Xử phạt 20% trên số tiền thuế khai thiếu?

Một trong những điểm nổi bật của dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đó chính là tăng cường quy định về cơ chế chuyển giá. Cụ thể, dự thảo đã phản ánh những thông lệ quốc tế và nguyên tắc tốt gắn với thực tế tại Việt Nam. Ví dụ như những nguyên tắc giao dịch độc lập và nguyên tắc "bản chất quyết định hình thức".

Những yêu cầu về báo cáo tài chính đối với công ty đa quốc gia cho cơ quan Thuế đã phù hợp với thông lệ quốc tế, đặc biệt là yêu cầu báo cáo lợi nhuận liên quốc gia. Điều này phù hợp với thông lệ tốt nhất trên thế giới.

Chẳng hạn, ở Điều 5 – Nguyên tắc về quản lý thuế có nói về việc “thu tại nguồn”, điều này sẽ giúp Nhà nước được phép thu toàn bộ thuế đố với toàn bộ giá trị lợi nhuận phát sinh từ Việt Nam. Ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc điều hành của ICHAM (Phòng Thương mại Ý tại Việt Nam) cho rằng, việc thu tại nguồn sẽ hạn chế được câu chuyện các tập đoàn đa quốc gia chuyển lợi nhuận sang các nước khác. Theo ông Hải, hiện Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong khu vực khi ký kết tới 77 Hiệp định tránh đánh thuế trùng với các quốc gia trên thế giới. Trong khi nhìn ra các nước láng giềng, con số này là: Thái Lan ký 61 hiệp định, Malaysia ký 74 hiệp định. “Hiện tượng chuyển giá xảy ra rất thường xuyên với các tập đoàn đa quốc gia, và nếu chúng ta muốn biến Việt Nam thành thiên đường đầu tư cho các tập đoàn đa quốc gia thì chúng ta phải học cách giải quyết vấn đề này.” Ông Hải nói.

Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) nói rằng, Luật Quản lý thuế được sửa đổi đã cho phép cơ quan quản lý thấy hiện tượng bất thường về trốn thuế, chuyển giá có quyền “tuýt còi”, áp giá của những giao dịch tương đồng trên thị trường, từ đó tính toán được phần lợi nhuận chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Theo dự thảo lần này, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt tới 20% trên số tiền thuế khai thiếu, số tiền thuế được hoàn trong trường hợp lập hồ sơ xác định giá thị trường hoặc đã lập tờ khai giao dịch liên kết theo đúng quy định về xác định giá thị trường đối với giao dịch liên kết. Điều này sẽ tạo được sức răn đe trước những ý định trốn thuế.

Theo các chuyên gia, việc sửa đổi Luật cần bổ sung các nguyên tắc cơ bản trong kê khai, nộp thuế và quản lý thuế đối với nhóm người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết.

Mặt khác, việc xây dựng cơ chế quản lý thuế phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo thuận lợi trong thực hiện các cam kết quốc tế về thuế là đặc biệt quan trọng, cũng tạo điều kiện để cắt giảm chi phí hành chính cho người nộp thuế đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia trong tuân thủ quy định của các quốc gia nơi họ hoạt động.