Lấp “lỗ hổng” phòng, chống COVID-19

Trước thực tế này, một số tỉnh, thành trên địa bàn cả nước đã chủ động đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả trong chống dịch, cùng với đó là sự chỉ đạo của Bộ Y tế.

Điều chỉnh lịch trình xét nghiệm, cách ly

Đại dịch COVID -19 bùng phát, lan rộng ở khắp các châu lục đã khiến tình hình kinh tế - xã hội của các nước, trong đó có Việt Nam bị đảo lộn, tác động mọi mặt tới đời sống của người dân, doanh nghiệp.

Tại Việt Nam, phương châm: Khẩu trang - khử khuẩn - khoảng cách - không tập trung - khai báo y tế là khuyến cáo của Bộ Y tế được đưa ra từ khi dịch COVID-19 bắt đầu có nhiều diễn biến phức tạp ở hầu hết các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước.

Cùng với đó, công tác khoanh vùng, truy vết, điều tra dịch tễ, cách ly các trường hợp liên quan đến F1, F2 được triển khai khi trên địa bàn nào đó có F0 xảy ra để ngăn ngừa không cho dịch COVID-19 lây lan trên diện rộng.

Về vấn đề phát hiện COVID-19, nhiều địa phương đã áp dụng phương pháp lấy mẫu xét nghiệm ít nhất 03 lần đối với các trường hợp F1 (được cách ly tập trung 21 ngày) mà các địa phương lâu nay thường áp dụng đó là vào ngày đầu khi vào cách ly, ngày thứ 14 và ngày thứ 20 trong thời gian cách ly tập trung.

Đây cũng được xem là một trong những giải pháp để phát hiện sớm các trường hợp F1 có bị dương tính với SARS-CoV-2 hay không để có phác đồ điều trị và những động thái chống dịch COVID -19 tiếp theo.

Tuy nhiên, giải pháp cách ly, lấy mẫu xét nghiệm như vậy đã nảy sinh nhiều bất cập ở một số địa phương khi các chủng virus biến thể mới đối với SARS-CoV-2 đã xuất hiện trong thời gian gần đây.

Chính vì vậy, phương pháp xét nghiệm phát hiện COVID-19 vào ngày đầu, ngày thứ 14 và ngày thứ 20 đã tiềm ẩn nguy cơ rủi ro lây nhiễm chéo đối với các F1 khi vào cách ly tập trung.

Ngay tại huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An khi đưa 07 trường hợp là F1 vào cách ly tập trung là những người từ “ổ dịch” từ Bình Dương từ trở về. Sau đó, cả 07 trường hợp này đều dương tính với SARS-CoV-2.

Đáng quan tâm là trước đó, khi cả 07 trường hợp nói trên cách ly tập trung 14 ngày thì được lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện 02 trường hợp dương tính. Cho nên, theo nguyên tắc cũ được áp dụng thì bắt buộc cả 05 trường hợp còn lại phải cộng tiếp thời gian cách ly thêm nữa do trong quá trình cách ly tập trung có tiếp xúc với 02 trường hợp F1 trở thành F0 ở ngày thứ 14.

Nghĩa là, 05 trường hợp cách ly đủ 14 ngày rồi thì nay trở về mốc cũ của ngày đầu phải cách ly thêm 21 ngày nữa. Tổng cộng, họ phải ở trong khu cách ly theo dõi 35 ngày để chờ kết quả xét nghiệm có dương tính với COVID -19 hay không.

Trước thực trạng nói trên, giám đốc Sở Y tế Nghệ An kiêm Phó Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID -19 địa phương này cho rằng, qua phân tích mẫu phẩm thì các bệnh nhân phát hiện ở huyện Yên Thành đã nhiễm bệnh từ khá lâu. Vì vậy, việc xét nghiệm 02 lần trong vòng 14 ngày như trước thì nay cần phải tăng thêm 04 lần ở các ngày 01-03-07-13 trong thời gian cách ly tập trung.

Thay đổi phương pháp “bắt” COVID -19

Trước tình hình xuất hiện các “ổ dịch” lớn COVID -19 tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Quốc gia đã tổ chức các họp khẩn để đưa ra các giải pháp ngăn ngừa, khống chế sự lây lan của SARS-CoV-2.

Theo đó, vào ngày 14/7/2021, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 5599/BYT-MT về việc giảm thời gian cách ly, thí điểm cách ly y tế F1 tại nhà, quản lý điều trị bệnh nhân COVID-19.

Cách thay đổi phương pháp phát hiện, ngăn ngừa sự lây lan của dịch COVID -19 này do Bộ Y tế ban hành đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các địa phương. Bởi quy định mới như vậy đã được đúc rút từ thực tiễn chống dịch trong thời gian qua, đảm bảo tính khoa học trong việc đối phó với dịch COVID-19.

Nói về vấn đề này, ông Dương Đình Chỉnh – Giám đốc Sở Y tế Nghệ An cho biết, thời gian tới Nghệ An sẽ áp dụng phương pháp cách ly theo cụm xã, cách ly theo từng đợt đối với các trường hợp trở về địa phương từ vùng có dịch COVID-19. Đây là giải pháp để tránh lây nhiễm chéo, giảm thiểu thời gian cách ly bằng cách tăng tần suất xét nghiệm COVID -19 đối với các trường hợp F1 liên quan.

Làm được như vậy sẽ giảm được gánh nặng cho ngành Y tế trong việc bố trí nguồn nhân lực, vật tư và chi phí cho người dân khi trở thành F0 (không có triệu chứng, không gây nguy hiểm tới tính mạng) phải vào các khu điều trị. Các trường hợp F1 phải cách ly y tế tập trung cũng có nguy cơ lây nhiễm chéo vì việc cách ly tập trung như vậy sẽ khiến F1 trở thành F0 đã từng xảy ra ở một số địa phương trong thời gian qua.

Một số tỉnh, thành trên địa bàn cả nước đã giảm thời gian cách ly y tế từ 21 ngày xuống 14 ngày cho các đối tượng F1 và người nhập cảnh, tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà/nơi lưu trú 14 ngày tiếp theo. Riêng đối với các trường hợp người nhập cảnh vào làm việc dưới 14 ngày và các trường hợp nhập cảnh cách ly theo quy định khác của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 và của Bộ Y tế thì sẽ cách ly như phương pháp cũ.

Tuy nhiên, Bộ Y tế cũng yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện nghiêm việc quản lý, giám sát cách ly và bàn giao, theo dõi y tế sau cách ly theo quy định.

Nhiều địa phương cho rằng, với cách thay đổi trong phương pháp “bắt” COVID-19 như vậy trong bối cảnh hiện nay sẽ giảm được phần nào gánh nặng trong việc tập trung nguồn lực, nhân lực liên quan để thực hiện mục tiêu kép: Vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội.