Tăng mức xử phạt bằng tiền

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Dự thảo nghị định này quy định một số điểm mới về mức phạt tiền trong kinh doanh bất động sản, biện pháp khắc phục hậu quả, xử phạt hành vi xây dựng không phép, sai phép đối với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn…

Theo Bộ Xây dựng, dự thảo nghị định này đã kế thừa những quy định tích cực của Nghị định số 139/2017/NĐ-CP, đồng thời bổ sung những quy định mới phù hợp luật Xử lý vi phạm hành chính và hệ thống pháp luật chuyên ngành xây dựng.

Điểm đáng chú ý, dự thảo nghị định đã tăng mức phạt tiền lên đến 800 triệu đồng đối với một số hành vi kinh doanh bất động sản như: Chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án mà không đảm bảo đầy đủ các yêu cầu hoặc các điều kiện theo quy định; bàn giao nhà, công trình xây dựng cho khách hàng khi chưa hoàn thành đầu tư xây dựng nhà ở, công trình xây dựng và các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ ghi trong dự án đã được phê duyệt, chưa đảm bảo kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực; huy động, chiếm dụng vốn trái phép; sử dụng vốn huy động của tổ chức, cá nhân hoặc tiền ứng trước của bên mua, bên thuê, bên thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai không đúng mục đích cam kết…

Trước đây, theo Nghị định số 139/2017/NĐ-CP hiện hành, mức phạt cao nhất chỉ là 300 triệu đồng. 

Theo nhận định của các chuyên gia, dù mức phạt vi phạm hành chính trong dự thảo Nghị định mà Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cao gần 3 lần mức cũ nhưng trong thực tế vẫn chưa đủ sức răn đe các chủ đầu tư vi phạm.

Quy định rõ trách nhiệm người đứng đầu

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết, không chỉ dừng ở mức phạt 800 triệu đồng, nếu phạt kịch khung trong luật Xử lý vi phạm hành chính là 2 tỷ đồng cũng chưa thể đảm bảo mức độ răn đe đối với các chủ đầu tư dự án quy mô vài trăm đến hàng nghìn tỉ đồng. “Chính điều này đang là kẽ hở pháp luật để chủ đầu tư lách luật, đẩy rủi ro về phía người mua nhà”, ông Đính nhấn mạnh.

Chia sẻ quan điểm trên, GS.TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cho rằng, tại một dự án quy mô nhiều ngàn tỷ đồng một động thái vi phạm hành chính có thể (như bán lúa non -PV) có thể đem lại lợi nhuận hàng chục, hàng trăm tỷ đồng thì các chủ đầu tư chắc chắn sẽ tận dụng kẽ hở của luật pháp để lách, sẵn sàng vi phạm rồi nộp phạt.

Đồng tình với quan điểm của GS. Đặng Hùng Võ nhưng theo KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam bên cạnh việc xem xét tăng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản có thể cần xem xét đến các yếu tố để hình sự hoá các vụ việc, xử lý nghiêm, dứt điểm.

"Làm được vậy mới đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đủ sức răn đe, chấm dứt được tình trạng đẩy thiệt hại về cho khách hàng như nhiều vụ việc từ trước đến nay. Nếu cần thiết phải quy trách nhiệm cụ thể, có chế tài xử lý nghiêm đối với người đứng đầu địa phương, các cấp cán bộ khi để xảy ra vi phạm" - ông Tùng cũng nhấn mạnh.

Chia sẻ riêng với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nguyễn.Q.K, đại diện một doanh nghiệp vừa là chủ đầu tư và tham gia phân phối dự án bất động sản cho biết: "Khi phát triển một dự án thì thời gian làm thủ tục pháp lý, xây dựng bước đầu thường kéo dài một vài năm mới đưa sản phẩm ra thị trường. Do đó doanh nghiệp thường chấp nhận chịu phạt để đưa sản phẩm ra đúng thời điểm "sóng" dù mức phạt là 300 hay 800 triệu, thậm chí là 2 tỷ đồng".

Cũng theo ông K, bản thân các doanh nghiệp bất động sản chân chính đều mong muốn làm theo đúng luật cho “nhàn đầu” nhưng nhiều khi là “bất đắc dĩ”.

“Mong muốn của chúng tôi là những thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản ngày càng được cải cách theo hướng minh bạch, thông thoáng, đơn giản hóa và công bằng, khi đó các doanh nghiệp sẽ không phải cũng như không thể lách luật nữa” - ông K chia sẻ.