Ai cũng có thể bị tái nhiễm COVID-19

>> Trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi sắp được tiêm vaccine COVID-19

Thời gian qua, nhiều người dân liên tục phản ánh tình trạng tái nhiễm COVID-19 sau vài tháng, thậm chí chỉ một tháng sau khi khỏi COVID-19. Đáng chú ý, có những người dù đã mắc COVID-19 được chữa khỏi, đã tiêm 3 mũi nhưng vẫn tái nhiễm.

Bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, trong số những bệnh nhân ông từng điều trị, có trường hợp tái nhiễm COVID-19 sớm nhất 3 tuần. Các bệnh nhân tái nhiễm đều có triệu chứng nhẹ, được điều trị tại nhà.

Hiện, vẫn chưa có bằng chứng khoa học hay thống kê cụ thể về việc người tái nhiễm có triệu chứng nặng hay nhẹ hơn so với lần đầu.

Tương tự, Thượng tá, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm oxy cao áp thuộc Trung tâm nhiệt đới Việt Nga, Bộ Quốc Phòng cho biết, hiện đã xuất hiện tình trạng tái nhiễm, tuy nhiên rất hiếm khi xảy ra ngay sau khi bệnh nhân mới khỏi bệnh.

Theo bác sĩ Hoàng, F0 sau thời gian điều trị, xét nghiệm PCR âm tính, nhưng sau đó lại tái dương tính, có thể do quá trình lấy mẫu chưa đúng. Hoặc, cơ thể người bệnh chưa hết hẳn virus, vẫn còn lại xác virus, nhưng đề kháng kém nên virus tiếp tục nhân lên.

"Có nhiều người dù không có triệu chứng gì đặc biệt, nhưng 15-20 ngày rồi, virus vẫn chưa hết hẳn, chỉ số CT vẫn dao động ở khoảng 25-30. Với các trường hợp này, cần ăn uống, luyện tập, nghỉ ngơi tốt hơn để sớm có kết quả PCR âm tính", bác sĩ Hoàng nói.

>> Bác sỹ Lê Thị Thu Hương chia sẻ cách chăm sóc, điều trị trẻ F0 tại nhà

Theo các bác sĩ, để chắc chắn bệnh nhân tái nhiễm, cần giải trình tự gene. Nếu gene virus khác nhau, tức có thể có một thay đổi trên bộ gene hoặc là hai biến chủng khác nhau, và nuôi cấy thấy virus còn sống thì chắc chắn người này tái nhiễm.

Cho ý kiến về vấn đề này, bác sĩ Trần Thị Tuyết Lan, chuyên khoa nội tim mạch, Viện Tim TP.HCM, cho biết, theo y văn thế giới ai cũng có khả năng tái nhiễm COVID-19, thậm chí tái nhiễm nhiều lần nếu không tuân thủ 5K chứ không phải nhiễm COVID-19 một lần sẽ tạo miễn dịch suốt đời. Những người tái nhiễm COVID-19 tùy tình trạng nhiễm bệnh mà có thể có những di chứng hay không.

Tương tự, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - trưởng khoa y tế công cộng Đại học Y dược TP.HCM cũng cho rằng, khi nhiễm COVID-19 cơ thể sẽ tạo ra miễn dịch, nhưng không phải miễn dịch nào cũng có tính chất bền vững vì sẽ luôn có sự suy giảm nồng độ kháng thể trong máu. Chưa kể với những biến chủng mới của COVID-19 gần đây sẽ thâm nhập vào các tế bào trong cơ thể rất nhanh mà kháng thể chưa kịp đáp ứng lại được.

Để không bị tái nhiễm COVID-19, Bác sĩ Hoàng Thanh Tuấn, thành viên nhóm bác sĩ quân y hỗ trợ người bệnh COVID-19, cho biết khuyến cáo, không nên để tái nhiễm COVID-19 vì tái nhiễm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người nhiễm và sức khỏe của cộng đồng.

Dù đã từng nhiễm COVID-19 vẫn nên thực hiện 5K để phòng tránh bị tái nhiễm. Với những người cao tuổi, có bệnh nền nếu tái nhiễm sẽ có nguy cơ bị mắc bệnh nặng hơn, người cao tuổi, có bệnh nền nên tiêm chủng vắc xin COVID-19 đầy đủ theo hướng dẫn.

Theo bác sĩ Tuấn, tại Việt Nam tỉ lệ ca dương tính tái nhiễm COVID-19 hiện chưa được thống kê, nhưng rải rác đã được ghi nhận và thời gian tái nhiễm cũng tương tự bệnh nhân ghi nhận ở nước ngoài. 

Theo lý giải của các bác sĩ, những người từng mắc Covid-19 sẽ có khả năng miễn dịch tự nhiên sau khi tiếp xúc với virus SARS-CoV-2. Trong giai đoạn phục hồi, hệ miễn dịch tích cực tiêu diệt tận gốc virus, ghi nhớ các dấu vết của mầm bệnh, giúp tạo ra các kháng thể cần thiết để ngăn ngừa cơ thể khỏi bị nhiễm COVID-19 trong tương lai. 

Thế nhưng, khả năng miễn dịch và phản ứng kháng thể có xu hướng giảm xuống sau một thời gian. Tuy nhiên, mức độ giảm như thế nào vẫn chưa rõ ràng.

Theo những phát hiện trước đây, khả năng miễn dịch tự nhiên vẫn ở mức cao nhất trong 3-5 tháng sau khi khỏi bệnh rồi bắt đầu giảm xuống. Số lượng kháng thể ít dần và mức độ miễn dịch thấp gây ra rủi ro.

Trong khi đó, khả năng miễn dịch có được từ vắc xin hiệu quả trong vòng 6-9 tháng. Tuy nhiên, các biến thể virus đang trở nên thông minh hơn với khả năng vượt qua các kháng thể có được sau khi tiêm vắc xin và lây lan nhanh tới các cơ quan. 

Dù vậy, vẫn có nghiên cứu chỉ ra khả năng miễn dịch tự nhiên đối với COVID-19 có thể tốt hơn và lâu dài hơn dự đoán, bảo vệ cơ thể chúng ta mạnh hơn một số loại vắc xin.

Theo các nhà khoa học Israel, những người đã được tiêm vắc xin Pfizer (loại vắc xin được đánh giá tốt nhất hiện nay) có nhiều khả năng bị nhiễm COVID-19 có triệu chứng hơn những người có miễn dịch tự nhiên. Thống kê dựa trên số liệu thực tế của hàng chục nghìn tình nguyện viên.

Các chuyên gia y tế nhận định phục hồi sau nhiễm COVID-19 không chỉ tăng cường khả năng bảo vệ cơ thể mà còn làm cho vaccine hoạt động tốt hơn.

Một số nghiên cứu nhỏ đã ghi nhận những người khỏi bệnh được tiêm một liều vaccine sẽ có tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao hơn những người chưa được chủng ngừa hoặc đã được tiêm mà không có tiền sử bệnh. Điều này do cơ thể có thời gian quay vòng nhanh hơn để nhận ra protein gai và tạo ra các kháng thể bảo vệ mạnh mẽ hơn.

Hiện, Việt Nam đã ghi nhận trên 3 triệu ca mắc COVID-19, nếu 7 - 23% tái nhiễm thì con số không nhỏ. Do đó, 5K và thực hiện các biện pháp phòng hộ, cũng như tránh tập trung đông người nếu không thật cần thiết, dù đã nói rất nhiều nhưng đây vẫn là biện pháp dự phòng hiệu quả mà các chuyên gia, bác sĩ khuyến cáo nhiều lần.