi ven sông Krông Nô có hàng ngàn hộ gia đình sản xuất nông nghiệp tại đây. Thậm chí có nơi cuốn luôn đất của dân xuống dòng sông.

Theo số liệu của cơ quan quản lý, trên sông Krông Nô có 7 doanh nghiệp được cấp phép khai thác với tổng chiều dài lên 39km.

Ông Y Chim Niê, người dân địa phươn cho hay mỗi năm sông lại lấn vào bờ mấy chục mét vuông đất sản xuất của gia đình. Người này cho biết gia đình ông khiếu nại đến chính quyền địa phương, thế nhưng doanh nghiệp khai thác cát lại đến thỏa thuận bồi thường diện tích đất bị sạt lở để dân rút đơn.

Không chỉ ông Y Chim Niê, gia đình ông Y Trơi cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự.

“Vừa qua chúng tôi nhận tiền bồi thường, mỗi sào ruộng được đền bù 11,5 triệu đồng. Đây là số tiền do Công ty Hưng Phúc và DNTN Văn Hồng hỗ trợ bồi thường cho người dân mất đất sản xuất ven sông Krông Nô. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn sợ năm sau sông lại ngoạm thêm vào bờ. Số diện tích đã bị nhấn chìm thì công ty khai thác cát được toàn quyền sử dụng”, ông Y Trơi nói.

Theo tìm hiểu, có gia đình từ 9 sào đất sản xuất, nhưng đến nay chỉ còn 1,2 sào. Nguyên nhân được cho là hành vi khai thác cát quá mức và không tuân thủ theo pháp luật. Nhiều người dân đã lên án hành vi này của doanh nghiệp và đỉnh điểm là dân tự quay phim chụp hình ghi nhận lại sai phạm của doanh nghiệp.

Tình trạng sông Krông Nô bị khai thác cát quá tải đã diễn ra trong một thời gian dài. Thậm chí doanh nghiệp trà trộn cả tàu có số, không số vào khai thác. Xảy ra trong một thời gian dài nhưng không được xử lý kịp thời, niềm tin của người dân vào chính quyền đang đặt nhiều dấu hỏi.

Trước tình trạng này, UBND huyện Krông Nô đã ban hành công văn số 607/UBND-TNMT, yêu cầu Doanh nghiệp tư nhân Văn Hồng tạm dừng hoạt động khai thác cát tại các điểm sạt lở theo ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh trong Công văn số 7246 năm 2022 về việc hoàn thiện các thủ tục và xử lý tình trạng sạt lở bờ sông tại các dự án khai thác cát trên sông Krông Nô. Doanh nghiệp phải trình phương án khắc phục sự cố sạt lở sông Krông Nô và chỉ được phép tiến hành khi được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Các hoạt động khai thác cát phải tạm dừng đến khi khắc phục xong.

Bên cạnh đó, UBND huyện Krông Nô cũng yêu cầu doanh nghiệp nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của Luật Khoáng sản năm 2010, Luật Đất đai 2013, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 liên quan đến hoạt động khai thác khoáng sản trên sông Krông Nô.

Cuối tháng 2 năm 2023, Phó Chủ tịch UBNB tỉnh Đắk Nông, ông Lê Trọng Yên đã có cuộc họp với các sở, ban ngành để tìm ra giải pháp khắc phục. Nhưng đến nay, hoạt động khai thác cát vẫn diễn ra, tình trạng sạt lở tiếp tục đe doạ hàng ngàn diện tích đất sản xuất bị biến mất.