Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự: Cần thành lập Quỹ để đáp ứng các yêu cầu cấp thiết

>> Đại biểu Quốc hội đồng thuận việc thành lập Quỹ phòng thủ dân sự

Theo đó, Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự mới đây trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách gồm có 7 Chương và 57 Điều; so với Dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4, Dự thảo lần này đã giảm 14 Điều; đồng thời, nhiều nội dung đã được chỉnh lý, bổ sung mới và sắp xếp, bố cục lại các Điều, Mục trong các Chương.

Đáng chú ý, về Quỹ phòng thủ dân sự (Điều 41), cơ quan soạn thảo đã đưa ra 2 phương án để xin ý kiến, cụ thể:

Phương án 1: Giữ quy định về Quỹ phòng thủ dân sự như Dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp như Điều 44 Dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Theo đó, Quỹ phòng thủ dân sự là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương và cấp tỉnh để huy động nguồn lực xã hội để hỗ trợ hoạt động phòng thủ dân sự và ưu tiên hỗ trợ cho các hoạt động cứu trợ khẩn cấp về lương thực, nước uống, thuốc chữa bệnh và các nhu cầu cấp thiết khác cho đối tượng bị thiệt hại do sự cố, thảm họa; Hỗ trợ tu sửa nhà ở, làm nhà ở, cơ sở y tế, trường học.

Phương án 2: Quy định, “Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ thành lập Quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa.”.

Đây là nội dung thu hút được sự quan tâm của dư luận, mặc dù vẫn còn đó những ý kiến trái chiều, tuy nhiên, đa phần các ý kiến góp ý đều cho rằng, việc thành lập Quỹ phòng thủ dân sự theo phương án 1 là cần thiết, để có nguồn lực dự phòng đáp ứng các yêu cầu cấp thiết, khắc phục hậu quả sự cố thảm họa trong trường hợp khẩn cấp.

Góp ý Dự thảo, bà Ung Thị Xuân Hương - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP. Hồ Chí Minh cho rằng, nên quy định theo phương án xây dựng Quỹ Phòng thủ dân sự là quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương và cấp tỉnh để huy động nguồn lực xã hội cho các hoạt động hỗ trợ, cứu trợ trong tình huống sự cố, thảm họa… bởi, kinh phí dành xử lý hậu quả sự cố, thảm họa thường rất lớn, đột xuất và cần có để sử dụng ngay khi có sự cố, thảm họa xảy ra, rất cần một nguồn quỹ do Nhà nước quản lý sẵn sàng và chủ động cho xử lý sự cố, thảm họa.

Theo bà Ung Thị Xuân Hương, cần rà soát các loại quỹ tương tự như Quỹ phòng, chống thiên tai, Quỹ phòng, chống dịch... vào một loại quỹ để vừa tránh chồng chéo, vừa tránh phức tạp trong thu, vận động nguồn quỹ; đồng thời bổ sung yêu cầu “công khai, minh bạch Quỹ” vào Dự thảo Luật.

>> Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự: Quy định rõ cơ chế điều tiết, sử dụng quỹ

Cho ý kiến về Dự thảo Luật trước đó, Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - đoàn Ninh Bình cũng đồng tình với phương án 1 và cho rằng, việc quy định quỹ phòng thủ dân sự là để tạo cơ chế pháp lý linh hoạt, kịp thời, đáp ứng các yêu cầu cấp thiết, khắc phục hậu quả sự cố thảm họa trong những trường hợp khẩn cấp, đáp ứng yêu cầu tinh thần Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị là phòng thủ dân sự từ sớm, từ xa.

Xoay quanh nội dung đã nêu, nhiều ý kiến cũng cho rằng, quy định như phương án 1 là phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm linh hoạt, kịp thời đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa. Bởi hoạt động phòng thủ dân sự có phạm vi rất rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội, xử lý những vấn đề quan trọng tầm quốc gia, trong thời gian cấp bách nhằm bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân, như: Hoạt động phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh, môi trường... hiện nay, có nhiều loại hình sự cố, thảm họa, nếu xảy ra mà không có nguồn tài chính được chuẩn bị sẵn thì sẽ khó thực hiện việc ứng phó, khắc phục hậu quả ngay nhằm góp phần hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng của sự cố, thảm họa.

Đặc biệt, khi thành lập và có sẵn nguồn Quỹ phòng thủ dân sự, thì dù sự cố, thảm họa bất ngờ xảy ra vẫn có ngay nguồn tài chính để thực hiện việc ứng phó, khắc phục, thực hiện các hoạt động cứu trợ khẩn cấp để giảm thiểu thiệt hại. Ví dụ, khi đại dịch COVID-19 bùng phát sẽ không phải thành lập quỹ vaccine phòng, chống COVID-19 mà vẫn có nguồn lực bảo đảm kịp thời cho việc này; nếu xảy ra động đất nghiêm trọng như tại Thổ Nhĩ Kỳ vừa qua cũng có ngay quỹ phòng thủ dân sự để ứng phó, khắc phục hậu quả và hỗ trợ nhân đạo...

Trước đó, cho ý kiến thẩm định Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội - Lê Tấn Tới cũng cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo và đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh tán thành với loại phương án 1 và đề nghị giữ như quy định tại Dự thảo Chính phủ trình.