An Giang: Giải mã vụ trúng thầu mỏ cát Sông Tiền trên 2.811 tỉ đồng

Bất cập giá mỏ cát…

Như thông tin mà các cơ quan báo chí đã đăng tải trong mấy ngày qua về việc sau khi Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh An Giang đưa ra đấu giá mỏ cát trên sông Tiền thuộc xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang với giá khởi điểm hơn 7,2 tỉ đồng. Đơn vị trúng đấu giá là Công ty TNHH thương mại và dịch vụ T-S.HOME với số tiền trên 2.811 tỉ đồng. Thông tin này khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng. Trong đó, điểm đáng chú ý là kể cả giới doanh nghiệp với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề cũng không khỏi bức xúc và buộc phải lên tiếng.

Theo lãnh đạo một doanh nghiệp tại quận 3, TP.HCM, (người có mặt ở ngày đấu giá), trong vụ việc này, nhiều người đã hiểu sai về bản chất câu chuyện đấu giá. Bởi, có nhiều người không phải chuyên ngành cát tham gia đấu giá mỏ cát nhưng lại không hiểu thông số "R" (thông số cấp quyền khai thác khoáng sản) nên đơn vị đấu giá mới ghi ra số tiền tương ứng là 2.811 tỉ đồng đó. Vì nếu là dân trong nghề, người ta chỉ cần trả giá chỉ số R tăng bao nhiêu phần trăm là hiểu ngay.

Giải thích về phương pháp tính thông số, đại diện doanh nghiệp cho biết, sở dĩ Sở TN-MT tỉnh An Giang đã tính toán theo Nghị định 67/2019 của Chính phủ để tính toán ra thông số R = 5% đối với khoáng sản tạm tính khi chưa biết chắc chắn số lượng cát có dưới mỏ là bao nhiêu. 

Căn cứ vào công thức trên, Sở TN-MT tỉnh đã ước trữ lượng ban đầu tạm tính là gần 2,4 triệu tấn (tạm gọi là R). Sau đó, đưa ra 5% của R đấu giá tương đương với trên 7,2 tỉ đồng.

"Tuy nhiên, về nguyên tắc, trong cuộc đấu giá chỉ đấu theo hình thức tăng bao nhiêu phần trăm R là được. Do đó, doanh nghiệp đã trả giá R bằng 1.905% chứ không ai lại đấu giá ra tiền như vậy. Vì sau khi trúng đấu giá, đơn vị trúng đấu giá sẽ phải xin giấy phép thăm dò trữ lượng, trường họp trữ lượng đạt thấp hơn phải trả thấp hơn, chứ không phải trả số tiền đó" – đại diện doanh nghiệp phân tích.

Nhận định ở góc độ khác, các doanh nghiệp chuyên khai thác cát tại Cần Thơ, Vĩnh Long, Sóc Trăng…, cho rằng: thực tế không đơn vị nào dám mua 1m3 cát với giá hơn 1,1 triệu đồng. Giả sử, một chủ doanh nghiệp kinh doanh cát đưa ra “kịch bản” nếu doanh nghiệp trúng thầu rồi “bỏ thầu”, doanh nghiệp ra giá thấp hơn kế tiếp sẽ trúng thầu.

"Do đó, cần phải xem doanh nghiệp ra giá thấp hơn tiếp theo có quan hệ gì với đơn vị vừa trúng thầu hay không? Ví dụ, việc 1 doanh nghiệp ra giá cao chót vót để trúng thầu rồi bỏ, anh ra giá thấp tiếp theo nhưng hợp lý sẽ được đôn lên. Khi đó, mọi người sẽ đặt vấn đề về quan hệ giữa tôi và anh” – đại diện các doanh nghiệp này phân tích.

Cơ quan chức năng lên tiếng

Liên quan đến các bước thực hiện mỏ cát có giá trúng thầu gần 2.812 tỉ đồng, ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, cho biết: UBND tỉnh An Giang đã chỉ đạo Sở TN-MT tỉnh mời doanh nghiệp trúng thầu đến để xem xét thỏa thuận một số điều kiện cần thiết mới ra quyết định trúng thầu. Để tránh việc đấu thầu ảo, khi làm việc với doanh nghiệp này cụ thể ra sao, tỉnh sẽ thông tin với báo chí.

Về phía cơ quan chuyên môn, ông Nguyễn Việt Trí - Giám đốc Sở TN-MT An Giang, cho biết: Căn cứ giá trúng thầu, quyết định cấp phép khai thác khoáng sản tại mỏ cát trên chỉ được phê duyệt sau khi công ty nộp số tiền hơn 140 tỉ đồng của năm đầu tiên. Trong 4 năm tiếp theo, đơn vị này phải nộp hơn 667,8 tỉ đồng/năm vào ngân sách tỉnh An Giang.

"Theo quy định, đơn vị trúng thầu chỉ được khai thác 200.000 m3 cát/năm nên khai thác tối đa trong 12 năm. Việc đấu giá mỏ cát trên sông Tiền và sông Hậu từng được tổ chức trước đây. Tuy nhiên, giá trúng thầu cao đột biến hơn 2.800 tỉ đồng đối với mỏ cát thuộc xã Bình Phước Xuân thì đây là lần đầu tiên mới có” - ông Trí nói.

Đáng chú ý, trước những bất cập nêu trên, lãnh đạo Công an tỉnh An Giang đã chính thức lên tiếng.

Theo Đại tá Đinh Văn Nơi – Giám đốc Công an tỉnh An Giang nhận định, mỏ cát được đấu giá quyền khai thác từ 7,2 tỉ lên gần 2.812 tỉ đồng là bất thường, không loại trừ khả năng doanh nghiệp đưa ra giá cao để trúng thầu khai thác mỏ cát nhằm mục đích khác...

Cũng theo đại tá Đinh Văn Nơi, 1m3 cát trị giá hơn 1,1 triệu đồng là điều bất thường. Có khả năng trúng thầu với số tiền khủng khiếp như vậy để làm thủ tục gì đó chứ không thể mua nổi với giá này. Doanh nghiệp có thể bỏ cái này (mất tiền ký quỹ) nhưng được cái kia.

"Tất cả mỏ cát tại An Giang đều có gắn thiết bị định vị nên đơn vị nào khai thác vượt phạm vi của mỏ cát là công an sẽ đến điều tra ngay. Hiện Công an tỉnh đang xây dựng kế hoạch thực hiện" - ông Nơi nói.