Nghệ An: Bao giờ hết “nóng” tình trạng ô nhiễm từ các hồ điều hòa tại TP Vinh?

Thực trạng này đang ở mức báo động khi những hồ điều hòa nằm giữa lòng đô thị loại I trực thuộc tỉnh Nghệ An liên tục xảy ra các hiện tượng bất thường đối với môi trường sống xung quanh.

Ô nhiễm từ các hồ điều hòa “bủa vây” thành phố

Theo thống kê thì hiện nay, trên địa bàn TP Vinh có khoảng gần 10 hồ điều hòa lớn, nhỏ tồn tại từ nhiều năm nay nằm rải rác ở các phường, xã.

Đây là hệ thống ao hồ điều tiết nguồn nước ra, vào rất quan trọng cho TP Vinh, nhất là vào mùa mưa lũ. Bởi từ các hồ điều hòa này sẽ góp phần điều tiết, cắt giảm tình trạng ngập úng và tạo hệ sinh thái trong lành cho cuộc sống người dân.

Vậy nhưng, cùng với sự phát triển chóng mặt của tốc độ đô thị hóa, nhiều hồ điều hòa ở TP Vinh đang gặp phải tình trạng quá tải do phải gánh chịu nhiều nguồn nước thải sinh hoạt đổ về.

Đơn cử, tại hồ điều hòa Công viên trung tâm TP Vinh lâu nay đang trở thành vấn đề “nóng” về tình trạng ô nhiễm môi trường, hiện tượng cá chết bất thường và mùi hôi thối phát tán ra xung quanh khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn.

Cụ thể, trong những ngày cuối tháng 4/2021, người dân phát hiện màu nước đen, bốc mùi hôi thối tại khu vực hồ điều hòa này kèm theo xác cá chết nổi nhan nhản trên mặt hồ. Nguyên nhân ban đầu khiến cá chết hàng loạt là do nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Được biết, hồ điều hòa Công viên trung tâm TP Vinh có tổng diện tích rộng 6.500 m2, nằm ở vị trí trung tâm sát núi Chung và Quảng trường Hồ Chí Minh tại phường Trường Thi.

Còn tại hồ điều hòa Vinh Tân trên địa bàn phường Vinh Tân thì tình trạng ô nhiễm chẳng kém phần tại hồ điều hòa công viên trung tâm tại phường Trường Thi. Đây là công trình góp phần điều tiết mưa lũ, thoát nước cho các phường như Vinh Tân, Trường Thi, Trung Đô, Lê Mao... nhưng thời gian gần đây hiện tượng nước đổi màu đen, bốc mùi hôi thối thường xuyên xuất hiện.

Điều đáng quan tâm nữa là tại hồ điều hòa tại khu vực xã Hưng Lộc, Hưng Hòa với tổng diện tích hơn 40ha mặt nước, được đầu tư từ nguồn vốn WB mới đưa vào sử dụng nhưng cũng đang trở thành “tâm điểm” của tình trạng ô nhiễm.

Hạ tầng đô thị quá tải

Trước hiện tượng các hồ điều hòa ở TP Vinh luôn xuất hiện tình trạng ô nhiễm, gần đây các cơ quan chức năng đã vào cuộc, tìm giải pháp khắc phục.

Ngày 26/4, ông Lê Sỹ Chiến - Phó Chủ tịch UBND TP Vinh cũng đã trực tiếp xuống hiện trường hồ điều hoa công viên trung tâm để kiểm tra đồng thời chỉ đạo đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ xử lý các cống thoát nước.

Trước đó, vào ngày 02/3, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành công văn số 1034/UBND-CN về việc xử lý thoát nước khu vực xung quanh hồ điều hòa Vinh Tân. Tại văn bản này, UBND tỉnh đồng ý đấu nối trực tiếp hệ thống thoát nước dọc phía Đông đường Nguyễn Sơn vào hồ điều hòa Vinh Tân.

Tuy nhiên, đó mới chỉ là những giải pháp tạm thời trước mắt. Còn về lâu dài, nếu không có các phương án xử lý dứt điểm thì nguy cơ ô nhiễm từ các hồ điều hòa sẽ còn tái diễn là điều khó tránh khỏi.

Theo các chuyên gia khoa học về môi trường nhận định, tình trạng ô nhiễm nguồn nước từ các hồ điều hòa ở TP Vinh chỉ xuất hiện vài năm trở lại đây có nhiều nguyên nhân, trong đó có tình trạng “mất kiểm soát” về tốc độ đô thị hóa.

Bởi, việc phê duyệt quá nhiều các chung cư cao tầng trong khi hạ tầng kỹ thuật đô thị lại không được quan tâm trước khiến khối lượng lớn nước thải sinh hoạt, nước mưa tự nhiên không thoát kịp khiến ô nhiễm hiện hữu.

Chưa kể, công tác kiểm soát, giám sát các công trình thu gom nước thải, hố tự hoại từ các khu đô thị, chung cư cao tầng thực tế ra sao vẫn đang là vấn đề chưa được mổ xẻ công khai.

Mặt khác, nhiều hồ điều hòa tự nhiên ở các phường trung tâm gần 10 năm trở lại đây đã biến mất để nhường diện tích cho các công trình đô thị như chung cư, khu đô thị mọc lên khiến việc điều tiết lưu lượng nước tại các hồ này bị triệt tiêu hoàn toàn.

Đáng quan tâm là tình trạng giao khoán quyền quản lý, sử dụng các hồ điều hòa trên địa bàn TP Vinh cho tư nhân đang nảy sinh nhiều bất cập.

Chính vì vậy, cùng với việc kiến thiết hạ tầng, giám sát các công trình dân sinh đấu nối nguồn nước thải ra hệ thống kênh, mương công cộng phải đảm bảo thì việc cơ chế quản lý, giao trách nhiệm trong công tác vận hành, quản lý hồ điều hòa cần cụ thể, chặt chẽ hơn nữa, tránh tình trạng "cha chung không ai khóc".