Cần xem lại cơ chế "con cưng" dành cho VEC?

VEC ban đầu có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng, hoạt động theo hình thức vừa đầu tư, vừa quản lý, khai thác.  Chính phủ đánh giá mô hình doanh nghiệp như VEC sẽ góp phần làm giảm gánh nặng nợ công, giúp Nhà nước ưu tiên đầu tư các tuyến cao tốc có hiệu quả tài chính không cao, nhưng phục vụ mục tiêu an ninh - quốc phòng, kinh tế - xã hội…

Tuy nhiên, sau hơn chục năm hoạt động, VEC rơi vào tình trạng nợ nần. Nhà nước đang phải gánh nợ cho VEC hàng chục nghìn tỷ đồng. Theo các dữ liệu mới nhất, tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của VEC lên tới 54 lần. Ngoài nợ, kết quả kinh doanh của VEC cũng bết bát. Đến nay, tuy kết quả năm 2018 chưa được VEC công bố, nhưng nếu có diễn ra theo đúng kế hoạch thì cũng chỉ lãi vỏn vẹn 300 triệu đồng. Điều dư luận quan tâm đến VEC là nguồn thu ổn định, chỉ có tăng không giảm, nhưng tại sao chi phí quản lý của VEC lại rất cao, hiệu quả hoạt động không cải thiện? Đặc biệt, chất lượng công trình đang để lại nhiều dấu hỏi.

Cụ thể, dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi được đầu tư hơn 34.000 tỷ đồng (1,65 tỷ USD), vừa mới thông xe đã xuất hiện chi chít ổ gà, ổ trâu. Nhiều người liên tưởng và ví nó như một tấm áo "tỷ đô" nhưng rách tươm. Nực cười hơn khi lý giải về nguyên nhân, một đại diện của VEC lại nói rằng tuyến đường này hỏng do… thời tiết.

Rất nhiều ĐBQH đặt câu hỏi về trách nhiệm của lãnh đạo VEC, Bộ GTVT về sự hư hỏng trên tuyến cao tốc này. Liên quan đến sự việc trên, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã có 2 lần gửi công văn phê bình lãnh đạo của VEC. Cho đến nay, tuyến cao tốc “tai tiếng” này vẫn khiến dư luận hoài nghi về chất lượng công trình.

Hay như cao tốc Hà Nội – Lào Cai có chiều dài 265 km, tổng mức đầu tư hơn 1,46 tỷ USD tương đương với trên 37 nghìn tỷ đồng. Tuy mới vận hành được 4 năm nhưng tới nay, theo phản ánh của người dân và những tài xế thường xuyên qua lại cao tốc Hà Nội – Lào Cai, mặt đường đã xuất hiện nhiều ổ voi, ổ trâu rất nguy hiểm...