Ngoảnh lại!

Một người, hay một công ty, rộng hơn là một dân tộc, một quốc gia cũng luôn nhìn lại những gì đã qua, nhìn lại những ngọt đắng hay thành tựu mà ta đã trải nghiệm. Để có khoảng lặng, có thời gian suy ngẫm, lý giải những tồn tại: xấu hay tốt, được và mất, suy diễn cập nhật cho kế hoạch của ngày mai, của tương lai.

Chuyện đương nhiên là thế, thành công hay thất bại, đều được kiểm chứng qua thời gian, qua từng chu kỳ đã được hoạch định của một người, một công ty trong thời hạn 5 năm và 10 năm kế tiếp hoặc lâu hơn nữa.

Với một quốc gia thì bao trùm lớn hơn bởi đó là một tập thể rất nhiều người được cho là tinh anh nhất trong đất nước, cùng nhau họp bàn, lên kế sách ngắn hạn hoặc dài hơi cho phát triển toàn diện của xã hội, đất nước. Phạm trù bao trùm các lĩnh vực: phát triển kinh tế, an sinh xã hội, an ninh quốc phòng và bang giao quốc tế.

Ngoảnh lại, có thể khác biệt với nhìn lại bởi khi ta ngoảnh lại để chiêm nghiệm, để xác nhận và minh chứng những diễn biến của chính ta, của dân tộc, của đất nước, đã trải qua một thời gian thật dài.

Thời gian ấy có thể là 30 năm hay 50 năm. Ta lấy 50 năm cho đủ dài, cho đủ điều kiện về "Thiên – Địa – Nhân", phôi diễn, đánh giá một cách nghiêm túc nhất, khách quan nhất.

Kiếp nhân sinh lấy trung bình 80 năm sống tạm nơi “cõi hồng trần”, rồi trở về chính nơi ta đã đến “cõi hư vô”. Ngoảnh lại khi ta 60 tuổi, đứng tại cột mốc này là thời gian đủ dài để ta khẳng định rằng ta sống không uổng một kiếp người, dù chỉ là cõi tạm theo thuyết luân hồi.

Quốc gia, dân tộc cũng nên chăng lấy 50 năm xây dựng, phát triển bởi thời gian này đủ để định lượng cho thành công hay thất bại của một thể chế, của một tập thể tinh hoa được đào tạo bài bản về kiến thức, tư tưởng, hành động và định hướng trên một nền tảng có sẵn, được cho là hoàn hảo.

Ngoảnh lại để nhận định dân tộc, quốc gia thành công hay thất bại. Ta hãy lấy thước đo theo qui chuẩn quốc tế để đánh giá khách quan nhất, chính xác nhất. Bởi chỉ số của thế giới lập nên được tính toán khoa học nhất, được tất cả các nước chấp nhận coi đó là khuôn ngọc thước vàng áp dụng.

Bất cứ một dân tộc nào, quốc gia nào khi được áp dụng chỉ số tiêu chuẩn (standard code) mà xếp trong danh sách cuối bảng. Mặc nhiên lãnh đạo đất nước đó, tinh hoa trong hệ thống công quyền, thể chế chính trị và đường lối phát triển là yếu kém và cần thiết phải thay đổi.

Ngoảnh lại để thấy những sai sót của lớp người đã đi và đang đi. Để thay đổi, để làm tốt hơn, vạch ra, chỉ rõ cho thế hệ con cháu, cho những người kế thừa lãnh đạo đất nước, dân tộc đi về phía trước là việc cần thiết, cần làm ngay.