Sửa Nghị định 10/2020: Cân nhắc quy định về thu hồi giấy phép kinh doanh

>> Sửa Nghị định 10/2020: Cần một hành lang pháp lý phù hợp

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin, để giải bài toán “xe hợp đồng trá hình”, “xe dù bến cóc”,… điểm a khoản 3 Điều 2 Dự thảo Nghị định sửa đổi điểm c khoản 3 Điều 7 Nghị định 10/2020/NĐ-CP về kinh doanh vận tải hành khách bằng ô tô (phiên bản thẩm định tháng 11/2023) quy định, đơn vị kinh doanh theo hình thức hợp đồng không được đón, trả khách từ 03 ngày liên tiếp trở lên hoặc từ 10 ngày trở lên trong một tháng tại trụ sở chính, trụ sở chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc tại một địa điểm cố định khác.

Tuy nhiên, xoay quanh nội dung này, nhiều ý kiến cho rằng, quy định như vậy không chỉ không giải quyết được bản chất của vấn đề, mà còn trái với quyền tự chủ kinh doanh, tự do tìm kiếm khách hàng và thị trường của doanh nghiệp được quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 7 Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Cùng với quy định đã nêu, một trong những vấn đề được đề xuất tại Dự thảo Nghị định sửa đổi cũng được cho còn thiếu phù hợp, cần được cân nhắc, xem xét lại.

Cụ thể, Dự thảo Nghị định bổ sung trường hợp đơn vị vận tải bị thu hồi giấy phép kinh doanh vĩnh viễn nếu sửa chữa hoặc làm sai lệch dữ liệu hình ảnh từ camera lắp trên xe trước, trong và sau khi truyền dữ liệu.

Bổ sung hành vi bị thu hồi giấy phép kinh doanh có thời hạn với các trường hợp: Không chấp hành quyết định thanh kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền; trong 1 tháng có từ 30% trở lên số phương tiện của đơn vị bị xử lý vi phạm thu hồi, bị tước phù hiệu, biển hiệu.

>> Xem xét kiến nghị về quản lý vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt

Trong đó, trường hợp đơn vị bị thu hồi giấy phép kinh doanh, trong thời hạn 7 ngày từ ngày có quyết định của cấp thẩm quyền đơn vị phải nộp lại cho nơi cấp phép. Thời hạn thu hồi giấy phép trong trường hợp này là 30 ngày. Nếu đơn vị kinh doanh không nộp, dữ liệu xử lý vi phạm sẽ được gửi cho cơ quan đăng kiểm để từ chối kiểm định phương tiện của đơn vị đó, và đồng thời tăng thời hạn thu hồi giấy phép kinh doanh từ 30 ngày lên 45 ngày.

Với chế tài thu hồi phù hiệu, biển hiệu của phương tiện vi phạm bằng dữ liệu giám sát hành trình, bổ sung trường hợp nếu vi phạm trong 1 tháng có 5 lần vượt tốc độ tính trên 1.000 km xe chạy, hoặc 1 ngày có 3 lần vi phạm tốc độ sẽ bị tước phù hiệu.

Trường hợp bị thu hồi phù hiệu, biển hiệu xe chở khách, nếu đơn vị chấp hành nộp lại phù hiệu đúng quy định và vi phạm lần đầu sẽ thu hồi có thời hạn 30 ngày, nếu không chấp hành sẽ tăng thời gian thu hồi lên 45 ngày. Trường hợp tái phạm trong 6 tháng, thời gian thu hồi phù hiệu tăng lên 60 ngày, nếu không chấp hành nộp phù hiệu sẽ bị thu hồi 90 ngày.

Sau thời hạn trên, nếu có nhu cầu tiếp tục tham gia kinh doanh, đơn vị kinh doanh vận tải làm thủ tục cấp lại từ đầu.

Lý giải về đề xuất đã nêu, cơ quan soạn thảo cho biết, quy định thu hồi phù hiệu với xe kinh doanh vận tải khách vi phạm đã áp dụng nhiều năm, nhưng thực tế áp dụng chế tài này thời gian qua không hiệu quả. Điển hình như trường hợp nhà xe Thành Bưởi tại TP. Hồ Chí Minh tái phạm nhiều lần vẫn không bị xử lý, dẫn tới sai phạm nghiêm trọng, gây tai nạn cướp đi sinh mạng nhiều người. Cùng đó, chế tài quản lý, xử lý vi phạm xe hợp đồng trá hình chạy khách tuyến cố định cũng không mấy hiệu quả, dẫn tới loại xe này “nở rộ” khắp các địa phương thời gian qua…

Góp ý về nội dung này tại văn bản gửi Văn phòng Chính phủ mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, Dự thảo đã bổ sung điểm đ và điểm e khoản 6 Điều 19 Nghị định 10/2020/NĐ-CP về thu hồi Giấy phép kinh doanh vận tải khi thuộc các trường hợp:

Không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô và pháp luật khác có liên quan của cơ quan có thẩm quyền (điểm đ);

Trong thời gian 01 tháng, có từ 30% trở lên số phương tiện của đơn vị bị xử lý vi phạm thu hồi, bị tước phù hiệu, biển hiệu (điểm e)

Theo VCCI, thu hồi Giấy phép kinh doanh là chế tài tác động rất lớn tới doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp chấm dứt hoạt động kinh doanh. Việc bổ sung hai trường hợp thu hồi Giấy phép kinh doanh trên cần được cân nhắc, xem xét lại. Bởi, “việc không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô và pháp luật khác có liên quan” là quy định chưa đủ rõ ràng.

Cụ thể, việc xác định hành vi vi phạm và phạm vi quá rộng (kiểm tra “pháp luật khác có liên quan”), điều này có thể tạo ra nguy cơ cho các doanh nghiệp bị thu hồi Giấy phép kinh doanh.

Ngoài các vấn đề đã nêu, xoay quanh nội dung Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 10/2020/NĐ-CP, không ít ý kiến cũng cho rằng, để tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, thay vì “siết chặt” các quy định quá mức, thì cần hướng tới làm sao phục vụ người dân ngày một tốt hơn, đừng áp dụng biện pháp hành chính buộc người dân tốn kém hơn, thậm chí thiếu an toàn hơn, cần rà soát lại cả các loại hình khác, không riêng gì xe hợp đồng. Vi phạm thì cần xử lý nghiêm, nhưng cùng với đó cũng cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khắc phục những tồn tại và nâng cao chất lượng phục vụ.