Tạm ngưng kinh doanh quặng và tinh quặng Monazite - Cần có căn cứ thực tế

>> Một số quy định tại Dự thảo Thông tư về an toàn cháy chưa đảm bảo tính khả thi

Theo đó, trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản trả lời Công văn số 6941/BCT-XNK ngày 06/10/2023 của Bộ Công Thương về việc đề nghị góp ý Dự thảo Thông tư quy định về việc tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng quặng và tinh quặng Monazite (Dự thảo).

Tại văn bản góp ý, VCCI cho biết, Dự thảo dự kiến tạm ngừng hoạt động kinh doanh tạm nhập, tái xuất quặng và tinh quặng Monazite. Căn cứ pháp lý để ban hành Dự thảo là Điều 40.3 Luật Quản lý ngoại thương 2017, theo đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương có thẩm quyền quyết định tạm ngưng hoạt động tạm nhập, tái xuất.

Tuy nhiên, việc tạm ngừng hoạt động này cũng phải có căn cứ thực tế, cụ thể là khi thuộc một trong các trường hợp sau: ngăn ngừa tình trạng gây ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khoẻ, tính mạng con người, chuyển tải bất hợp pháp, nguy cơ gian lận thương mại. Trong khi đó, Dự thảo và các tài liệu đi kèm chưa thể hiện lý do (căn cứ thực tế) để ra quyết định này.

Do đó, để đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý của quy định này, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung căn cứ thực tế về việc cần tạm ngưng hoạt động kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng này.

Theo VCCI, nếu lý do là vì nguy cơ tinh quặng Monazite có thể chứa chất phóng xạ, có thể gây nguy hiểm đến con người, môi trường, việc tạm ngưng hoạt động kinh doanh này cũng cần được cân nhắc lại. Lý do là vì pháp luật về năng lượng nguyên tử đã có quy định để xử lý nguy cơ này. Cụ thể, Điều 65.1 Luật Năng lượng nguyên tử và Điều 12, 13 Nghị định 142/2020/NĐ-CP quy định về vật liệu phóng xa chỉ được nhập khẩu khi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép (với các điều kiện về an ninh, an toàn) và phải được đóng gói phù hợp với yêu cầu cụ thể.

Nếu doanh nghiệp vi phạm quy định này, thì sẽ buộc phải khắc phục trước khi thông quan hoặc tái xuất hoặc tịch thu (Điều 65.3 Luật Năng lượng nguyên tử). Điều 67 Luật Năng lượng nguyên tử cũng đã có quy định về thẩm quyền của cơ quan Nhà nước trong việc kiểm soát hàng hóa nhập khẩu nghi ngờ chứa chất phóng xạ hoặc nhiễm phóng xạ để hạn chế tác hại đến con người, môi trường. Khi đó, việc tạm ngưng hoạt động tạm nhập, tái xuất mặt hàng này sẽ chưa thực sự cần thiết nếu có thể kiểm soát bằng các công cụ đã nêu ở trên.