"Nước cờ" mới của Sao Ta?

Trong Nghị quyết HĐQT vừa thông qua, Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta (Fimex, HOSE: FMC) tham gia việc góp vốn thành lập Công ty cổ phần Thực phẩm Khang An (Khang An Foods), với vốn 234 tỉ đồng.

Trong đó Fimex góp 180,4 tỉ đồng, chiếm 77,1% vốn điều lệ. Fimex góp vốn bằng nhà máy Thực Phẩm An San, hệ thống kho lạnh 4.000 tấn, xí nghiệp Thủy sản Sao Ta (cho thuê 2 năm đầu, hết thời hạn sẽ dùng để góp vốn) và tiền mặt.

Lĩnh vực kinh doanh chính của Khang An Foods là nuôi trồng, chế biến thủy sản; gieo trồng, chế biến nông sản. Theo phương hướng hoạt động, Khang An Foods sẽ thu hút thêm hệ thống khách hàng và phát triển nông sản, không là đối thủ cạnh tranh của Sao Ta nhưng có thể bán chung khách hàng nếu có sự thỏa thuận 3 bên.

Doanh nghiệp mới dự kiến chính thức đi vào hoạt động từ 1/1/2021. Tổng giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật của Khang An Foods là bà Dương Ngọc Kim.

Theo báo cáo thường niên 2019, FMC có 5 chi nhánh trực thuộc chính là Xí nghiệp thuỷ sản Sao Ta, Nhà máy thực phẩm An San, Nhà máy thuỷ sản Tin An, Nhà máy Thuỷ sản Nam An, Xí nghiệp nuôi thuỷ sản Xuân Phú. Trong bản cáo bạch năm 2019, doanh nghiệp cho biết, các thị trường xuất khẩu chủ yếu là Nhật Bản, EU, Mỹ, chiếm hơn 90% tổng doanh thu xuất khẩu.

Với việc thành lập Khang An, FMC sẽ chuyển 2/5 chi nhánh trực thuộc sang pháp nhân mới, cùng hệ thống kho lạnh 4.000 tấn.

Theo quy định kế toán hiện hành, FMC sẽ thực hiện hợp nhất tất cả tài sản, nguồn vốn, báo cáo kết quả kinh… của công ty con Khang An vào công ty mẹ, giúp tổng tài sản doanh nghiệp tăng lên.

Ngoài ra, nếu pháp nhân mới hoạt động ổn định ngay từ đầu nhờ Nhà máy thực phẩm Sao Ta chuyển sang, cũng như tệp khách hàng hiện hữu của FMC, thì có thể có doanh thu và lợi nhuận ngay.

Lợi nhuận này về cơ bản sẽ được hợp nhất vào báo cáo của FMC, bao gồm 22,9% của nhóm cổ đông cá nhân, nhưng doanh nghiệp thực tế không nhận thêm tiền trừ khi pháp nhân mới chia cổ tức.

Tổng tài sản, lợi nhuận hợp nhất tăng nhờ việc góp vốn, nhưng trong báo cáo của FMC, khoản mục lợi ích cổ đông không kiểm soát (cách ghi khác là lợi ích cổ đông thiểu số) sẽ có giá trị tăng mạnh, vì đây là khoản mục thể hiện đúng bản chất 22,9% vốn điều lệ của cổ đông cá nhân trong pháp nhân mới.

Đối ứng với khoản mục này bên tài sản sẽ có một giá trị tương ứng thuộc về nhóm cổ đông sở hữu 22,9%.

Như vậy, việc thành lập pháp nhân mới giúp tổng tài sản FMC tăng, doanh thu và lợi nhuận có thể tăng khi nhìn vào báo cáo tài chính hợp nhất, nhưng không thực sự phản ánh đúng bản chất. Việc phân tích và định giá FMC cần có sự điều chỉnh để thể hiện các tài sản thực của doanh nghiệp.

Đáng lưu ý, Khang An do hoạt động cùng ngành nghề nên sẽ liên quan tới FMC từ chuỗi cung ứng tới khách hàng. Điều này có thể dẫn tới xung đột lợi ích giữa cổ đông của hai bên.

Về kết quả kinh doanh, lũy kế 6 tháng đầu năm 2020, FMC ghi nhận doanh thu thuần và lãi gộp lần lượt giảm 3% và 20% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn hơn 1,585 tỷ đồng và gần 146 tỷ đồng. Lãi sau thuế đạt gần 92.5 tỷ đồng, nhích 1% so cùng kỳ.

Đáng chú ý, tại thời điểm cuối quý 2, FMC ghi nhận nợ phải trả hơn 1,011 tỷ đồng, tăng 74% so với đầu năm. Trong đó, nợ vay ngắn hạn chiếm 73% tổng nợ phải trả.