>> Thao túng thị trường chứng khoán, lãnh đạo Louis Holdings bị khởi tố

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động thực hiện ngay các biện pháp ổn định thị trường tài chính tiền tệ, chứng khoán.

Đẩy mạnh xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp

Trước những sự việc “nóng” đang xảy ra trên thị trường chứng khoán những ngày gần đây, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho biết, những vấn đề này đang được Chính phủ, UBCKNN, NHNN thu thập thông tin để điều chỉnh lại các điều luật nhằm tránh rủi ro như những vụ việc vừa xảy ra.

Về thị trường trái phiếu doanh nghiệp, vị chuyên gia cho rằng, nên đẩy nhanh hoạt động của các công ty xếp hạng tín nhiệm. Hiện nay, các công ty này đang hoạt động rất hạn chế, chưa có đủ kinh nghiệm để mở rộng phạm vi, vì thế Chính phủ phải có sự cấp phép đặc biệt, đồng thời liên doanh với các công ty xếp hạng quốc tế để đẩy mạnh việc xếp hạng tại Việt Nam; tránh trường hợp nay mở mai đóng, nay thả ra mai siết lại thì thị trường sẽ không ổn định và không thể phát triển được.

“Hiện nay, thị trường trái phiếu rất ít doanh nghiệp phát hành, chủ yếu là các doanh nghiệp bất động sản. Riêng các ngân hàng phát hành chủ yếu để tăng vốn điều lệ, còn bất động sản phát hành để phát triển dự án, thậm chí đảo nợ, nhưng có một điều là vì kỳ hạn ngắn, mà lãi suất cao như vậy thì chỉ có những việc kinh doanh sinh lời cao mới chịu được. Việt Nam cần có cái nhìn thoáng hơn và cũng đừng nhìn vào những vụ việc vừa xảy ra để đánh giá thị trường trái phiếu đang có những vấn đề ghê gớm, bế tắc...”, TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Mặc dù xếp hạng tín nhiệm sẽ là công cụ, là kết quả tham chiếu để hình thành ra một dải lãi suất của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời, giúp mở rộng hơn nữa tệp nhà đầu tư của doanh nghiệp, thay vì chỉ tập trung vào nhà đầu tư tổ chức hoặc các tổ chức tín dụng; Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà với hoạt động này.

Lý giải về nguyên nhân, ông Nguyễn Minh Tú, Giám đốc bộ phận Xếp hạng tín nhiệm của FiinRatings cho biết, thực tế thời gian thực hiện xếp hạng tín nhiệm chỉ gói gọn trong vòng 4-6 tuần nên không phải là rào cản chính trong việc doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm. Vấn đề chính là các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các nhà phát hành trái phiếu ở Việt Nam vẫn chưa có thói quen và chưa thực sự hiểu rõ về lợi ích của xếp hạng tín nhiệm. Điều này cũng tương tự như sự xuất hiện của dịch vụ kiểm toán độc lập cách đây khoảng 20 năm.

“Tôi cho rằng, doanh nghiệp cần có thời gian để làm quen và nắm rõ bản chất và lợi ích của việc tham gia xếp hạng tín nhiệm cũng như việc thực hiện xếp hạng tín nhiệm sẽ hỗ trợ như thế nào cho sự phát triển của thị trường vốn nói chung.

Cùng với đó, Việt Nam cần đẩy nhanh hơn nữa việc có một hệ thống xếp hạng tín nhiệm độc lập nhằm cung cấp thông tin minh bạch cho thị trường, bổ sung công cụ cảnh báo rủi ro, bảo vệ các nhà đầu tư, giúp cho quá trình luân chuyển vốn giữa các chủ thể tham gia thị trường được diễn ra thông suốt và hiệu quả. Sự thay đổi này nếu diễn ra kịp thời sẽ đảm bảo cho sự phát triển lành mạnh của thị trường”, ông Tú bày tỏ.

Về mặt chính sách, để tạo điều kiện thành lập thêm nhiều công ty xếp hạng tín nhiệm, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế khuyến nghị, Việt Nam cần phải cân nhắc cho phép thành lập nhiều công ty xếp hạng tín nhiệm hơn, rút ngắn thời gian xếp hạng để không làm mất cơ hội của doanh nghiệp. Chưa kể, quy trình, thủ tục xét duyệt còn quá lâu, khi phát hành ra công chúng quy trình là đúng nhưng cần xem thời gian xét duyệt, quy trình thủ tục cần nhanh hơn, như 14 ngày hoặc 3 tuần thay vì vài tháng như hiện nay.

>> Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đảm bảo ổn định thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp

Sự đồng hành của Chính phủ

Liên quan tới những tin đồn hiện nay trên thị trường chứng khoán, cùng với các sự cố xảy ra liên tục trong những ngày gần đây, TS. Lê Xuân Nghĩa khuyến nghị, hãy nhìn nhận đây là việc bình thường, vì từ trước đến nay, mỗi lần có sự việc xảy ra thì đều tác động mạnh mẽ đến thị trường chứng khoán. Tuy nhiên trong lần này, những tác động đang giảm dần và không trở thành một cú sốc lớn, cho thấy quy mô thị trường đã lớn hơn, sức chống chịu tốt hơn và người đầu tư cũng bắt đầu quen dần với các rủi ro.

Thực tế, mọi người cũng nên quen như vậy, ở các nước phát triển, khi lãnh đạo tập đoàn nào đó bị bắt thì công ty, tập đoàn có nền tảng vững chắc vẫn phát triển bình thường. Dù Việt Nam chưa được như vậy, nhưng chí ít trong tương lai, khi xảy ra các vấn đề thì các doanh nghiệp cũng sẽ vẫn hoạt động ổn định.

“Vừa qua, chúng tôi đã có báo cáo gửi cấp cao về cách xử lý các vấn đề trên thị trường chứng khoán. Như tại vụ việc Tân Hoàng Minh, nhất định phải sử dụng tài sản của Tân Hoàng Minh để trả lại cho nhà đầu tư và phải làm bằng được điều đó. Chúng ta phải làm như vậy để ổn định thị trường tài chính, không làm mất đi niềm tin của nhà đầu tư vĩnh viễn trong tương lai và để khẳng định rằng, Chính phủ luôn ở bên cạnh, đồng hành vì sự phát triển chung”, TS. Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Mới đây, tập đoàn Tân Hoàng Minh đã thông báo chuyển nhượng 3 dự án, trong đó có 2 dự án ở Phú Quốc (Kiên Giang) và một dự án ở TP.HCM. Tuy nhiên, ông Vũ Đình Luyện, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH TMDV khách sạn Tân Hoàng Minh thừa nhận, tập đoàn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm khách hàng mua dự án và thanh lý tài sản. "Hiện nay, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc xử lý các hợp đồng đến hạn và chưa đến hạn của nhà đầu tư do đó tập đoàn chưa thể đưa ra lộ trình cụ thể".

Ông Luyện cũng cho biết sẽ sắp xếp cùng với ông Đỗ Hoàng Minh tiếp tục gặp gỡ trái chủ vào ngày 27/4, để trả lời các vấn đề về tài sản của công ty hiện tại, cũng như lộ trình trả tiền...

Theo các chuyên gia, vừa qua, liên tiếp trong thời gian ngắn, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt liên quan đến ổn định và phát triển của thị trường vốn, đã thể hiện rõ cách tiếp cận vấn đề kiên quyết, làm rõ tình thế, vấn đề, trách nhiệm và chỉ đạo phối hợp hành động. Các công điện nêu rõ thông điệp: Xử lý vụ việc đúng người, đúng tội, không quy kết sai phạm cá nhân và tạo tình thế "tát nước theo mưa", gây tổn hại cho doanh nghiệp và làm bất ổn môi trường kinh doanh.

 PGS.TS. Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đánh gía, qua hoạt động của Chính phủ, đặc biệt là trong hai năm gần đây, có cơ sở để nhận định rằng việc xử lý các vụ việc cổ phiếu và trái phiếu mà Chính phủ đang làm là những hành động khởi động cho quá trình làm "trong sạch hóa", "đàng hoàng hóa" môi trường kinh doanh của Việt Nam.

“Về phía Chính phủ, tôi cho rằng vẫn cần kiên định lập trường "xử lý vụ việc đúng người, đúng tội", nêu cao tinh thần bảo vệ tài sản doanh nghiệp như tài sản, nguồn lực của đất nước, giảm thiểu xu hướng hình sự hóa sai phạm dân sự, hành chính hóa các nguyên tắc kinh doanh. Đồng thời, phải nỗ lực minh bạch hóa môi trường kinh doanh, đơn giản hóa nhưng cũng nghiêm minh hóa hành lang pháp lý. Qua đó, để bảo vệ các nhà đầu tư, coi họ là nguồn lực quốc gia.

Thông điệp của Chính phủ rất rõ ràng là bảo vệ các nhà đầu tư, củng cố hệ thống thể chế pháp luật theo hướng minh bạch. Mong rằng tinh thần đó sẽ được triển khai mạnh mẽ, cụ thể và phối hợp chặt chẽ ở tất cả các ngành. Đối với các nhà đầu tư, không nên quá lo lắng, bình tĩnh để sáng suốt là điều tối cần thiết lúc này”, PGS. TS. Trần Đình Thiên nhấn mạnh.