Quảng Ninh: Đóng cửa mỏ khoáng sản để tập trung phát triển du lịch

“Đến thành phố du lịch mà để bụi bặm là không thể chấp nhận được”. Để phát triển bền vững hơn, góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh” Quảng Ninh đã phối hợp với ngành than đóng các mỏ lộ thiên để phục hồi môi trường, phát triển du lịch.

Ngày 14/3/2016, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 403/QĐ-TTg, giai đoạn 2021-2030 sẽ không quy hoạch, đầu tư xây dựng mới các dự án khai thác than lộ thiên tại Quảng Ninh.

Theo đó, ngày 13/7/2018, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã thông qua Nghị quyết số 119/2018/NQ-HĐND về việc điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030. Lộ trình đến hết năm 2025, Quảng Ninh sẽ chấm dứt khai thác, đóng cửa toàn bộ các mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn toàn tỉnh.

Đến hết năm 2021, sẽ kết thúc khai thác đối với dự án khai thác than lộ thiên khu Khe Hùm, Bù Lù của mỏ Tân Lập. Kể từ năm 2022, Tổng công ty Đông Bắc chỉ được phép khai thác sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền về đầu tư chấp thuận điều chỉnh thời gian khai thác.

Đến hết năm 2022, kết thúc khai thác đối với dự án mở rộng khai thác than lộ thiên mỏ Suối Lại.

Đến hết năm 2023, kết thúc khai thác dự án khai thác lộ thiên trụ bảo vệ mặt bằng +48 khu Bắc Bàng Danh.

Đến hết năm 2025, dự án khai thác lộ thiên khu Bắc Bàng Danh (dự án cuối cùng) của mỏ Hà Tu phải dừng khai thác. Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) chỉ được phép khai thác sau khi được Thủ tướng đồng ý điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền về đầu tư chấp thuận điều chỉnh thời gian khai thác.

Hiện các đơn vị đang thực hiện việc đánh giá, thăm dò trữ lượng cụ thể để đẩy nhanh tốc độ khai thác, tăng năng suất, rút ngắn thời gian khai thác, tận thu tại các mỏ. Đồng thời đẩy nhanh việc hoàn nguyên môi trường, bàn giao về cho các địa phương quản lý.

Khai thác than, đá lộ thiên là hoạt động kinh tế có truyền thống hàng trăm năm tại Quảng Ninh. Tuy vậy, việc khai thác này ngày càng mang lại nhiều hệ luỵ như thoái hoá đất, giảm độ che phủ rừng, ảnh hưởng đến chất lượng nước ngầm, nước mặn, gia tăng sạt lở đất… Thêm vào đó là sự tác động không hề nhỏ vào cảnh quan, môi trường khu vực TP Hạ Long và di sản Vịnh Hạ Long – nơi được quy hoạch trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch quốc tế. Bởi thực tế cho thấy, việc khai khoáng và phát triển du lịch trên cùng một địa bàn hẹp đang là mâu thuẫn, thách thức đối với đô thị Hạ Long. Vì vậy, việc đóng cửa các mỏ đá và mỏ than lộ thiên sẽ giải quyết thách thức, áp lực về môi trường sinh thái, mâu thuẫn xung đột với phát triển ngành du lịch, dịch vụ thương mại, phù hợp với chiến lược phát triển của Quảng Ninh.

Theo ông Cao Tường Huy – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, việc đóng cửa các mỏ than lộ thiên là phù hợp với định hướng tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, xây dựng Hạ Long thành thành phố du lịch biển, trung tâm du lịch đẳng cấp quốc tê.

Hiện, TP Hạ Long có 14 mỏ đá hoạt động, trong đó có 3 mỏ do Bộ TNMT cấp phép; 11 mỏ do UBND tỉnh Quảng Ninh cấp phép. Lộ trình từ nay đến năm 2025, sẽ có 7 mỏ đá hết hạn giấy phép khai thác và sẽ phải đóng cửa mỏ. Riêng 3 mỏ đá do Bộ TNMT cấp phép việc đóng cửa sẽ do Bộ quyết định.

Nhiều đơn vị có hoạt động khai thác đá của Hạ Long đang tập trung đẩy nhanh tiến độ khai thác, sớm hoàn thiện việc đóng cửa mỏ. Như tại mỏ đá Hạ Long, thôn Đồng Cao, xã Thống Nhất (TP Hạ Long) do Cty TNHH Sản xuất vật liệu xây dựng Hạ Long đầu tư, được tỉnh cấp phép khai thác từ năm 2007.

Ông Chu Đức Chính, Phó Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất vật liệu xây dựng Hạ Long cho biết, lộ trình còn hơn 5 tháng nữa mỏ đá Hạ Long sẽ hết phép khai thác và đóng cửa mỏ. Việc đóng cửa mỏ đá sớm sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và việc làm của hàng chục cán bộ, công nhân song đơn vị ủng hộ chủ trương này của tỉnh vì yếu tố môi trường bền vững. Hiện, Công ty đang phối hợp chặt chẽ với địa phương cam kết khai thác đá đúng quy định. Quá trình khai thác Công ty cam kết đảm bảo môi trường, an toàn lao động và nộp quỹ môi trường đầy đủ. Song song với đó, hiện tại, công ty cũng đang chuẩn bị các phương án sang năm 2022 sẽ tập trung hoàn nguyên môi trường như xây kè đá, trồng cây xanh tại khai trường mỏ.

Trước đó, năm 2014 TKV đã tiến hành đóng cửa 3 mỏ than lộ thiên là Đèo Nai, Hà Tu, Núi Béo để chuyển sang khai thác hầm lò để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tiết kiệm tối đa tài nguyên. Năm 2019 đã kết thúc khai thác đối với 4 dự án: Dự án đầu tư phát triển mỏ Hà Tu, dự án mở rộng và khai thác lộ thiên tối đa mỏ than Núi Béo, dự án mở rộng khai thác lộ thiên mỏ than Núi Béo, dự án cải tạo mở rộng khai thác lộ thiên khu II vỉa 11 của Công ty than Hà Lầm. Năm 2020, đã kết thúc khai thác đối với dự án khai thác than lộ thiên vỉa 13, 16 của mỏ than Hà Ráng.

Ông Nguyễn Xuân Ký - Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh từng khẳng định, nhiệm vụ trọng tâm của Quảng Ninh chính là phát triển dịch vụ, du lịch gắn với bảo tồn Di sản thiên nhiên. Để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững, Quảng Ninh sẽ tăng cường quản lý nhà nước từ khâu cấp phép, hậu kiểm các dự án lớn về hạ tầng du lịch; đẩy nhanh tiến độ các dự án bằng các nguồn vốn đầu tư công về xử lý nước thải đô thị; vận hành liên tục các trạm quan trắc; tăng cường hoạt động của lực lượng cảnh sát môi trường.